Samenvattingen per hoofdstuk bij de 6e druk van Handbook of Psychiatric Drug Therapy van Labbate et al. - Bundel
Wat houdt psychiatrische medicatietherapie in? - Chapter 1
Met welke aspecten moet rekening worden gehouden voor de start van medicatie?
De psychiatrische medicatietherapie wordt vaak bemoeilijkt door het onvoorspelbare beloop van de ziekte, de comorbiditeit met andere stoornissen en de symptomen van psychiatrische stoornissen die de medicatietrouw in gevaar kunnen brengen (zoals wantrouwen in het geval van psychotische stoornissen). Ook zijn voor veel patiënten de medicijnen niet volledig effectief. Vaak is er (daarom) sprake van een combinatie met psychotherapie (bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie ('cognitive behavior therapy' (CBT)). Voordat er met de medicatie wordt gestart moeten de volgende aspecten in acht genomen worden:
Er moet een duidelijke diagnose zijn.
Het medicatiegebruik en mogelijke medicatieproblemen moeten geanalyseerd zijn. Zo moet nagegaan worden of symptomen het gevolg zijn van huidig medicatiegebruik en of de (effectiviteit of giftigheid van) nieuw uitgeschreven medicatie beïnvloedt kan worden door medicijnen die de patiënt momenteel al slikt.
Wees bedacht op mogelijk alcohol- en drugsmisbruik.
Breng de targetsymptomen en de Kwaliteit van Leven (KvL) in kaart en volg deze van tijd tot tijd om de effectiviteit van de behandeling in kaart te brengen. Dit is met name belangrijk wanneer medicatie wordt uitgeschreven in het kader van een empirische trial bij patiënten wiens diagnose onduidelijk is.
Dit handboek geeft handvatten voor optimale medicatietherapieën, maar wanneer een patiënt eerder goed reageerde op een type medicatie is dat voldoende betrouwbaar om dezelfde medicatie nog een keer uit te schrijven; ook al zijn er nieuwere medicijnen op de markt.
Als er twijfel is over de diagnose of therapie moet advies gezocht worden, waarna de behandelaar zijn/haar reactie op dit advies moet documenteren.
Met welke aspecten moet rekening worden gehouden na de start van medicatie?
Wanneer de medicatie gestart is moet rekening gehouden worden met de volgende factoren:
Als eenmaal gekozen is voor een bepaald medicijn moet een volledige trial met de juiste dosis worden afgemaakt. Inadequate dosering en te korte trials zijn de voornaamste redenen dat trials met antidepressiva vroeger hebben gefaald.
Wees bedacht op bijwerkingen en waarschuw de patiënt van tevoren.
Houdt het regime zo simpel mogelijk om zo de medicatietrouw te verhogen en de mogelijk bijkomende kans op vergiftiging te verlagen.
Ga in goed gesprek met de patiënt (wat betreft het beloop en de verwachte verbeteringen) en neem de patiënt serieus aangaande de ervaren bijwerkingen.
Bepaalde patiënten (zoals dementerenden) hebben (meer) supervisie nodig.
Verlaag de dosis totdat je de laagst effectieve dosis medicatie bereikt heb.
Bij oudere patiënten moet er met een lagere dosis begonnen worden en moet deze minder frequent veranderd worden.
Doe aan opvolgzorg (houd onder andere de bijwerkingen in de gaten en speel hierop in).
Te vaak wordt ineffectieve medicatie gecontinueerd.
Er zijn geen specifieke regels bij het afbouwen van de medicatie, maar in de regel moet langzaam afgebouwd worden om zo zoveel mogelijk terugval te voorkomen.
Aandoeningen die chronisch of terugkomend zijn of laat in het leven opgekomen zijn, behoeven vaak lange termijn maintenance treatment.
Het is belangrijk dat de behandelaar observaties van de patiënt noteert, waaronder de mentale status (bij aanvang en verderop in het beloop), de bijwerkingen en het risico op suïcidaal en agressief gedrag. Ook moet duidelijk zijn of de patiënt de behandeling, de mogelijke alternatieven, het risico van de behandeling en het risico van onbehandeld blijven, begrepen heeft. In het selecteren van de medicatietherapie spelen onder andere de kosten, de veiligheid, en het risico op terugval belangrijke rollen.
Wat voor medicatie wordt gebruikt bij de behandeling van een depressie? - Chapter 3
Veel antidepressiva zijn ook effectief in het behandelen van angststoornissen (waaronder paniekstoornissen, een gegeneraliseerde angststoornis en OCD) maar worden ook uitgeschreven slapeloosheid, boulimia nervosa, ADD en zelfs bij het stoppen met roken. De antidepressiva kunnen worden onderverdeeld in groepen, op basis van het effect dat ze hebben op de monoamine neurotransmitter systemen (de noradrenaline, serotonine en dopamine systemen).
Wat voor medicatie wordt gebruikt bij de behandeling van slaapstoornissen? - Chapter 7
De farmacologische behandelingen voor slaapstoornissen zijn door de FDA goedgekeurd als korte termijn behandelingen. Tolerantie vindt plaats bij alle hypnotische medicijnen. Toch blijven de meeste patiënten baat hebben bij de medicatie, zonder dat de doseringen uit de hand lopen. Benzodiazepines worden vaak gebruikt als hypnotica. Dit zijn, net als andere verdovende hypnotica, onderdrukkers van het CNS die in hogere doseringen hypnotische effecten (slaperigheid) induceren. Alle benzodiazepines hebben eenzelfde soort werking en dezelfde bijwerkingen. Het grootste voordeel van benzodiazepines in deze context is de verminderde slaapfragmentatie ’s nachts. Bij de overweging voor welke benzodiazepine gekozen moet worden, wordt vooral gekeken naar hoe snel de werking is en hoe lang de halfwaardetijd is. Een overdosis wordt slechts zelden geassocieerd met de dood. Tolerantie en afhankelijkheid ontwikkelt zich wel relatief snel en vormt een groot probleem.