Wat te doen als je paspoort of andere identiteitspapieren kwijtraken?

Paspoort kwijt

• Bij verlies of diefstal van je reisdocument kun je in principe een nieuw document aanvragen bij de Nederlandse ambassade of het bevoegde Nederlandse consulaat, indien dat aanwezig is in het land waar je verblijft.
• De ambassade of het consulaat kan je een nooddocument, 'laissez passer' of 'noodpaspoort', afgeven dat alléén geldig is voor de verdere duur van de reis.
• Na terugkeer in Nederland moet je ook een proces-verbaal van vermissing laten opmaken door de Nederlandse politie (gestolen of zoekgeraakte reisdocumenten worden landelijk geregistreerd en mogen na registratie niet meer worden gebruikt).
• In het buitenland laat je een proces-verbaal opmaken door de politie of je vult op de ambassade of het consulaat een verklaring van vermissing in.

Hoe kom je naar een consulaat of ambassade als je geen geld meer hebt?

• Zie cash geld & geld op reis
• Welke betaalmiddelen (cash & cards) neem je mee op reis, hoe pin je veilig en hoe kan geld laten overmaken in het buitenland?

Wat te doen als je paspoort niet meer geldig is of je je paspoort of ID bent verloren?

Tijdens je reis in het buitenland moet je uiteraard in het bezit zijn van een geldig reisdocument. Wanneer je dit niet (meer) hebt, of deze niet meer geldig is, kun je (in zeer uitzonderlijke gevallen en onder strikte voorwaarden) een noodpaspoort aanvragen.

• Als je kind een noodpaspoort nodig heeft, gelden dezelfde strikte voorwaarden als in andere gevallen.
• Een noodpaspoort wordt alleen verstrekt als je niet in staat bent om tijdig een paspoort of een identiteitskaart (ID-kaart) te verkrijgen, als je bovendien aannemelijk kunt maken dat je je reis niet kunt uitstellen, als je identiteit en nationaliteit vast te stellen zijn en als je zelf zorgt voor de benodigde bewijsstukken.
• Een nooddocument is alleen geldig als reisdocument voor de reis waarvoor het is uitgegeven. Je kunt het niet als identiteitsbewijs gebruiken. Bepaalde landen stellen aanvullende of afwijkende eisen aan reisdocumenten, zoals een visum.
• In Nederland verstrekt de Koninklijke Marechaussee noodpaspoorten op een aantal afgiftepunten, waaronder Bureau Nooddocumenten op Schiphol. Voor de andere afgiftepunten en adressen: zie de website van de Koninklijke Marechaussee.
• Nederlandse ambassades en consulaten in het buitenland verstrekken ook nooddocumenten. Een nooddocument kan een noodpaspoort zijn of een laissez-passer. Een laissez-passer wordt alleen uitgegeven als het niet mogelijk is op tijd een noodpaspoort te verstrekken.

Om in aanmerking te komen voor een noodpaspoort, moet je de volgende bewijsstukken meenemen:

• een bewijs dat je reis geen uitstel kan hebben. Dit kun je aantonen met vliegtickets, hotelreserveringen enz.
• een recent uittreksel uit de Basisregistratie personen (BRP) met daarop de vermelding van je nationaliteit
• een gewaarmerkte kopie van je recente aanvraag van een nieuw reisdocument
• de in je bezit zijnde reisdocument(en) (als je deze nog hebt)
• een gewaarmerkte kopie van het proces-verbaal van de aangifte van vermissing (als je reisdocument vermist is)
• een geldig legitimatiebewijs, zoals een geldig Nederlands rijbewijs of een geldig bromfietsrijbewijs (categorie AM)
• een recente pasfoto die voldoet aan de pasfoto-eisen

Wat te doen als je visum is verlopen?

• Als je je paspoort kwijt bent, zijn in het algemeen ook je visa verdwenen. Een andere manier om je visa kwijt te raken is doordat deze ergens (soms zelfs door douane-ambtenaren!) uit je paspoort zijn gescheurd.
• Als je visum verlopen is en je wilt nog langer blijven in het land kun je bij de betreffende overheids- of gemeentelijke instelling een verlenging aanvragen. Dit is echter lang niet altijd mogelijk en hier zijn ook maximumverlengingen aan verbonden. Check dit altijd voordat je niet meer kan kiezen tussen verlengen of doorreizen. Controleer het bij de aanschaf van het visum.
• Wat veel reizigers ook doen is aan het einde van de visumdatum even voor een paar dagen (of uren) naar een buurland reizen om bij terugkomst weer makkelijk een visum te krijgen. Zeker als dit visum voor Nederlanders gratis is, is dit een eenvoudige en goedkope oplossing.

Tips

• Heb je een regeling waarbij een instantie (bank, ANWB verzekeringsmaatschappij) alles voor je regelt en je cards kan blokkeren: volg dan de procedure van die regeling. Sommige regelingen helpen ook bij het verkrijgen van nieuwe papieren zoals paspoort en rijbewijs. Check dus goed de voorwaarden van je regeling.

Wat te doen als je financiële middelen zijn gestolen of verloren?

Geld is iets waar je tijdens je reis liever niet teveel aan denkt. Het kan echter gebeuren dat je zonder komt te zitten. Hoe ga je hiermee om?

• Wanneer je traveller cheques bij je had, kan je via deze weg het snelst weer over geld beschikken.
• Heb je besloten alleen op je pinpassen en creditcards te vertrouwen, dan moet je de stappen gaan ondernemen die bij geld overmaken horen.
• Leen geld van medereizigers
• Maak gebruik van betalingskantoors als Money Gram of Western Union (pas wel op voor oplichters!)

Tips

• Als je een medereiziger bereid vindt om je geld te lenen, schend dit vertrouwen niet en zorg ervoor dat je zo snel mogelijk terug betaalt. Ofwel door familie in Nederland geld te laten overmaken naar die persoon of anderszins.
• Je kunt proberen in contact te komen met expats (landgenoten of andere buitenlanders die ter plaatse wonen en werken) en die in het algemeen kunnen helpen om in ieder geval te bellen of te faxen. Wellicht geven ze je zelfs wel onderdak voor een paar dagen tot je uit de problemen bent.
• Missionarissen willen op sommige locaties ook weleens uitkomst bieden.
• Andere, meer wanhopige, methoden om aan geld te komen: je spullen verkopen, bloed afgeven tegen vergoeding en als laatste redmiddel: bedelen
• Er zijn diverse instanties (bank, verzekering, credit card maatschappij) die naast het blokkeren van je passen ook kunnen helpen met het verkrijgen van noodgeld of spullen. Volg hun procedure conform hun eigen voorwaarden. Sommige regelingen helpen ook bij het verkrijgen van nieuwe papieren als paspoort en rijbewijs. 
• Pasblokkeren.nl heeft meer informatie over het blokkeren van passen van verschillende banken en maatschappijen.

Wat te doen als je creditcards of pinpassen kwijt of onbruikbaar raken?

• Heb je een regeling waarbij een instantie (bank, verzekeringsmaatschappij, etc) alles voor je regelt en je cards kan blokkeren, volg dan de procedure van die regeling. Check dus goed de voorwaarden en blokkeer bij diefstal of verlies zo snel mogelijk je pasjes. Via pasblokkeren.nl vind je van een aantal passen snel de noodnummers voor de pasblokkering.

Creditcards

• Wanneer je creditcard is gestolen of kwijtgeraakt, dan moet je zo snel mogelijk melding hiervan maken via het noodnummer van je bank en/of creditcardmaatschappij. Wanneer je het noodnummer kwijt bent geraakt, laat dan het thuisfront contact opnemen met je bank of probeer zelf op een andere manier contact met je bank en/of creditcardmaatschappij te krijgen.
• Wanneer je creditcard onbruikbaar is geraakt, neem dan contact op met je bank en/of creditcardmaatschappij, maar bedenk wel dat, afhankelijk van waar je je bevindt, er niet snel een nieuwe naar je toe zal worden gestuurd! Dus zorg dat je nooit alleen afhankelijk bent van je bankpassen of creditcards.

Bankpassen

• Wanneer je pinpas is gestolen of kwijtgeraakt, dan moet je zo snel mogelijk melding maken via het noodnummer van je bank. Wanneer je het noodnummer kwijt bent, laat je het thuisfront contact opnemen met je bank of probeer je zelf op een andere manier contact met je bank te krijgen.
• Wanneer je pinpas onbruikbaar is geraakt of gestolen, neem dan contact op met je bank en/of creditcardmaatschappij. Zorg dat je nooit alleen afhankelijk bent van je bankpassen of creditcards en dat je altijd ergens nog een geheime voorraad geld hebt waar je een paar dagen mee vooruit kan.
• Als je nieuwe pinpas naar je huisadres is gestuurd, laat het thuisfront hem dan eerst een keer gebruiken in een Nederlandse pinautomaat, anders heb je kans dat hij in het buitenland niet zal werken. Daarna kunnen ze de pas bijvoorbeeld via een koeriersdienst naar jou toesturen. Als je geen vast adres hebt, kun je het pakketje op het kantoor van de koeriersdienst ophalen.
  LET OP: Soms moet een pas ook apart nog worden ingesteld om in specifieke landen gebruikt te kunnen worden. Standaard staat alleen Europa aan, zodat er buiten Europa met de pas geen geld opgenomen kan worden (uit veiligeheidsoverwegingen). Dus bevindt je je buiten Europa, dan dien je online deze instellingen van je pas te veranderen zodat de pas ook buiten Europa gebruikt kan worden.

Voor informatie over geld laten overmaken naar het buitenland: zie Welke betaalmiddelen (cash & cards) neem je mee op reis, hoe pin je veilig en hoe kan geld laten overmaken in het buitenland?

Money Cards / Prepaid creditcard

• VISA heeft de mogelijkheid om een zogenaamde money card aan te schaffen. Deze kunt je tot een bepaald bedrag opladen bij een VISA ATM en gebruiken als een pinpas tot het tegoed op is. De kaart kun je daarna weggooien.
• Andere instanties zoals banken en credit card maatschappijen hebben vergelijkbare kaarten, de prepaid credit cards, die je kunt opladen en vervolgens als betaalkaart kan gebruiken tot het tegoed op is. Deze zijn vaak wel heroplaadpaar.
• Een relatief veilig systeem omdat je met een PIN-code je geld opneemt, en een dief (zelfs als ie je pincode weet) niet je hele rekening kan leegroven.

Wat te doen als je traveller cheques worden gestolen of kwijtraken?

• De Traveller Cheque is gedekt tegen verlies of diefstal en wordt dan meestal binnen 24 uur vervangen.
• Wanneer je de cheques kwijt bent, dien je de procedure te volgen die vermeld staat op diverse handige kaartjes en papieren die je bij de aanschaf van de cheques hebt meegekregen.

Tips

• Het is verstandig, zo niet noodzakelijk, op meerdere plekken de nummers van je cheques te bewaren evenals de telefoonnummers van de local offices van de maatschappij die de cheques uitgeeft (American Express, Travelex, Visa etc.).
• Ga je echt lang op reis naar meerdere regio's over de hele wereld, dan kan je het beste beide soorten cheques meenemen: bijvoorbeeld American Express en Travelex. Soms kan je namelijk maar met één van de twee betalen of geld opnemen. Ook als alles gestolen of kwijt is, maak je met twee soorten cheques meer kans dat je via één van beide weer snel over geld beschikt.

Wat te doen als je geen vast adres hebt maar een vervangende creditcard of pinpas wilt ontvangen?

• Je kunt je documenten per koerier laten versturen (DHL of Federal Express). Deze hebben kantoren over de hele wereld. Dit gaat meestal aanzienlijk sneller dan het versturen per aangetekende post of poste restante. Je kunt hiervoor iemand thuis contact laten opnemen met één van beide koeriersbedrijven. Je kunt dan afspreken dat het pakketje met een legitimatiebewijs op het kantoor van DHL of Federal Express ter plaatse kan worden afgehaald.

Wat te doen als je bagage wordt gestolen?

• Wanneer je bent bestolen dan moet je een politierapport op laten opmaken bij de lokale politie. Dit politierapport heb je nodig voor je verzekeringsmaatschappij.
• Let wel goed op, want niet overal is het even aantrekkelijk om bij de lokale politie langs te gaan. Je loopt het risico om naast je gestolen goederen ook nog eens een hoop geld kwijt te raken aan corrupte medewerkers die soms de meest fantastische afpersingspraktijken hebben bedacht.
• Ook kan het zijn dat je in een ambtelijke molen terecht komt die je minstens een hele vakantiedag kost en ook dat moet het je waard zijn.

Tips

• Ga liever in een grotere stad naar de politie dan in een klein dorpje waar een of andere lokale sheriff zich alles kan permitteren zonder dat iemand hem controleert.
• Zorg dat je desnoods zelf een verklaring opstelt die ondertekend kan worden maar probeer altijd met een ondertekende verklaring het politiebureau te verlaten.
• Neem veel geduld mee, want soms moet alles in viervoud worden uit getikt, moet er een vertaler uit zijn middagslaap worden gehaald of zijn er eindeloze rijen bestolen toeristen die je voor zijn.
• Probeer nooit je paspoort af te geven (al is dat soms best lastig, want je wil die lokale potentaten ook weer niet tegen je in het harnas jagen). Gebruik bijvoorbeeld je kopietjes en geef die af.
• Neem een bevriende local mee die de taal en de lokale gebruiken kent. Zorg er uiteraard wel voor dat je deze persoon echt kan vertrouwen.

Wat te doen als je bagage kwijtraakt tijdens je reis?

• Wanneer je bagage bent verloren op een wijze die gedekt is door je verzekering dan kun je later een vergoeding krijgen. In je polisvoorwaarden kun je in het algemeen lezen hoe dat in zijn werk gaat. Aangezien je meestal niet zeker weet of er vergoed zal worden of hoe hoog de vergoeding zal zijn, moet je even oppassen bij het aanschaffen van vervangende artikelen. We raden aan alleen de spullen te kopen die je echt nodig hebt.
• Let wel: contact opnemen met je verzekeraar tijdens de reis heeft weinig zin, omdat ze een claim pas kunnen en willen behandelen als alles op schrift en ondertekend binnen is gekomen, inclusief alle bewijzen, aangifte, nota's, omschrijvingen etc. Dit kan dus na je reis geregeld worden.

Wat te doen als je bagage niet met het vliegtuig is meegekomen of te laat arriveert?

• Op vrijwel elke luchthaven is er een aparte balie (meestal voordat je door de douane gaat!) waar je de procedure voor de kwijtgeraakte bagage kan afhandelen. Het blijft altijd een dilemma in hoeverre je vervangende artikelen gaat aanschaffen of dat je blijft wachten of je bagage niet alsnog zal arriveren.
• In principe is je luchtvaartmaatschappij verantwoordelijk en zal die ook voor vergoeding van artikelen opdraaien.
• In tweede instantie kun je aankloppen bij je reisverzekering. Zorg er wel voor dat je kunt aantonen met de luchtvaartmaatschappij gesproken te hebben.

Wat te doen als je reisdocumenten kwijt raken of onbruikbaar worden?

In 2008 zijn de meeste luchtvaartmaatschappijen al afgestapt van het papieren ticket. Omdat alle reisgegevens elektronisch worden opgeslagen in het reserveringssysteem zijn veel problemen die te maken hebben met verlies of diefstal op dit vlak opgelost.

• Op vertoon van je paspoort kan je reservering altijd worden opgeroepen, ook zonder de papieren uitdraai van je e-ticket.
• Mocht je behoren tot de 1% die nog gebruik maken van een papieren ticket en niet over een e-ticket beschikken, dan hangt het af van de luchtvaartmaatschappij wat er verder gaat gebeuren. De meeste vliegmaatschappijen zullen een nieuw ticket uitschrijven.
• Als je kunt aantonen dat je ticket gestolen is (je moet dan aangifte doen bij de plaatselijke politie) wordt voor een bepaald bedrag (dat je vaak weer kunt verhalen op je reisverzekering) een nieuw ticket uitgeschreven.
• Bij verlies van bus- of treintickets zal het afhangen van hoe modern het boekingssysteem van de betreffende busmaatschappij is, of ze je vervoersbewijs kunnen vervangen of dat er niks anders op zit dan een nieuwe te kopen.

Tips

• Scan je papieren documenten in en bewaar ze op een veilige plek(ken). In een van de vele online reiskluis tools, maar ook in je eigen online cloud opslagmogelijkheden, kan je kopieën van je documenten digitaal bewaren.
• Laat bij vrienden/familie kopieën achter die je in geval van nood bij ze kunt opvragen via e-mail.

Wat te doen als je onderweg bent en er is een negatief reisadvies voor je bestemming?

• Wat moet je doen als je onderweg bent en er is een negatief reisadvies voor je (komende) bestemming / er is een epidemie uitgebroken / er is recentelijk een vulkaanuitbarsting geweest, etc.? 
• Lees meer bij negatief reisadvies
   

Wat te doen als je kleine dokters- of apothekersrekeningen moet betalen?

• Bonnetje bewaren, het eventueel bij verzekering meegegeven formulier laten invullen door de arts (zie polisvoorwaarden / polisboekje), en de kosten (indien van toepassing) claimen bij de verzekeraar.
• Soms is de doktersrekening echter zo laag dat het geen zin heeft om deze te declareren omdat je bijvoorbeeld toch nog een eigen risico hebt per gebeurtenis. Dit verschilt per verzekering en je kan dit voor of na je vertrek uitzoeken.