Dieren in het wild zien op reis en natuurparken bezoeken in het buitenland

Elektrische zoemers en UV lampen

• Het hoge geluid of de UV-straling schrikt de mug helaas niet af.

Vliegenmepper/elektrisch tennisracket:

• Erg effectief, als je raakt mept tenminste.

Mosquito coils

• Je kunt ook van die (groene) "mosquito coils" (een soort mugwerende wierook) gebruiken maar gebruik dan niet de hele goedkope die DDT bevat. De werking is daarnaast vaak erg lokaal dus vertrouw er niet op! In Nederland zijn de coils overigens niet meer toegestaan.

Mugwerende armbandjes

• Er bestaan GEEN armbandjes, polsbandjes of enkelbandjes die daadwerkelijk muggen bij je weghouden.
• Ook bijvoorbeeld de nano-technologie armbandjes van Mosquitno hebben geen bewezen werking (of in ieder geval niet achterhaalbaar voor gebruikers, of een werking die niet met kasspekken van de makers te maken heeft)

Airco 

• Een hotelkamer nemen met goed werkende airco, is absoluut geen garantie dat je niet gestoken wordt, maar muggen houden niet van luchtstromen en niet van kou.

Wat is een kriebelmug, knut of blackfly?

• Kriebelmuggen, in het Engels blackfly genoemd, zijn kleine insecten waarvan de vrouwtjes leven van bloed en indien beschikbaar kan dit mensenbloed zijn.
• Knutten, in het Engels meestal midges genoemd, zijn verwant aan kriebelmuggen, en bijten ook mensen
• Een van de kriebelmug soorten in Nieuw Zeeland die veel mensen bijt en zeer irritante groepsaanvallen hardnekkig wandelaars en kampeerders aanvalt wordt daar misleidend 'sandfly' genoemd.

Waar komen blackflies en knutten voor?

• Al deze insecten hebben de voorkeur voor vochtige omgevingen en komen wereldwijd voor.
• Nieuw Zeeland, Canada, Zweden en delen van de Verenigde staten staan bekend om seizoensgebonden pieken in de aantallen knutten en kriebelmuggen.
• De kriebelmuggen die rivierblindheid veroorzaken hebben de voorkeur voor snel stromend water in tropische delen van Afrika en in mindere mate in Latijns Amerika.

Zijn kriebelmuggen en knutten gevaarlijk?

• Van de ruim 2000 soorten kriebelmug is slechts een klein deel geinteresseerd in mensenbloed.
• De beet van kriebelmuggen geeft een vervelende jeuk. Doordat ze vaak in groepen actief zijn, loop je al snel heel veel beter tegelijk op wat in extreme gevallen tot ziekenhuisopname kan leiden.
• In bepaalde tropische delen van Afrika en Latijns Amerika zijn een aantal soorten drager van een parasitaire rondworm. Deze rondworm kan via de beet worden overgedragen en voor de ziekte Rivierblindheid zorgen.
• Van de bijna 6000 knutten soorten is er geen enkele die naast vervelend ook echt gevaarlijk is voor mensen. Wel zijn sommige knutten drager van ziekten die dieren kunnen besmetten.

Wat kan je doen tegen kriebelmuggen en knutten?

• Middelen met IR3535, DEET of Icaridine werken afwerend tegen zowel kriebelmuggen als knutten.
• Met name waneer ze in grote groepen aanvallen, laten ze zich vaak niet stoppen door chemische anti-insectenmiddelen, bedekkende kleding, inclusief handshcoenen en bijvoorbeeld een hoofdnet kan bescherming bieden.
• In tegenstelling tot veel muggensoorten komen deze bijters niet vaak in huizen.

Wat zijn muggen en waar kom je ze tegen?

• Met muggen, muskieten of mosquitos worden meestal mensen stekende, slaapverstorende insecten bedoeld uit de groep van de steekmuggen. De meest beruchte steekmuggen soorten zijn malariamuggen, tijgermuggen, gelekoortsmuggen (of denguemug).
• Naast duizenden soorten steekmuggen zijn er ook nog enkele muggensoorten die meer op vliegen dan op muggen lijken maar waar de vrouwtjes ook graag mensenbloed nuttigen: knutten en kriebelmuggen.
• In bepaalde waterrijke gebieden, bijvoorbeeld in Nieuw-Zeeland kun je veel overlast hebben van de zeer kleine stekende blackflies. een irritante verzameling bijtende/stekende insecten die de typerende Nederlandse naam 'kriebelmuggenfamilie' draagt (ja zo heet de familie echt!). Black flies komen ook voor in Midden-Amerika en in Afrika
• Een andere familie van irritant vaak bijtende muggen wordt gevormd door de 'knutten' (ook wel knaasjes, knijten, knozels, mietsen, biting midges, no-see-ums of mampieren genoemd). Deze groep muggen is zeer klein maar compenseert dat vaak door aantal en hardnekkigheid.
• Muggen hebben aan een klein beetje water of vochtige grond genoeg om eitjes te leggen en komen daarom haast overal op de wereld voor

Welke ziektes worden verspreid door muggen?

• Muggen kunnen een aantal infectieziekten overbrengen.
• De meest voorkomende infectieziekten zijn:
  • Malaria: wat voorkomt in bijna alle (sub)tropische bestemmingen.
  • Gele koorts: dit kun je in grote delen van Tropisch Afrika en Zuid-Amerika oplopen.
  • Dengue fever, ofwel knokkelkoorts: komt in veel landen in Latijns-Amerika en Zuidoost-Azië voor.
  • Chikungunya virus: Dit kun je in de tropische gebieden maar ook al in Frankrijk of Italië oplopen.
• Rivierblindheid is een nare ziekte die met name in Afrika wordt verspreidt via de beet van kriebelmuggen

Wat zijn de symptomen van ziektes die worden verspreid door muggen?

Malaria

• Koortsaanvallen

Dengue of knokkelkoorts:

• Plotse koorts (tot 41 °C), met zware hoofdpijn, pijn in gewrichten en spieren, en soms een uitslag

Gele koorts:

• Hoge koorts, spierpijn, algehele malaise, hoofdpijn, misselijkheid

Westnijlvirus:

• Hoofdpijn, hersenvliesontsteking

Chikungunya:

• Milde koorts, langdurige, ernstige gewrichtspijnen

Venezuelan equine encephalitis:

• Koorts, hoofdpijn, hersenontsteking

Ross river:

• Koorts, gewrichtspijn, vermoeidheid

Rift valley:

• Koorts, hoofd- en gewrichtspijn, leveraandoeningen

La crosse:

• Hersenontsteking

(Japanse) encephalitis:

• Stijve nek, cachexie, verlammingsverschijnselen

Filariasis (philariasis):

• Afvoer van vocht uit weefsel bemoeilijkt. Dit kan zwelling en verdikking van de huid geven

Zika virus:

• Koorts, ontsteking van slijmvlies van het oog, tijdelijke gewrichtsklachten en huiduitslag

Wat is een muggenbult?

• Een muggenbult ontstaat nadat een mug een beetje bloed uit je lichaam heeft gezogen. Het speeksel dat de mug achterlaat, bevat een eiwit dat bij mensen een afweerreactie in de vorm van de muggenbult veroorzaakt.
• Technisch gesproken bijt een mug en steekt hij niet. Steken is een defensieve reactie van insecten waarbij ze als verdediging steken en vaak ook gif bij je inbrengen.
• Een muggenbeet dient als voeding voor de mug. In de volksmond wordt steken en bijten door elkaar gebruikt.

Wat zijn de voorzorgsmaatregelen bij ziektes die worden verspreid door muggen?

• Bedenk dat het slikken van malariatabletten geen volledige bescherming biedt en dat er tegen Dengue nog geen vaccin of geneesmiddel bestaat.
• Goede bescherming tegen muggenbeten is dus zeer belangrijk. Alsof ze het op elkaar hebben afgestemd is de "Dengue mug" ook nog eens overdag actief en de "Malaria mug" met name in de avond.

Zijn slangen gevaarlijk in het buitenland?

• Slangen zijn meestal ongevaarlijk, maar soorten als de ratelslang en de cobra echter niet, daarom kan het handig zijn om een boekje mee te nemen waarin de belangrijkste soorten staan afgebeeld of je online in te lezen over de lokale giftige slangen.
• Het merendeel van de slangen is niet giftig.
• Slangen zijn zelden agressief. Ze bijten een mens alleen als ze zich bedreigd voelen en spuiten dan in een schrikreactie hun gif in de huid.
• Er zijn maar enkele slangen echt heel gevaarlijk voor de mens: bijvoorbeeld de Afrikaanse cobra, mamba, reuzenadder, de Aziatische cobra en kraits en de Amerikaanse koraal- en ratelslang.
• Slangen komen boven een hoogte van 4.000m niet meer voor.

Wat zijn de meest dodelijke slangen ter wereld?

• De meest beruchte slang is de zaagschubadder, die voorkomt in droge en warme gebieden in het Midden-Oosten, Centraal Azië en Noord-Afrika
• De meest giftige slang is de inland taipan, die voorkomt in dunbevolkte delen van Australië. Een beet kan potentieel honderd mensen doden
• De meest agressieve slang is de lanspuntslang, die voorkomt in delen van Zuid- en Midden-Amerika. Het is een nachtjager die 1 tot 2 meter lang worden.
• De meest bekende dodelijke slang is misschien wel de zwarte mamba, die voorkomt in het zuiden van Afrika
• De langste gifslang is de koningscobra die voorkomt in delen van Zuidoost-Azië. Het gif is ook voor een olifant binnen een paar uur dodelijk.

Hoe te voorkomen dat je gebeten wordt door een slang?

• Laat je lokaal informeren over de aanwezigheid van (gevaarlijke) slangen.
• Gebruik een zaklamp als je in het donker loopt waar slangen voorkomen.
• Zie je een slang, blijf dan rustig; hij zal sneller verdwijnen dan jij.
• Blijft de slang liggen? Loop er met een ruime boog omheen.
• Draag hoge schoenen en een lange broek.
• Stop nooit je hand in een hol of holte, wees alert bij het klimmen op rotsen.
• Als je door hoog gras loopt maak dan enig lawaai of sla met een stok voor je uit, zodat de slang op tijd weg kan gaan.
• Check altijd eerst je schoenen, voordat je ze aantrekt.
• Pas op met tassen en rugzakken, ook hier altijd even checken voordat je ergens je hand insteekt.
• Wees voorzichtig als je bij meertjes of riviertjes gaat zwemmen waar een dichte vegetatie is.
• Wees voorzichtig met hout sprokkelen of het verplaatsen van hout.

Wat zijn de verschijnselen na een slangenbeet?

• Zwelling op de plek waar je gebeten bent.
• Blaarvorming op de plek waar je gebeten bent.
• Opgezwollen lymfeklieren.
• Koorts.
• Misselijkheid, braken.
• Snelle hartslag.
• In een later stadium flauw vallen, verlammingen, afsterven van lichaamsweefsel, etc.

Wat is de behandeling na een slangenbeet?

• Probeer rustig te blijven.
• Probeer zoveel mogelijk informatie over de slang te verzamelen, kleur, lengte, huidtekening en dergelijke zijn daarbij belangrijk (maar pak hem niet op!), zodat ze in het ziekenhuis weten wat voor tegengif ze moeten gebruiken.
• Houd het lichaamsdeel laag zodat het gif niet te snel verspreidt over de rest van het lichaam.
• Eventueel paracetamol tegen de pijn (geen aspirine).
• Er zijn verschillende adviezen om het gif uit te zuigen en te snijden in de beet, maar meestal wordt het toch afgeraden dit te doen. Het kan vooral gevaarlijk zijn om een slangenbeet met de mond uit te zuigen. Het gif kan door het mondslijmvlies de bloedbaan bereiken!
• Het gebruik van een goed werkend anti-slangen uitzuigpompje is aan te raden, als je er binnen een minuten na de beet mee aan de slag gaat, daarna heeft het niet veel zin meer.

Wat zijn spinnen?

• Een spin is een dier dat behoort tot de geleedpotigen, officieel is het dus geen insect omdat ze acht poten (zes bij insecten) hebben met een lijf dat uit twee delen bestaat
• De meeste spinnen zijn klein en hebben, met poten en al, ongeveer een lengte van een centimeter. De kleinste spinnensoorten worden niet langer dan één millimeter en de grootste soorten kunnen met poten erbij meer 25 centimeter breed zijn. Spinnen kunnen verder verschillende vormen en kleuren hebben
• Spinnen zijn op het land wonende roofdiertjes die levende prooidieren eten. De meeste spinnen maken een web en zijn passieve jagers, sommige soorten zijn actiever en kunnen op zoek gaan naar hun prooi

Wat moet je doen als je een spin tegenkomt op reis of in het buitenland?

• Spinnen zijn meestal ongevaarlijk (zelfs de tarantula) maar ze zijn in principe wel allemaal giftig
• De spinnen die in Nederland voorkomen, kunnen niet door je huid heen bijten, waardoor het gif niet in je bloed terechtkomt.
• Sommige soorten in het buitenland bijten echter dwars door je huid heen en zijn soms ook een stuk giftiger dan Nederlandse spinnen
• Drie van de beruchtste gevaarlijke spinnen zijn de zwarte weduwe, die ook in bijvoorbeeld Zuid-Europa voorkomt,  de red-back spider uit Australië en de Braziliaanse Wandering Spider.
• Om deze gevaarlijk spinnen te kunnen herkennen is het goed om bij je voorbereidingen van je reis ook online (of papier) al te hebben opgezocht waar je kunt vinden hoe ze eruit zien.

Wat moet je doen om te voorkomen dat je een spin wordt gebeten?

• Zorg dan dat je op de hoogte bent van de spinnen die kunnen worden aangetroffen in het gebied waar je aan het reizen bent of waar je langer verblijft
• Zorg dat je over de juiste schoenen, handschoenen, sokken beschikt om jezelf te beschermen. Gebruik bij het werk handschoenen en draag gesloten schoenen en stop je sokken in als je aan het werk bent in een tuin of op het platteland. Wees voorzichtig met oppakken van stenen en takken.
• Spinnen bijten mensen in principe als afweer, breng spinnen niet (on)bedoeld in het nauw.
• Check je schoenen voordat je erin stapt, je kleding voordat je het aantrek, je slaapzak voordat je erin gaat en je rugzak voordat je hem inpakt
• Zit een spin op je huid, veeg hem weg en sla ze niet dood op je huid, anders kan je alsnog de giftanden in je huid krijgen
• Zet je bed van de muur
• Hou je kamer of huis goed schoon
• Anti-insectenmiddel met DEET kan helpen om spinnen af te schrikken.

Wat zijn de verschijnselen na een beet van een spin?

• Een beet van een spin is meestal niet pijnlijk, de pijn begint pas 10 minuten later. Eerst op de plek waar gebeten is, daarna over de rest van het lichaam. Waar de spin gebeten heeft ontstaat een blaar.
• Een spinnenbeet kun je meestal herkennen aan een zwelling en rode vlekken rond de plek van de beet waarbij de huid warm aanvoelt.
• Andere verschijnselen kunnen zijn: misselijkheid, braken, spierkramp, hoge bloeddruk, angst, onrust, psychose

Wat is de behandeling na een beet van een spin?

• Ben je gebeten door een spin en is het een oppervlakkige beet, dan kun je het beste de volgende stappen doorlopen: 
  • Maak de wond schoon met water en een milde zeep. Je kunt de wond ook desinfecteren met jodium. 

  • Verminder de zwelling door huid rond de beet te verkoelen, via bijvoorbeeld een kompres of een doek met ijs erin

  • Breng een schoon verband aan. Ook al is de beet oppervlakkig, houd deze toch 24 uur in de gaten. Als de klachten verergeren, neem dan contact op met je huisarts. 

Bij een beet door een gevaarlijke spin

• Wanneer je denkt dat je mogelijk doort een gevaarlijke spin bent gebeten, zoek direct medische hulp of ga direct naar het ziekenhuis. Het tegengif moet soms binnen een uur of enkele uren worden toegediend!
• Maak de huid koud met ijs of een compres, dan wordt de zwelling minder
• Beweeg zo weinig mogelijk om te voorkomen dat het gif zich verspreidt en de wond groter wordt. Wordt je in je been of arm gebeten maak dan gebruik van een spalk of mitella en leg een strak verband boven de beet zonder dat je je bloedcirciulatie afsnijd! Houd vervolgens je arm of het been zo goed mogelijk omhoog
• Meestal krijg je een of meerdere van de volgende medicijnen om een spinnenbeet te behandelen: pijnstillers, antihistaminica (tegen een allergische reactie)

Welke spinnen kan je tegenkomen tijdens je werk, vrijwilligerswerk of stage in de Australie of Amerika

Zwarte weduwen

• Zwarte weduwen: grote, glimmende zwarte spinnen met een rode cirkel op hun buik. Ze komen voornamelijk voor in Noord-Amerika. De beet van een weduwe voelt als een klein prikje en veroorzaakt een rode en gezwollen huid. Binnen een halfuur tot een paar uur begint echter een intense pijn en verstijving. Zwarte weduwen zijn niet dodelijk voor mensen en er bestaat een tegengif om de symptomen te verlichten.

Vioolspinnen

• Van het gif van de in het zuidoosten van de Verenigde Staten voorkomende vioolspin kun je wonden krijgen waardoor het weefsel rondom de spinnenbeet kan afsterven. Vioolspinnen hebben lange poten, zijn bruinig van kleur en hebben een tekening in de vorm van een viool op hun rug. De beet van een vioolspin steekt in het begin en binnen acht uur heb je hevige pijn. Rond de beet ontstaat al snel in een open wond. Beten van de vioolspin zijn niet dodelijk maar wel erg schadelijk. Er is geen tegengif en de beten worden behandeld via operaties en antibiotica

Australische tunnelspinnen

• De Australische tunnelspin is een agressief baasje dat zich ophoudt op donkere en ongure plekken. Wanneer je te grazen bent genomen krijg je al snel veel pijn, ga je zweten, trekt je gezicht alle kanten op en voel je tintelingen. Ga zo snel mogelijk na het ziekenhuis voor het tegengif.

Braziliaanse bananenspinnen

• Deze 'wandering spider' leeft in grote delen van Zuid- en Midden-Amerika. Deze grote spin uit de kamspinnen familie is zeer dodelijk en werkt in op je zenuwstelsel. Symptomen zijn onder andere kwijlen, onregelmatige hartslag en pjinlijke erecties. Ga zo snel mogelijk na het ziekenhuis voor het tegengif.

Wat zijn hoornaars, wespen en bijen?

• Hoornaars zijn in feite wat fors uitgevoerde wespen, waarbij de in Japan voorkomende Japanse reuzenhoornaar met een spanwijdte van zes centimenter echt indrukwekkend is.
• Met 'wespen' wordt in de volksmond vaak de 'gewone wesp' bedoelt met zwart-gele strepen. Voor biologen bestaan er echter honderden verschillende wespensoorten, waarvan de meesten niet kunnen/zullen steken.
• Bij stekende bijen gaat het meestal over honingbijen. De vele bijensoorten die een meer solitair leven hebben, kunnen meestal niet eens steken als ze het zouden willen.
• Er zijn overigens heel veel insecten die lijken op de stekende versies maar geen vlieg kwaad doen. Denk bijvoorbeeld aan zweekvliegen, bijvliegen en sluipwespen die op wespen/bijen lijken maar daar qua steek-gedrag weinig mee te maken hebben

Wanneer steken wespen, hoornaars en bijen?

• Steken doet een insect ter verdediging, maar het is een risicovolle strategie die voor het individu meestal gevaarlijker is dan vluchten. Steken is hierdoor iets dat vooral voorkomt bij insecten die in groepen of kolonies leven.
• Alleen wanneer je een nest (onbedoeld) verstoort zullen stekende insecten agressief worden. Met name hommels en bijen zijn over het algemeen moeilijk boos te krijgen als ze bijvoorbeeld aan het eten zijn.
• Als je deze dieren in het nauw brengt, bijvoorbeeld als je met je blote voet in het gras loopt, of als je dezelfde pruim wilt plukken waar een wesp al is begonnen met eten, dan zal je gestoken worden.

Hoe kan je een steek van een wesp voorkomen?

• Blijf weg bij hun nesten.
• Per ongeluk een nest verstoord? Rennen! Met name bijen gaan vaak gezamenlijk in de aanval, en ze zullen vaak ook echt even achter je aan vliegen (zoals in tekenfilms)
• Vliegt er een wesp om je hoofd? Ga vooral niet meppen of wild zwaaien als je liever niet gestoken wordt.

Wat kan je doen na een steek van een wesp, bij of hoornaar?

• Een steek van een insect is meestal alleen even pijnlijk en geeft een licht zwelling die soms jeukt.
• Wordt je aangevallen en geprikt door meerdere individuen tegelijk dan is het verstandig om een dokter of zelfs een ambulance te (laten) bellen.
• De steek van de Japanse reuzenhoornaar (leeft in Japan) vergt altijd medische assistentie en doodt jaarlijks tientallen mensen
• Bij alle stekende insecten bestaat het risico op een allergische reactie. In die situatie kan een steek heel heftige, en gevaarlijke, zwellingen geven en is medische hulp vaak noodzakelijk.
• Verwijder indien nog aanwezig de angel, indien voor handen met een pincet
• Zuig de plek van de steek uit, bij voorkeur met een pompje - spuug eventueel met je mond opgezogen gif uit
• Koel de gestoken plek met water of een icepack om de zwelling en jeuk te verminderen

Wat is een zandvlo?

• Zandvlooien lijken op hele miniscule kleine vliegjes, maar het zijn letterlijk en figuurlijk parasieten die leven van bloed
• Deze minidracula's zijn zijn maximaal 1 mm groot, lijkt op andere vlooien en is roodbruin van kleur.

Wat is een jigger?

• Zandvlooien worden in het buitenland ook wel jiggers genoemd
• chigoe en Bicho del pie zijn andere namen die lokale mensen mogelijk gebruiken als ze je waarschuwen tegen deze beestjes
• De term jiggers wordt ook gebruikt voor de jeukende bulten van de zandvlo

Waar komen zandvlooien en jiggers voor?

• Zandvlooien en jiggers komen voornamelijk voor in de warmere landen in Afrika. Azie (met name Pakistan en India), Midden- en Zuid-Amerika
• Zandvlooien leven in droge, stoffige, en warme omgevingen gevonden zoals op stranden en in veestallen. De vlooien springen op de huid van bijvoorbeeld honden, katten, ratten of mensen
• Pas op dus goed op voor stranden met zandvlooien!

Wat zijn de gevolgen van een beet van de zandvlo?

• Zandvlooien leven net als andere vlooien van bloed. Bij de mannetjes blijft het hierbij, de vrouwtjes hebben echter nog iets in petto.
• Er ontstaan flink jeukende en pijnlijke bobbeltjes (jiggers), vooral bij je voeten en rond de tenen en som op je handen, ellebogen of achterwerk
• De vrouwtjes vlo gaat in je huid zitten (vooral in de huid van je voeten) zodat alleen de achterpoten nog zichtbaar zijn. Ze 'broedt' nu haar eitjes uit waarbij ze opzwelt voelbaar als een hard bobbeltje ter grootte van een erwt. Als de eitjes rijp zijn laat ze deze via de uitgang bij haar uitstekende achterpoten vallen.
• Wanneer je zandvlooien in je huid hebt zitten wordt dit Tungiasis genoemd
• De zandvlo brengt zover bekend geen ziekten over zolang je je wondjes goed verzorgd.
• Een onbehandelde besmetting door meerdere vlooien kan voor levensbedreigende infecties zorgen. 

Wat moet je doen tegen zandvlooien?

• Als voorzorgsmaatregel kun je schoenen of sandalen dragen, deze verminderen de kans om zandvlooien te krijgen. Wanneer je sokken tot net over je enkels draagt, ben je tijdens het wandelen in ieder geval behoorlijk beschermt, omdat deze vlooien niet hoog kunnen springen.
• Als bescherming kan je anti-insectemiddelen als DEET gebruiken. Het meest effectieve middel heet Zanzarin, natuurproduct is bewezen effectief in het voorkomen van beten maar lijkt voorlopig niet in Nederland te koop

Wat kan je doen na een beet van een zandvlo?

• Behandeling betekent eigenlijk verwijderen van de zandvlo. Er bestaat geen medicijn tegen de vlooien.
• De vlo wordt er meestal met een (steriele) naald uitgehaald, het beste na het schoonmaken met alcohol of ether (dat doodt de vlo).
• De opening kan je iets groter maken om alles eruit te krijgen.
• Maak de wond goed schoon om infecties te voorkomen.
• Tegen de jeuk kan je een verzachtend zalfje gebruiken (betadine, jodium of Flammazinezalf). Zo voorkom je opengekrabte wondjes die kunnen ontsteken

Wat is het gevaarlijkste dier ter wereld?

• Het gevaarlijkste dier ter wereld is de mug, gevolgd door honden en slangen.
• Daarbij dient te worden gezegd dat er relatief weinig cijfers bekend zijn over het aantal dierenbeten, of over het aantal mensen dat ernstig ziek wordt door een steek, beet of aanval van een dier
• Over het aantal dodelijke slachtoffers door een dier zijn meer cijfers bekend.

Wat is het dodelijkste dier ter wereld?

• Het dodelijkste dier ter wereld is de mug. Daarna zorgen respectievelijk slakken, slangen, honden, zandvliegen en roofwantsen voor de meeste slachtoffers. Wanneer je de mens zelf ook meetelt dan staan ze met stip op de tweede plaats.
• Dieren kunnen op verschillende manieren gevaarlijk zijn voor mensen. Ze kunnen gevaarlijke ziektes overbrengen, ze kunnen steken of bijten met gif, ze kunnen uithalen met hun klauwen en ze kunnen bijten met hun tanden en sterke kaken.
• De dodelijkste dieren ter wereld zijn samen goed voor miljoenen mensen die jaarlijks sterven na contact met een dier. Het grootste deel daarvan komt voor rekening van de top vijf.

RANGLIJST VAN DE DODELIJKSTE DIEREN TER WERELD

1 - Muggen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een mug?

• jaarlijks is de mug verantwoordelijk voor 1 tot 2 miljoen dodelijke slachtoffers. De meeste slachtoffers zijn tussen de 0 en 4 jaar oud en zijn gestoken door een vrouwtjesmug die malaria overbrengt op mensen
• jaarlijks worden er meer dan 200 miljoen mensen ernstig ziek door malaria
• jaarlijks krijgen meer dan 14 miljoen mensen dengue koorts (knokkelkoorts, een rotziekte)
• jaarlijks worden er 700 miljoen mensen ziek door ziektes die door muggen worden overgebracht. Variërend van gele koorts tot aan het West-Nijlvirus
• gevaarlijkste muggensoorten: Anopheles (voor malaria), Aedes aegypti (voor dengue en zikavirus)
• lees meer over de gevaren van muggen en wat te doen om je te beschermen

2 - Mensen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een mens?

• jaarlijks worden er bewust 500.000 mensen gedood door een ander mens, die daarvoor in de gevangenis terecht komt
• jaarlijks worden er door oorlogen en conflicten gestart door dictators, presidenten en andere machthebbers waarbij gemiddeld tussen de 200.000 en 600.000 menselijke slachtoffers vallen
• jaarlijks overlijden wereldwijd meer dan 8 miljoen mensen aan de gevolgen van roken en rookwaren, waarvan 1,2 miljoen door meeroken
• jaarlijks komen er 300.000 mensen om door ongelukken waarbij door bestuurders alcohol of drugs waren gebruikt
• naast het aantal doden is de mens ook verantwoordelijk voor het veroorzaken van miljoenen ernstige verwondingen en andere letsels bij andere mensen
• lees meer over de gevaren van de mens, en wat je moet doen als je een mens tegenkomt?

3 - Slakken: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een slak?

• jaarlijks worden er ruim 200.000 doden veroorzaakt door zoetwaterslakken. De zoetwaterslak is de gastheer van een parasitaire zuigworm. Deze zuigworm is verantwoordelijk voor de ziekte schistosomiasis, ook wel bekend als 'slakken koorts'. De ziekte komt voor in Afrika, in delen van Zuid-Amerika, in het Caribische gebied, het Midden-Oosten en een paar landen in Azië (met name Zuidoost-Azië)
• wereldwijd zijn waarschijnlijk meer dan 230 miljoen mensen geïnfecteerd, een deel van de mensen zal weinig merken, een deel wordt ernstig ziek, en een deel komt direct te overlijden
• de meeste slakken op het land zijn ongevaarlijk voor mensen. Van de 40.000 soorten slakken zijn er wel enkele honderden die giftig zijn

4 - Slangen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een slang?

• jaarlijks zijn slangen verantwoordelijk voor 100.000 doden
• jaarlijks worden meer dan 2,5 miljoen mensen door een gifslang gebeten. Waarvan 75% in Azië en de rest voornamelijk in Afrika en Latijns-Amerika. Meer dan 300.000 mensen houden amputaties of ernstiger verwondingen over aan slangenbeten door een gifslang
• lees meer over de gevaren van slangen en wat te doen als je gebeten wordt

5 - Honden: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood een hond?

• jaarlijks zijn honden verantwoordelijk voor 60.000 doden. De meeste doden vallen doordat honden rabiës kunnen overbrengen (hondsdolheid ofwel het lyssa virus)
• gevaarlijkste subspecies: pitbulls, rottweilers en andere grote hondenrassen
• lees meer over de gevaren van honden en wat te doen als ze achter je aan komen

6 - Zandvliegen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een zandvlieg?

• jaarlijks zijn zandvliegen verantwoordelijk voor 20.000 tot 40.000 doden. De kleine zandvlieg is een specifieke zandvlieg soort die een parasiet bij zich kan dragen die de ziekte leishmaniasis veroorzaakt
• jaarlijks raken ongeveer 12 miljoen mensen besmet met Leishmaniasis verspreid over bijna 100 landen in Azië, het Midden-Oosten, Midden-Amerika en delen van Afrika en het Middellandse Zeegebied
• lees meer over de gevaren van zandvliegen en hoe een steek te voorkomen

7 - Roofwantsen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een assasin bug?

• jaarlijks zijn roofwantsen verantwoordelijk voor 20.000 doden. Er is een Midden-Amerikaanse soort die bij met name kinderen de ziekte van Chagas kan overbrengen. De roofwants staat ook bekend als duivels wants, assassin bugs, en kissing bug. Deze wants bijt je het liefst vlakbij je ogen of je mond en via de het krabben aan het wondje raak je besmet met een parasiet (je krabt de wantsenpoep met daarin de parasiet in je wond).
• in Nederland worden ongevaarlijke roofwantsen ingezet in de biologische landbouw
• lees meer ook over de gevaren van roofwantsen en hoe ze van je af te houden

8 - Spoelwormen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een spoelworm?

• jaarlijks zijn spoelwormen verantwoordelijk voor +/- 5.000 doden. De spoelworm veroorzaakt bij de mens de infectie ascariasis

9 - Lintwormen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een lintworm?

• jaarlijks zijn lintwormen verantwoordelijk voor +/- 4.000 doden. Het zijn parasieten die soms 30 jaar in een mens kunnen voorleven, maar ook dodelijke infecties kunnen veroorzaken

10 - Schorpioenen: hoeveel mensen in de wereld gaan jaarlijks hoeveel mensen jaarlijks gedood door een schorpioen?

• jaarlijks zijn schorpioenen verantwoordelijk voor +/- 3.000 doden. Schorpioenen kom je over de hele wereld tegen, van Spanje tot Suriname. Van de 200 soorten kan iets meer dan 10% ook mensen doden, de andere soorten veroorzaken alleen een pijnlijke steek. De dodelijke soorten vind je niet in Europa
• lees meer over de gevaren van schorpioenen en wat te doen als je bent gestoken

11 - Teken: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een teek?

• jaarlijks worden teken verantwoordelijk gehouden voor +/- 3.000 doden.  Voornamelijk door de overdracht van ziekten als lyme en hersenvliesontsteking (encefalitis)
• lees meer over de gevaren van teken, hoe een beet te voorkomen, en hoe een teek te verwijderen

12 - Krokodillen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een krokodil?

• jaarlijks zijn krokodillen en alligators verantwoordelijk voor +/- 1.000 bewezen doden. Aangezien de krokodil weinig sporen achterlaat zijn de werkelijke cijfers waarschijnlijk aanzienlijk hoger
• de zoutwaterkrokodil is niet alleen de grootste, maar ook de grootste vijand als het gaat om aanvallen op de mens
• lees meer over de gevaren van krokodillen en wat te doen als je er een krokodil tegenkomt

13 - TseeTseevliegen: hoeveel mensen in de wereld gaan jaarlijks dood door een tseetsee vlieg?

• jaarlijks zijn tseetseevliegen tegenwoordig nog verantwoordelijk voor minder dan 1.000 doden. Terwijl dit aantal nog niet heel lang geleden boven de 50.000 lag
• de tseetseevlieg is een redelijk grote vlieg die de slaapziekte kan overbrengen. Een klein deel van de vliegen is maar besmet, en brengt het bloed van een geïnfecteerde dier over op een niet-geïnfecteerd dier
• deze kleine dracula komt vooral voor in midden- en zuidelijk Afrika. Waarbij in oostelijk Afrika de gevaarlijkste varianten voorkomen

14 - Olifanten: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een olifant?

• jaarlijks zijn olifanten verantwoordelijk voor +/- 500 doden. De werkelijke aantallen kunnen ook hier hoger liggen
• lees meer over de gevaren van olifanten en wat te doen als ze op je af komen

15 - Nijlpaarden: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een nijlpaard?

• jaarlijks zijn nijlpaarden verantwoordelijk voor +/- 500 doden
• lees meer over de gevaren van nijlpaarden en wat te doen als ze op je af zwemmen

16 - Leeuwen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een leeuw?

• jaarlijks worden leeuwen verantwoordelijk gehouden voor +/- 250 doden
• lees meer over de gevaren van leeuwen, hoe je ze van je af te houden, en waar je ze in het wild kunt zien

17 - Buffels: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een buffel?

• Jaarlijks zijn Afrikaanse buffels verantwoordelijk voor +/- 200 doden
• lees meer over de gevaren van buffels en wat te doen als je een buffel tegenkomt

18 - Herten: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een hert?

• Jaarlijks worden herten verantwoordelijk gehouden voor +/- 100 tot 150 doden. De meeste slachtoffers vallen doordat een hert plotseling de weg oversteekt, en een auto-ongeluk wordt veroorzaakt. Het aantal herten dat op deze manier sterft door de mens is vele malen groter. Herten kunnen echter in uitzonderinsggevallen ook mensen aanvallen en ook dat loopt dan soms niet goed af
• Lees meer over herten en hoefdieren en waar je ze kunt verzorgen of zien

19 - Hyena's: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een hyena?

• jaarlijks worden hyena verantwoordelijk gehouden voor +/- 100 doden
• gevaarlijkste soort: gevlekte hyena
• Lees meer over de gevaren van hyena's en wat te doen als een hyena aanvalt

20 - Bijen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een bij of wesp?

• Jaarlijks worden bijen verantwoordelijk gehouden voor +/- 100 doden
• Bij wespen ligt dit aantal aanzienlijk hoger. Alleen al in Japan zorgt de Japanse hornaar voor zo'n 40 doden per jaar
• lees meer over de gevaren van gevaren van wespen en hoe ze van je af te houden

21 - Kwallen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood een kwal?

• Jaarlijks worden kwallen verantwoordelijk gehouden voor +/- 100 doden
• De zeewesp is een extreem giftige kwallensoort met tentakels tot wel 3 meter lang en zeer snel werkend dodelijk gif. De zeewesp, ofwel de Australische dooskwal of kubuskwal, komt voor in Noord-Australië en van Indonesië tot aan de Filipijnen en Vietnam
• Het beruchte 'Portugese oorlogsschip' is eigenlijk geen kwal, maar een kolonie van verschillende poliepen die als een dier samenwerken Het sterke gif kan leiden tot hevige pijn en ademnood. Normaal vind je ze alleen op volle zee, maar afhankelijk van de wind komen ze soms bij de kust komen en dan zijn 50 meter lange tentakels een gevaar voor elke zwemmer
• De meeste kwallen veroorzaken echter alleen lichte verwondingen
• lees meer over de gevaren van kwallen en hoe te voorkomen dat je wordt gestoken

22 - Tijgers: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een tijger?

• jaarlijks worden tijgers verantwoordelijk gehouden voor +/- 50 doden
• zowel de Bengaalse tijger als Indochinese tijger zijn daarbij gevaarlijk
• lees meer over de gevaren van tijgers en wat te doen als je oog in oog staat met een tijger

23 - Luipaarden: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een luipaard of panter?

• jaarlijks worden luipaarden, panters en jaguars verantwoordelijk gehouden voor gemiddeld 50 doden. De aantallen kunnen per jaar flink verschillen
• ze komen voornamelijk voor in India, Sri Lanka, Midden- en Zuid-Amerika, Nepal en diverse Afrikaanse landen (o.a. Zambia en Zuid-Afrika)
• lees meer over de gevaren van luipaarden of cheeta's

24 - Spinnen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een spin?

• jaarlijks worden spinnen verantwoordelijk gehouden voor +/- 10 tot 15 doden
• gevaarlijke subspecies: de zwarte weduwe in (Noord- en Zuid-Amerika), de Braziliaanse zwerfspin (Zuid-Amerika), de kraamwebspin en tunnelwebspin (in Australië) en de vioolspin (die ook voorkomt in Zuid-Europa)
• lees meer over de gevaren van spinnen en wat te doen na een beet of steek

25 - Beren: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een beer?

• jaarlijks worden beren verantwoordelijk gehouden voor 5 tot 10 doden. De meeste doden vallen in Noord-Amerika en Rusland
• gevaarlijkste soorten: grizzlybeer, de kodiakbeer, ijsberen
• lees meer over de gevaren van beren en waar je ze zien  of over de gevaren van ijsberen

26 - Vogels: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een vogel?

• Jaarlijks worden roofvogels verantwoordelijk gehouden voor  5 tot 10 doden.
• de gevaarlijkste vogels: harpijarend, de lammergier, steppe-arend, witkop-arend
• de meest agressieve vogels: de kasuaris, de struisvogel, de emoe, de Roodstaartbuizerd, de velduil, de ransuil
• de meest brutale vogels: de meeuw
• lees meer over over bijzonder vogels zien, waar je ze kunt zien en tegenkomen

27 - Haaien: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een haai?

• jaarlijks worden haaien verantwoordelijk gehouden voor 5 tot 10 doden
• jaarlijks worden er meer dan 80 meldingen gemaakt van een aanval van haai op een mens waarbij er iemand gewond is geraakt
• gevaarlijkste soorten zijn respectievelijk: de grote witte haai, de tijgerhaai en de stierhaai
• lees meer over over de gevaren van haaien en wat te doen als er een haai om je heen cirkelt

28 - Kikkers: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een kikker?

• jaarlijks worden kikkers verantwoordelijk gehouden voor 10 doden. Dit wordt veroorzaakt door verschillende giftige kikkers
• gevaarlijkste soorten: De gouden pijlgifkikker
• lees meer over over de gevaren van kikkers en wat te doen als er een giftige kikker in je tent zit

29 - Hagedissen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een hagedis?

• jaarlijks worden hagedissen verantwoordelijk gehouden voor 5 tot 10 doden
• gevaarlijkste subspecies: het gila monster en de komodo varaan
• lees meer over over de gevaren van hagedissen en hoe ze uit je slaapzak te houden

30 - Apen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een aap?

• jaarlijks worden door apen in het wild komen nauwelijks mensen gedood. Alleen de gorilla staat erom bekend jaarlijks een aantal mensen te doden.
• apen kunnen wel agressief worden en mensen aanvallen, zowel individueel als in grote roepen
• apen zijn met name gevaarlijk door de ernstige ziektes die ze kunnen overbrengen als ze bijten of krabben, en de soms ernstige verwondingen die ze kunnen veroorzaken
• gevaarlijkse soorten zijn respectievelijk: de gorilla (kracht), plompe lori (giftig), rhesus aap (niet bang, valt makkelijk mensen aan), mandril (grote tanden), Bavianen (agressie bij honger, krachtiger dan de mens), slingerapen (scherpe tanden, en valt mensen aan), chimpansees (vallen o.a kinderen aan), capucijner aapjes (helaas vaak als 'huisdier' gehouden, onhandelbaar, scherpe tanden, gevaarlijk voor eigenaar)
• lees meer over over de gevaren van apen, waar ze zijn en wat te doen als je bent gebeten

31 - Piranha's: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een piranha?

• jaarlijks worden piranha's nog maar verantwoordelijk gehouden voor een paar doden
• het meest gevaarlijk is de roodstaartpiranha die wel flink kan bijten

32 - Giftige vissen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een giftige vis?

• jaarlijks vallen er ook doden door verschillende soorten giftige en gevaarlijke vissen
• gevaarlijkste soorten: de kogelvis (fugu) waar het gevaar onder water wel meevalt maar die op je bord (verkeerd bereid) des te dodelijker kan zijn, de steenvis en de sidderaal
• lees meer over de gevaren van giftige vissen

33 - Walvissen: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een walvis?

• door walvissen in het wild komen er eigenlijk geen directe doden voor. Ongelukken met een boot door aanvallen van orka's of een aanvaring met een walvis komen wel voor. Sporadisch vallen er doden door orka's die gevangeschap worden gehouden
• lees meer over de gevaren van walvissen en waar je ze kunt zien

34 - Wolven: hoeveel mensen worden jaarlijks gedood door een wolf?

• wolven veroorzaken heel wat meer discussies dan doden. Gemiddeld valt er wereldwijd 1 dode per jaar door een aanval van een wolf. Er vinden gemiddeld 8 incidenten per jaar plaats waarbij een wolf een mens bijt of aanvalt (voornamelijk in Turkije).
• bij een beet door een wolf is rabies het voornaamste gevaar voor mensen
• lees meer over de gevaren van wolven en wat te doen als je ze tegenkomt

• Overal ter wereld zijn er reservaten, opvanglocaties en dierentuinen waar je als stagiair of vrijwilliger de handen uit de mouwen kunt steken.
• Behalve 'schattig' of 'indrukwekkend' is 'onvoorspelbaar' ook een woord dat je aan wilde dieren mag toeschrijven.
• Werken met wildlife is dan ook niet vrij van gevaren. Als een schattig aapje ineens venijnig blijkt te kunnen bijten kan dit lelijke verwondingen en zelfs ziektes opleveren.
• Omdat veel verzekeraars werken met dieren uitsluiten van dekking is het belangrijk om hier zorgvuldig mee om te gaan.