Welke skills helpen je écht verder als je gaat wonen, werken of ondernemen in het buitenland?

De ideale nomad, expat of emigrant...die bestaat uiteraard niet. Een arts die als enige niet-Afrikaan in een klein ziekenhuisje in Oost-Kenia gaat werken heeft deels andere competenties nodig dan een startend ondernemer die een joint-venture op de booming Chinese markt wil opzetten.

Wat zijn de 10 doorslaggevende skills voor succes bij wonen en werken in het buitenland?

1. Lokale taalvaardigheid: kunnen communiceren in de taal van het land opent letterlijk deuren: van dagelijkse boodschappen tot diepere relaties.
2. Geloof in eigen competenties (zelf-effectiviteit): vertrouwen hebben dat je uitdagingen aankunt, ook als dingen anders lopen dan gepland.
3. Interpersoonlijke vaardigheden: goed kunnen omgaan met mensen met andere waarden, gewoonten en communicatiestijlen.
4. Sociale betrokkenheid: de neiging om actief contact te zoeken en sociale netwerken op te bouwen.
5. Initiatief nemen: niet bang zijn om initiatief te nemen of jezelf zichtbaar te maken in nieuwe situaties.
6. Flexibiliteit en aanpassingsvermogen: je snel kunnen instellen op nieuwe omstandigheden, regels of verwachtingen.
7. Emotionele stabiliteit: de rust kunnen bewaren bij stress, cultuurshock of tegenslagen.
8. Vriendelijkheid en open houding: positief, respectvol en nieuwsgierig staan tegenover mensen en hun cultuur.
9. Culturele intelligentie (CQ): inzicht hebben in hoe cultuurdenken werkt en hoe je jouw gedrag daarop afstemt.
10. Zelfreflectie en bereidheid om te leren: regelmatig stilstaan bij je ervaringen en bereid zijn om te groeien, bij te sturen en te leren van fouten.

Eerdere internationale (werk)ervaring is vaak geen voorspeller van succesvolle (werk)prestaties bij een nieuw langer verblijf in het buitenland; met name bij expats die herhaaldelijk zijn verhuisd kan ook een zekere mate van "moeheid om je wéér aan te passen" optreden.

Welke vaardigheden en competenties komen altijd van pas als je gaat wonen of werken in het buitenland?

• authentiek zijn: bij jezelf blijven met open blik naar anderen en andere culturen, bewustzijn van eigen krachten en tekortkomingen
• betrokken zijn: verantwoordelijkheid nemen, loyaal zijn, stimuleren van betrokkenheid van anderen
• kunnen communiceren: interculturele communicatievaardigheden
  • zonder vooroordelen openstaan voor andere culturen
  • jezelf willen verdiepen in de lokale taal & cultuur
  • je Nederlandse -vaak wat harde- taal en manier van spreken loslaten
  • groeten bij binnenkomen en weggaan
  • het weglaten van de typisch Nederlandse 'prikkelende' humor
  • afleren om ongezouten je mening te geven
• creatief zijn: oplossingsgericht denken, ideeën aandragen
• flexibel zijn, je willen aanpassen:
  • het dagelijks leven en algemene levensomstandigheden in een andere cultuur
  • andere omgangsvormen met mensen uit de gastcultuur
  • andere werkomstandigheden
• kunnen inleven: je kunnen verplaatsen in anderen, jezelf op gepaste momenten kunnen wegcijferen, kunnen omgaan met verschillen, je eigen tradities en opvattingen wat naar de achtergrond verplaatsen
• integer zijn: eerlijk zijn, respect tonen aan anderen, handelen naar algemeen geldende normen en waarden van nieuwe woon- en werkomgeving, discreet zijn
• willen en kunnen leren: openstaan voor nieuwe dingen en ervaringen
• durf hebben: risico's durven nemen, uitstraling hebben
• kunnen netwerken: opbouwen van nieuwe contacten, de tijd nemen voor ontmoetingen of bij het regelen van zaken, sociaal initiatief nemen
• omgevingsbewust zijn: oog hebben voor de verschillen in je nieuwe woon- en werkomgeving ten opzichte van wat je zelf als 'normaal' beschouwt, cultuursensitief zijn
• genuanceerd kunnen oordelen: kunnen relativeren, verschillende invalshoeken kiezen, interactie stimuleren
• kunnen plannen en organiseren
• stressbestendig zijn: om kunnen gaan met tegenslagen, teleurstellingen kunnen verwerken, relativeren en prioriteiten kunnen stellen
• resultaat gericht zijn: doorzettingsvermogen hebben, flexibel zijn, lange termijn kunnen zien
• kunnen samenwerken: in teamverband kunnen werken, stoppen met de Nederlandse ongeduldigheid, afspraken minder letterlijk nemen dan in Nederland
• zelfvertrouwen hebben

Welke vaardigheden zijn extra prettig als je gaat ondernemen in het buitenland?

NB - dat kan natuurlijk ook gaan om verdieping van skills die ook hierboven al worden genoemd.

• kunnen communiceren in zakelijke taal van je nieuwe woonland
• internationale ondernemersvaardigheden; signaleren en benutten van kansen, anticiperen, visie ontwikkelen, strategisch denken, administratieve vaardigheden, volhouden
• analyseren; verbanden leggen, complexe analyses maken
• creativiteit; innoveren, oplossingsgerichtheid
• klantgericht zijn; servicegerichtheid, stimuleren van anderen om dienstverlening te optimaliseren
• leidinggeven; coördineren, stimuleren, motiveren, verbinden
• overtuigen; overwicht hebben, conflicthantering, onderhandelen, wegen van belangen
• professioneel handelen; vakmanschap, initiatief tonen, excelleren

Welke factoren hebben nog meer invloed op de mate van een succesvol verblijf in het buitenland?

Denk eens na over de volgende vragen:

• Hoe ging je eerder in je leven om met verhuizingen? Ging het je relatief makkelijk af of waren er juist vele (mentale) hobbels?
• Ben je wel eens van baan veranderd en hoe voelde je je daarbij?
• Heb je in je leven tegenslagen gehad en hoe ben je daar mee omgegaan?
• Hou je in het algemeen van verandering, of ga je deze juist altijd uit de weg?
• In hoeverre heb je vooraf kennis van land, taal en cultuur opgedaan?
• In welke mate heb je je voldoende voorbereid op praktische én emotionele zaken?
• In hoeverre hebben een eventuele partner en/of kinderen de gedeelde behoefte om te vertrekken?
• In hoeverre kan je partner eveneens een baan vinden ("dual career")? Uit een onderzoek onder 270 multinationals bleek vooral de dubbele carrièrewens een struikelblok voor het doorgaan van de uitzending van een werknemer naar het buitenland.

Quotes en ervaringen

Ik had nog geen enkele buitenlandervaring. Om door te kunnen groeien bij mijn werkgever, een multinational, merkte ik dat buitenlandervaring -zonder dat het uitgesproken werd- wel een vereiste was. Ik wilde via deze werkgever in het buitenland gaan werken aan mijn talen, cultureel inzicht, management skills. Een bredere blik krijgen. Wel met de bedoeling om na een aantal jaar weer terug te keren naar Nederland.

USA expat

The most important skill, besides your online work abilities, that a global nomad needs to have is to be able to refocus. Every airport brings a new home and every seaport new faces and friends, and every town new workspace. You are in constant movement and constant adjusting.

Global nomad