Wonen in Bosnië Herzegovina

Hoe werkt het ziektekosten- en gezondheidszorgsysteem in Bosnië en Herzegovina?

• Het gezondheidszorgsysteem in Bosnië en Herzegovina is nog in ontwikkeling. Er is basiszorg beschikbaar, maar de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg verschilt sterk per regio omdat het systeem zeer versnipperd is. Een goed teken is dat de levensverwachting in het land toeneemt. Een minder goed teken is dat de medische educatie nog niet erg goed is. Er zijn daarom ook nog veel humanitaire organisaties actief op het gebied van medische hulp.
• De gezondheidszorg in Bosnië en Herzegovina is verdeeld over de twee entiteiten van het land: de Federatie van Bosnië en Herzegovina en de Republika Srpska. Deze entiteiten hebben hun eigen gezondheidszorgsystemen, die onafhankelijk van elkaar opereren. Hierom is het dus erg lastig voor het land om een goed, algeheel publiek systeem aan te nemen.
• Engels wordt niet altijd gesproken, vooral in het publieke systeem. Het kan dus verstandig zijn om een tolk of een Engelssprekende privéarts te overwegen!
• Buiten Sarajevo kan het lastig zijn goede medische zorg te vinden.
• Apotheken zijn goed vindbaar en veel medicijnen zijn zonder recept te koop. Zorg er wel voor dat je specifieke medicatie meeneemt, omdat sommige medicijnen moeilijk te vinden kunnen zijn.
• Voor iedereen in Bosnië en Herzegovina is het verplicht om een zorgverzekering te hebben. De meeste kosten voor medische zorg komen hier vandaan en het financiële aandeel dat de overheid bijdraagt is klein.
• De European Health Insurance Card (EHIC) is niet geldig in Bosnië en Herzegovina!

Hoe is de openbare zorg in Bosnië en Herzegovina geregeld?

• Het publieke gezondheidszorgsysteem is erg versnipperd met 13 zorgverzekeringen en 14 gezondheidsautoriteiten verspreid door het land. Door deze versnippering verschilt de kwaliteit van de zorg erg per regio.
• De publieke gezondheidszorg is toegankelijk voor inwoners die bijdragen aan het sociale zekerheidsstelsel. Dit geldt ook voor expats met een werkvergunning.
• Hoewel de basiszorg adequaat is, zijn faciliteiten in landelijke gebieden vaak verouderd en minder goed uitgerust. Ook zijn er geen gestandaardiseerde kwalificaties voor verpleegsters, een beperkt aantal ziekenhuisbedden en weinig financiering.
• In het publieke systeem kan men terecht bij poliklinieken, gezondheidscentra, klinieken (ambulantas) en ziekenhuizen.
• Wachttijden voor specialistische behandelingen kunnen lang zijn, en geavanceerde technologieën of medicijnen zijn soms niet beschikbaar.

Hoe is de private zorg in Bosnië en Herzegovina geregeld?

• Expats kiezen vaak voor privéklinieken vanwege de betere kwaliteit, snellere toegang en Engelssprekende artsen. Het is echter lastig om private klinieken te vinden buiten Sarajevo.
• Privézorg is betaalbaar in vergelijking met West-Europese standaarden, maar uiteraard kunnen deze wel oplopen, zeker bij complexere behandelingen.
• Voor specifieke medische zorg of chirurgische ingrepen gaan sommige buitenlanders die in Bosnië en Herzegovina wonen naar buurlanden zoals Kroatië of Servië.

Hoe is de huisarts in Bosnië en Herzegovina geregeld?

• In het publieke zorgsysteem worden huisartsen over het algemeen toegewezen. Patiënten moeten vaak eerst een huisarts bezoeken voordat ze doorverwezen worden naar een specialist. Deze huisartsen vind je bij de lokale klinieken genaamd ambulantas.
• In privéklinieken kun je direct toegang krijgen tot een huisarts, vaak met kortere wachttijden.

Hoe is de tandarts in Bosnië en Herzegovina geregeld?

• Tandheelkundige zorg valt niet volledig onder de publieke verzekering en is beperkt qua diensten.
• Veel inwoners en expats kiezen voor private tandartsen. De kosten zijn relatief laag, terwijl de kwaliteit redelijk goed is.
• Esthetische tandheelkunde, zoals implantaten en kronen, wordt veel aangeboden en trekt soms zelfs medische toeristen aan vanwege de lage kosten.

Hoe is de zwangerschaps- en kraamzorg in Bosnië en Herzegovina geregeld?

• Zwangere vrouwen hebben toegang tot prenatale controles via het publieke systeem, maar de kwaliteit kan variëren. Privézorg biedt vaak modernere faciliteiten en een meer persoonlijke aanpak.
• De meeste bevallingen vinden plaats in openbare ziekenhuizen. Expats kiezen vaak voor privéklinieken vanwege betere omstandigheden en persoonlijke aandacht.
• Abortus is legaal en tot 10 weken zwangerschap kan het op verzoek van de zwangere persoon worden uitgevoerd. Na 10 weken is het alleen mogelijk om medische redenen. Het kan lastig zijn een abortuskliniek te vinden.
• Bosnië en Herzegovina is een conservatief land, en de houding tegenover abortus kan sterk verschillen afhankelijk van de regio en de religieuze of culturele achtergrond van de gemeenschap. Dit kan sociale druk of stigmatisering met zich meebrengen voor vrouwen die een abortus overwegen. Ook kan het zijn dat de dokter je weigert.

Hoe veilig of onveilig is een reis of verblijf in Bosnië en Herzegovina?

Waar moet je in Bosnië en Herzegovina op letten op het gebied van veiligheid?

• Zakkenrollerij en diefstal komen voor in drukke toeristische gebieden, maar je hoeft niet snel bang te zijn voor ernstigere criminaliteit. Het is relatief veilig.
• In stedelijke gebieden zoals Sarajevo en Banja Luka is het verstandig om woningen goed te beveiligen tegen inbraak, vooral als je in een afgelegen gebied woont.
• Corruptie komt nog steeds voor, wat ook inpact kan hebben op emigranten, vooral bij administratieve procedures.
• Hevige regenval kan leiden tot overstromingen in bepaalde gebieden, vooral in de lente.

Waar moet je in Bosnië en Herzegovina op letten op het gebied van ziektes?

• De gezondheidsrisico's in Bosnië en Herzegovina zijn relatief laag, maar er zijn enkele aandachtspunten voor langdurige bewoners.
• Ziekten zoals hepatitis A en buiktyfus kunnen voorkomen, vooral bij slechte hygiëne of verontreinigd water in afgelegen gebieden.
• Het kraanwater is van redelijke kwaliteit, met name in de grote steden. Op andere locaties kan het verstandig zijn uit flessen te drinken.
• De luchtkwaliteit kan erg slecht zijn, met name in Sarajevo. Het kan dus voorkomen dat je luchtwegproblemen krijgt hierdoor.

Waar moet je in Bosnië en Herzegovina op letten op het gebied van verkeer?

• Het verkeer kan een uitdaging vormen, vooral voor expats die niet gewend zijn aan de omstandigheden op de wegen.
• Lokale bestuurders kunnen roekeloos rijden, bijvoorbeeld door te hard te rijden of in te halen op gevaarlijke plekken. Hoewel er strikte alcoholregels gelden, komt rijden onder invloed nog steeds regelmatig voor.
• In steden zijn de wegen meestal goed onderhouden, maar in landelijke gebieden kunnen wegen slecht verlicht, smal of beschadigd zijn. Wees voorbereid op smalle en steile bergwegen, die vooral tijdens winterse omstandigheden gevaarlijk kunnen zijn.
• Wegwijzers kunnen onduidelijk zijn, vooral in afgelegen gebieden. Gebruik een GPS of lokale apps voor navigatie.
• Het openbaar vervoer is betaalbaar, maar kan onbetrouwbaar zijn, vooral in afgelegen gebieden. Bussen zijn de meest gebruikte vorm van openbaar vervoer, maar de kwaliteit varieert.

Welke werk- en reisverzekeringen zijn geschikt voor kort en lang verblijf in Bosnië en Herzegovina?

• Is de reis naar Bosnië en Herzegovina en je terugkomst voldoende gedekt, ben je voor, tijdens, en na je activiteiten voldoende gedekt en welke verzekering past het beste bij jouw reis en jouw activiteit?

Activiteiten- en reisverzekeringen

• Verzekeringen voor rondreizen in Bosnië en Herzegovina 
• Verzekeringen voor backpacken in Bosnië en Herzegovina 
• Verzekeringen voor studeren in Bosnië en Herzegovina 
• Verzekeringen voor stagelopen in Bosnië en Herzegovina 
• Verzekeringen voor vrijwilligerswerk in Bosnië en Herzegovina 
• Verzekeringen voor betaald werken in Bosnië en Herzegovina 

Annuleringsverzekeringen

• Heeft het zin om ook een annuleringsverzekering af te sluiten voor de vooraf geboekte activiteiten?
• Annuleringsverzekering voor reizen naar Bosnië en Herzegovina 

Welke emigratie- en expatverzekering kan je afsluiten voor Bosnië en Herzegovina als je daar een tijd gaat wonen?

Ziektekostenverzekeringen

• De staat van de lokale zorg in Bosnië en Herzogovina houdt niet over. Met je eigen verzekering, ben je beter gedekt voor medische repatriëring en kan je betere zorg krijgen in een buurland, mocht dat nodig zijn.
• Als alternatief voor de Nederlandse basiszorgverzekering is een internationale emigratie of expatverzekering een veel gebruikte vervanging. Een dergelijke verzekering biedt een aantal voordelen tov de lokale dekking: internationale dekking, vergoedingen en voorwaarden veelal volgens Nederlandse maatstaven, gericht op dekkingen die een "buitenlander" nodig heeft, en flexibiliteit bij verhuizing naar Bosnië en Herzegovina.
• Ziektekostenverzekeringen voor in Bosnië en Herzegovina 
• Overlijdensrisicoverzekering voor in Bosnië en Herzegovina 

Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen & Levensverzekeringen

• Word je ernstig ziek of raak je invalide door een ongeval dan kan het zijn dat je op op basis van deze situatie je werk of inkomen verliest. In Nederland vormen de sociale– en werknemersverzekeringen een vangnet voor het verlies van inkomen. In Bosnië en Herzegovina kan dat anders liggen en kan je kiezen voor een internationale arbeidsongeschiktheidsverzekering.
• Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen voor in Bosnië en Herzegovina 
• Levensverzekeringen voor in Bosnië en Herzegovina 

Aansprakelijkheidsverzekeringen & Rechtsbijstandverzekeringen

• Een rechtsbijstandverzekering is een verzekering die hulp en advies biedt bij juridische problemen. Een rechtsbijstandsverzekering biedt dekking bij onder andere het verhalen van schade (o.a. bij verkeerszaken, bij strafzaken en bij geschillen die voortvloeien uit een contract (inclusief arbeidscontracten, indien meeverzekerd).
• Aansprakelijkheidsverzekeringen voor in Bosnië en Herzegovina 
• Rechtsbijstandsverzekeringen voor in Bosnië en Herzegovina 

Inboedel- en opstalverzekeringen

• Wanneer je je eigen inboedel meeneemt naar Bosnië en Herzegovina, of daar lokaal nieuwe huisraad aanschaft, dan kan een internationale geldende inboedelverzekering ervoor zorgen dat je tegen schade verzekerd bent die het gevolg is van onder meer brand, storm en diefstal.
• Inboedelverzekering voor Bosnië en Herzegovina 
• Huis- en inboedelverzekering ondertussen in Nederland 

Collectieve verzekeringen (voor bedrijven, stichtingen/NGO's) in Bosnië en Herzegovina

• Voor organisaties die twee of meer werknemers naar Bosnië en Herzegovina hebben uitgezonden, zijn collectieve verzekeringen regelmatig een uitkomst. Op deze wijze wordt er niet alleen administratieve rompslomp voorkomen, er zijn ook meer mogelijkheden op het gebied van de dekking.
• Collectieve verzekeringen voor in Bosnië en Herzegovina 