Wat zijn neuronen en wat zijn cellen?

Wat zijn neuronen?

• Het zenuwstelsel van een volwassen mens bevat zeer veel cellen, ongeveer 100 miljard, die onder te verdelen zijn in neuronen en neurogliacellen.
• Neuronen ontvangen informatie en geven die door aan andere neuronen via elektrochemische prikkels.
• Neuronen zijn gemiddeld 10 maal zo groot als gliacellen, maar de laatste komen 10 maal zo veel voor in het menselijk brein.
• Gliacellen hebben veel verschillende functies die lastig samen te vatten zijn. We weten tegenwoordig dat het brein bestaat uit individuele cellen. Aan het begin van de 20e eeuw werd hier sterk aan getwijfeld. Tot die tijd konden microscopen weinig laten zien over de organisatie van het brein.
• Onderzoek naar het zenuwstelsel wordt neurologie genoemd. De grondleggers hiervan zijn Sherrington en Cajal. Door onderzoek van Cajal en Golgi weten we nu hoe de structuur van cellen eruit ziet en dat neuronen van elkaar gescheiden zijn. Cajal maakte gebruik van pas ontdekte kleuringtechnieken om te laten zien dat een smalle spleet een scheiding vormde tussen het einde van de ene neuron en de oppervlakte van de andere neuron.

Wat zijn cellen?

• Het menselijke (en ook het dierlijke) lichaam is opgebouwd uit cellen. Deze cellen zijn omgeven door een membraan of plasmamembraan dat sommige stoffen wel en andere niet doorlaat. Voorbeelden van stoffen die wel worden doorgelaten zijn water, zuurstof, calcium, natrium, kalium en chloride. Het membraan is opgebouwd uit twee lagen vetmoleculen die vrij zijn om langs elkaar te stromen. Binnen het membraan bevindt zich de vloeistof cytoplasma.
• Daarnaast zijn alle cellen, de rode bloedcellen van zoogdieren uitgezonderd, opgebouwd uit de kern, mitochondria, ribosomen, lysosomen, het Golgi-complex en het endoplasmisch reticulum. De kern (nucleus) is de structuur waarin de chromosomen zich bevinden. Binnen de mitochondria genereren de cellen via stofwisseling de noodzakelijke energie waarbij ze afhankelijk zijn van zuurstof en brandstof. In de ribosomen worden proteïnen samengesteld die onder meer dienen als bouwmateriaal voor de cel en verschillende chemische reacties genereren. De lysosomen breken chemische verbindingen af met behulp van enzymen. Het Golgi-complex speelt een rol bij het ombouwen en opslaan van stoffen die afkomstig zijn van het endoplasmatisch reticulum. Het endoplasmatisch reticulum is een buisjesnetwerk dat zorgt voor de verplaatsing van proteïnen.

Hoe onderscheiden neuronen zich van andere cellen ?

• Het neuron beschikt ook over deze bouwstenen, typisch voor dierlijke cellen. De neuronen onderscheiden zich van andere cellen wat betreft de vorm. Neuronen onderling verschillen enorm, in zowel vorm als grootte. De drie belangrijkste onderdelen van de meeste neuronen zijn: het soma of cellichaam, de axon en de dendrieten. Binnen het cellichaam bevinden zich onder andere de kern, mitochondria en ribosomen. Hier vindt het grootste gedeelte van de stofwisseling van de neuron plaats. Net als dendrieten is het cellichaam in veel neuronen bedekt met synapsen.