Culture Shock & Heimwee: aanpassen op reis en acclimatiseren in het buitenland

 

Aanpassen en acclimatiseren in het buitenland en op reis

 

Cultuurschok - Heimwee - 'Reverse-culture-shock' - Tijd geven

JoHo: crossroads uit bundel
Inloggen of aansluiten om alle teksten te kunnen zien en alle tools te kunnen gebruiken

Ben je ingelogd als JoHo donateur dan krijg je op deze pagina toegang tot meer gerelateerde informatie.

Ben je ingelogd als abonnee dan zie je alle gerelateerde informatie.

Log in als je nog niet bent ingelogd.

  Themapagina

Wat is een cultuurschok als je op reis gaat of naar het buitenland vertrekt?

  • Tijdens je verblijf in het buitenland ben je constant in contact met de lokale bevolking. De omgeving, de gebruiken, de gewoontes; alles is anders. Hierdoor kun je last krijgen van een cultuurschok. Dit is slechts een manier om te zeggen dat de dingen niet precies gaan zoals je thuis gewend bent! Als alles wat je doet, zegt, eet, ruikt en hoort  tegelijkertijd verandert, kan dat behoorlijk heftig zijn. Te meer als je een beetje heimwee hebt, ziek bent of gewoon moe bent van het reizen. In plaats van meteen terug naar huis te gaan, kun je het beter wat tijd geven. Hoe lang het duurt en hoeveel last iemand heeft van een cultuurschok is afhankelijk van meerdere factoren, maar meestal gaat dit gevoel vanzelf over.
  • Over het algemeen doorloop je in een cultuurschok de volgende vier fasen:
    • De cultuurverschillen zijn intrigerend en de nieuwe plaatsen zijn interessant. Je hebt nog steeds de warme herinneringen van thuis in je hoofd.
    • Na een poosje beginnen de cultuurverschillen je te beïnvloeden. Door de verschillen in taal, opvattingen en waarden ben je in de war en voel je je wat angstig.
    • Je begint de verschillen te accepteren en je gaat je wat meer op je gemak voelen in nieuwe situaties. Vaak nemen de cultuurverschillen af naarmate je kennis van de taal toeneemt.
    • Ondanks de kleine irritaties geniet je nu van de nieuwe cultuur en ben je in staat om keuzes te maken die zijn gebaseerd op voorkeuren en waarden.

Wat is heimwee in het buitenland?

  • Gevoelens van heimwee tijdens een reis of lang verblijf in het buitenland zijn logisch en lang niet altijd te voorkomen. Daarvoor hoeft je niet eens maandenlang op pad te zijn, het kan ook al optreden na enkele dagen of weken.
  • Heimwee uit zich in ziek of lusteloos zijn (in meer of mindere mate), negativiteit of zelfs depressiviteit.
  • Vaak gaat heimwee over het missen van kleine dingetjes, vastigheden, het plotseling doorbreken van je vaste dagelijkse ritme.
  • Heimwee komt minder vaak voor dan vroeger, vooral door technologische ontwikkelingen (communicatie, media, internet) is het tijdens je reis contact met het thuisfront onderhouden makkelijker geworden. Desondanks blijft de afstand soms voelbaar, zeker als het gaat om familie, vrienden, verjaardagen en belangrijke gebeurtenissen als jij in het buitenland bent.

Hoe kan je heimwee in het buitenland tegengaan?

  • Wil je heimwee structureel aanpakken, dan doorloop je globaal vier fasen:
    • 1. acceptatie: erken dat je er last van hebt
    • 2. onderzoek waar het gevoel vandaan komt
    • 3. doe zelfonderzoek: haal je drijfveren om naar het buitenland te gaan er nog eens bij
    • 4. daadkracht: pak je gevoelens aan, rouw om wat je mist en ga aan de slag met nieuwe dingen die je een boost geven.

 

    Hoe kun je het beste acclimatiseren in het buitenland?

    Hoe kun je het beste acclimatiseren in het buitenland?

    • Wat je ook slikt aan malariapillen of andere medicijnen, houd rekening met het feit dat al honderden jaren mensen in de tropen last krijgen van "tropenkolder" (als gevolg van voedsel, klimaat, vermoeidheid, mentale indrukken etc.)
    • Ofwel houd er rekening mee dat niet iedereen geschikt is voor de omstandigheden in de tropen en dat het niet iets is om je voor te schamen, maar waar je terdege rekening mee moet houden.
    • Boven de 2.000 meter hoogte dient acclimatiseren als belangrijke bescherming tegen hoogteziekte.
    • Begin niet meteen als een gek te reizen, zorg ervoor dat je de eerste dagen een rustig programma hebt om alle indrukken en veranderingen te ondergaan.
    • Zorg voor gezonde, gevarieerde voeding met veel fruit en groente, zodat je genoeg vitaminen en mineralen binnenkrijgt voor een goede weerstand tegen infecties.

    Wat kun je doen om snel te wennen en een cultuurschok te voorkomen als je op reis gaat of naar het buitenland vertrekt?

    Wat kun je doen om snel te wennen en een cultuurschok te voorkomen als je op reis gaat of naar het buitenland vertrekt?

    Wat kun je doen om een cultuurschok te voorkomen of binnen de perken te houden?

    • Probeer je zo goed mogelijk in te lezen over de cultuur van het land waar je naar toe gaat; op die manier kun je meer genieten en staan je minder culturele verrassingen te wachten.
    • Begin je reis in landen die vergelijkbaar zijn met Nederland.
    • Wanneer je toch meteen in een niet-westers land begint, kun je bijvoorbeeld de eerste paar nachten in een westers hotel slapen. Zodra je wat geacclimatiseerd bent, kun je gaan kijken naar een goedkoper hostel.
    • Probeer ook wat te slapen in het vliegtuig. Met een jetlag begin je je reis al niet goed!
    • Houd in je reisplannen rekening met je ervaring en doe het rustig aan als je je even niet zo goed voelt.
    • Wanneer je echt last hebt van een cultuurschok is het goed op zoek te gaan naar dingen in het land die je wel kunt waarderen. Bezoek bijvoorbeeld een museum om de negatieve spiraal te doorbreken.
    • Praat met andere reizigers over hun ervaringen.
    • Houd een dagboek bij.
    • Belangrijk is ook dat je toe kunt geven dat je een cultuurschok hebt. Probeer te accepteren dat je in een korte tijd veel veranderingen hebt meegemaakt en bekijk het van een positieve kant. Het betekent namelijk ook dat je nieuwe ervaringen opdoet en nieuwe perspectieven ziet. Vooral het hebben van een positieve houding is belangrijk voor een goede ervaring in het buitenland. Wanneer je rekening houdt met de taal en de cultuur van het land en de lokale bevolking met een open en positieve houding benadert, gaan er deuren voor je open die anders misschien gesloten waren gebleven. Over het algemeen vinden mensen het leuk dat je interesse toont voor hun levenswijze. Zij worden daar blij van, jij daardoor ook en door te leren over de andere cultuur en over de gebruiken van het land kun je van je aanvankelijke cultuurschok een ervaring maken waar je juist veel van hebt geleerd. Je leert op een andere manier kijken naar je eigen cultuur en naar de cultuur van het land waar je bent geweest. De confrontatie zorgt voor een nieuwe, vaak leerzame kijk op de wereld.

    Hoe hou je je kop koel op reis?

    • Op vakantie gaan, brengt vaak spanning met zich mee en vaak ben je de dagen voor vertrek druk bezig om alles voor je reis te regelen. Die spanning ontlaadt zich soms tijdens de eerste vakantiedagen waarbij slapeloosheid kan optreden.
    • Slapeloosheid kan ook ontstaan door een ander bed, een onregelmatig leefritme of omdat je meer koffie en/of alcohol drinkt.
    • Zorg daarom voor een goede slaapplaats met een aangename temperatuur en voldoende duisternis.
    • Alcohol voor het slapen (slaapmutsje) helpt niet altijd, de slaap is dan juist lichter en onrustiger. Soms wil een glas warme melk of een wandelingetje wel helpen.
    • Middelen met valeriaan of melisse kunnen een voldoende kalmerende, licht slaapverwekkende werking en anders zijn reguliere slaapmiddelen in sommige gevallen een alternatief.
    • Slaap je samen met anderen in dezelfde ruimte? Of ligt je slaapplaats aan een drukke straat? Overweeg oordoppen voor een betere nachtrust.
    Wat is heimwee in het buitenland en wat kan je er aan doen?

    Wat is heimwee in het buitenland en wat kan je er aan doen?

    Wat is heimwee in het buitenland en wat kan je aan doen?

    • Heimwee uit zich in ziek of lusteloos zijn en in meer of mindere mate in negativiteit of zelfs depressiviteit.
    • Vaak gaat heimwee over het missen van kleine dingetjes, vastigheden, het plotseling doorbreken van je vaste dagelijkse ritme.
    • Heimwee komt minder vaak voor dan vroeger, vooral door technologische ontwikkelingen (communicatie, media, internet) is het tijdens je reis contact met het thuisfront onderhouden makkelijker geworden.
    • Desondanks blijft de afstand soms voelbaar, zeker als het gaat om familie, vrienden, verjaardagen en belangrijke gebeurtenissen als jij in het buitenland bent.

    Wil je heimwee aanpakken, dan doorloop je globaal vier fasen:

    • 1. acceptatie: erken dat je er last van hebt
    • 2. onderzoek waar het gevoel vandaan komt
    • 3. doe zelfonderzoek: haal je drijfveren om naar het buitenland te gaan er nog eens bij
    • 4. daadkracht: pak je gevoelens aan, rouw om wat je mist en ga aan de slag met nieuwe dingen die je een boost geven.

    Hoe pak heimwee aan?

     

     

     

     

     

     

     

       

      Hoe kan je omgaan met heimwee als je lang in het buitenland bent voor een studie, stage, werk of wereldreis?

      Hoe kan je omgaan met heimwee als je lang in het buitenland bent voor een studie, stage, werk of wereldreis?

      Hoe kan je omgaan met heimwee als je op reis bent voor studie, stage, werk of wereldreis?

      • Gevoelens van heimwee tijdens een reis zijn logisch en lang niet altijd te voorkomen. Daarvoor hoeft je niet eens maandenlang op pad te zijn, het kan ook al optreden na enkele dagen of weken.
      • Vaak gaat heimwee over het missen van kleine dingetjes, vastigheden, het plotseling doorbreken van je vaste dagelijkse ritme.
      • De manier waarop je voor vertrek afscheid hebt genomen, het opschrijven van argumenten waarom je graag op reis wilde, het niet plotsklaps (in een impuls) vertrekken, het meenemen van enkele vertrouwde spullen: het zijn voorbeelden van manieren om gevoelens van heimwee te voorkomen of te verzachten.

      Wil je heimwee structureel aanpakken, dan doorloop je globaal vier fasen:

      • 1. acceptatie: erken dat je er last van hebt
      • 2. onderzoek waar het gevoel vandaan komt
      • 3. doe zelfonderzoek: haal je drijfveren om naar het buitenland te gaan er nog eens bij
      • 4. daadkracht: pak je gevoelens aan, rouw om wat je mist en ga aan de slag met nieuwe dingen die je een boost geven.

      Hoe kan je heimwee nog verder aanpakken?

      • Reis je alleen, zoek dan nieuwe reisgenoten op, maak je gevoel van heimwee bespreekbaar: alleen al het delen kan een gevoel van opluchting geven, of neemt het heimwee gevoel af doordat je samen activiteiten gaat ondernemen.
      • Veel reizigers willen helemaal niet (direct) terug als gevoelens van heimwee optreden.
      • Maar gaat het gevoel van heimwee niet over en overweeg je voortijdige terugkeer naar Nederland, check dan of en hoe je je terugreis kunt vervroegen.

      Ben je verzekerd voor een eerdere terugkeer naar Nederland wegens heimwee?

      • Gaat een eerdere tergreis gepaard met extra kosten, check dan je verzekering of leg contact met je tussenpersoon voordat je zaken definitief regelt.
      • Soms is, binnen de module repatriëring, een -al dan niet gedeeltelijke- vergoeding van die extra kosten mogelijk.
      • Maar dan moet jeniet op eigen houtje dingen gaan regelen; vaak stemt de alarmcentrale met een arts terplaatse de noodzaak tot eerdere terugkeer af.

      Hoe kun je het beste omgaan met de eerste fase van cultuurschok bij lang verblijf in het buitenland?

      Hoe kun je het beste omgaan met de eerste fase van cultuurschok bij lang verblijf in het buitenland?

      Cultuurschok treedt, uitzonderingen daargelaten, bij vrijwel alle emigranten op. Je kunt, vooral door bewustwording, het effect van de schok en de periode waarin je ermee te maken hebt, wel wat verkleinen:

      • het gewenproces na emigratie gaat vaak sneller als je zo snel mogelijk het initiële vakantiegevoel achter je laat en je dagelijkse leven weer oppakt
      • regel zo snel mogelijk een goede plattegrond van je nieuwe woon- en leefomgeving; voor een eerste en snelle oriëntatie reis je (bovengronds) met het openbaar vervoer van begin- naar eindpunt van de verbinding
      • erken dat het heel normaal is dat deze stap zo spannend is. Veel mensen ervaren emigreren als een soort emotionele achtbaan.
      • het is in deze fase belangrijk om goed naar jezelf te luisteren en kleine stapjes te nemen. Leg de lat niet te hoog en begin met kleine concrete acties, die je kunt overzien en die haalbaar zijn. Je vergroot beetje bij beetje je eigen comfortzone
      • zorg dat je veel leuke dingen doet, goed voor jezelf zorgen is van groot belang
      • neem rust; push jezelf niet teveel in al het geregel, stop op tijd en doe in de weekenden ook leuke dingen
      • ook een goede zelfreflectie, vermogen tot relativering én de acceptatie dat persoonlijkheidskenmerken vaak grotere invloed hebben op je welbehagen dan de (grootste) culturele verschillen helpt!
      • start met nieuwe contacten leggen, met name contacten met lokale inwoners
      • start met het leren of bijspijkeren van de taal, oefen de hele dag door en durf fouten te maken. Ook al heb je het gevoel dat je niet (meer) verbetert, dan merk je vaak kort daarna toch weer dat je een volgend niveau bereikt. Kies je voor een taalcursus, dan is je taaldocente vaak een prachtig contact om je te helpen bij het doorkomen van die culture shock en bij het leggen van contacten met anderen.
      • kijk of je contact kunt leggen met andere mensen die deze stap ook gemaakt hebben. Andere Nederlanders, of emigranten met een andere nationaliteit: zíj weten wat je doormaakt. Wellicht hebben zij ook handige tips en goede adressen voor je. Probeer wel te voorkomen dat je vlucht in deze veilige, bekende, culturele setting: leun niet alléén op de expat club of Nederlandse vereniging.
      • zoek een hobbyclub of sportvereniging, oriënteer je op goede doelen of muziekgroepen, beperk je niet alleen tot de internationale of expatclub
      • neem een of meerdere (internet)abonnementen op de lokale krant(en), om te kunnen zien wat er speelt en waar iedereen om je heen het over heeft
      • begrijp je anderen even niet meer, of zij jou niet, probeer frustratie te voorkomen en zie het vooral als leermomenten.
      • schroom niet om veel vragen te stellen; dit wordt vaak gewaardeerd, mensen helpen je graag op weg. Er is geen 'beste manier' en de kunst van het afkijken zorgt er ook voor dat je snel(ler) went.
      • hou er rekening mee dat het proces van cultuurschok niet stabiel is, of volgens een duidelijke lijn verloopt; je eventuele partner en kinderen kunnen er op andere momenten last van hebben dan jij
      • probeer te voorkomen dat je je in deze fase teveel laat leiden door twijfels over 'die grote beslissing', hou het klein en voorkom dat je continu aan het vergelijken gaat met je 'oude' cultuur of leven in Nederland.
      • wees in deze fase wat terughoudend in het delen van je culturele beslommeringen en twijfels met de achterblijvers; 'zie je wel' of 'kom toch terug' reacties zullen volgen en helpen je niet in het doorkomen van de culture shock. Grijp eerder terug naar je emigratie-dagboek en je lijstjes met push en pull factoren rondom je emigratie beslissing.

      Ik nam zeker in het begin, maar ook nu nog wel, vaak een afwachtende, observerende maar ook open houding aan. Zo hoefde ik vaak niet direct een mening te geven, kon ik er rustiger over nadenken en een betere beslissing maken over wat ik er nu eigenlijk van vond.

      Duitsland emigrant

      Een leven als expat geeft nooit een thuisgevoel. Zelfs na jaren in Thailand hoorde je er nooit echt helemaal bij. Je spreekt de taal nooit 100%, je mag niet stemmen. Ik kan me voorstellen dat je je als expat in een Westers land misschien wel echt kan landen en integreren, hoewel ik van andere expats uit Westerse landen hoor dat ook zij moeite hebben met écht aarden. In Azië is dat sowieso echt anders.

      Thailand emigrant

      Je leeft eigenlijk in een constante staat van verhoogde intensiteit. Geen dag is hetzelfde, constant vragen nieuwe zaken je aandacht. Dat vonden wij wel prettig, we werden opnieuw uitgedaagd om onze routine en vastgesleten Nederlandse patronen los te laten. Dat was nu juist de reden waarom we minimaal een paar jaar in het buitenland wilden wonen en werken.

      Argentinië expat stel

      Wat kan JoHo voor je betekenen?

      Tips en ervaringen met de culture shock bij lang verblijf in het buitenland en emigratie

      Tips en ervaringen met de culture shock bij lang verblijf in het buitenland en emigratie

      • Afspraken maken: We zijn allebei nog relatief jong en gezond, dus van een naderend overlijden is hopelijk nog lang geen sprake. Toch praten we samen af en toe over wat we gaan doen als de één overlijdt. Ik denk dat ik hier blijf maar dat weet ik niet zeker, ik woon hier nu nog relatief kort en misschien trekt het dan om terug te gaan naar de familie. (Nieuw-Zeeland)
      • Aanpassen: Zelfs na 15 jaar in Thailand hoorde je er nooit echt helemaal bij. Je spreekt de taal nooit 100%, je mag niet stemmen. Een leven als expat/emigrant geeft naar mijn idee nooit een thuisgevoel. (Thailand)

      Wat missen nederlanders het meest als ze als ze naar het buitenland gaan?

      Wat missen nederlanders het meest als ze als ze naar het buitenland gaan?

      Wat veel Nederlanders in het buitenland missen naast hun familie en vrienden:

      • Hollands broodbeleg
      • Hollandse (en Belgische) mayonaise
      • fietsen en overal met de fiets heen kunnen
      • de Nederlandse eerlijkheid/directheid
      • het aanbod aan alternatieve medicijnen
      • schoon drinkwater uit de kraan
      • bitterballen, frikandellen en kroketten
      • de 'gezelligheid'
      • de ‘een biertje drinken voor de gezelligheid’ cultuur
      • 'de Hema'

      Meer lezen

      Hoe kan je omgaan met heimwee als je lang in het buitenland woont of werkt?

      Hoe kan je omgaan met heimwee als je lang in het buitenland woont of werkt?

      Hoe kan je omgaan met heimwee als je lang in het buitenland woont of werkt?

      • heimwee...hoort een beetje bij een lang verblijf in het buitenland. Gevoelens van heimwee zijn logisch en lang niet altijd te voorkomen.
      • vaak gaat heimwee over het missen van kleine dingetjes, zoals de geur van vers gebakken appeltaart, fietsen door het polderlandschap of het geluid van de tram. Veel mensen met heimwee willen helemaal niet terug… ze houden er gewoon van om af en toe lekker weg te dromen over Nederland.
      • de partner die geen werk heeft, thuis zit en partner en/of kinderen dagelijks ziet vertrekken raakt meestal minder snel ingeburgerd en kan sneller last krijgen van heimwee; nog voor vertrek samen op zoek gaan naar activiteiten buitenshuis voorkomt dat één van de partners in een isolement raakt

      Hoe maak je heimwee hanteerbaar?

      • de manier waarop je voor vertrek van zaken afscheid neemt, het tijdig en goed bijhouden van lijstjes waarom je wilt gaan emigreren, het opschrijven van de voors- en tegens van het land waaruit je vertrekt en waar je je gaat vestigen en waar mogelijk niet plotsklaps (in een impuls) vertrekken, het meenemen van een deel van je vertrouwde inboedel: het zijn voorbeelden van manieren om gevoelens van heimwee te voorkomen of verzachten.
      • ook het over laten komen van familie of vrienden en hen je nieuwe huis of leefomgeving kan het zetje zijn dat je nodig had. Extra voordeel is dat zij zich, eenmaal terug in Nederland, beter kunnen verplaatsen in je situatie.
      • komt je gevoel van heimwee vooral voort uit een behoefte om even weg te dromen over Nederland, lees dan weer eens een Nederlands boek, kijk een Nederlandse film of koopt typisch Hollandse producten bij een Nederlandse online supermarkt

      Wat zijn de fases die je doorloopt bij het omgaan met heimwee?

      • Wil je heimwee structureel aanpakken, dan doorloop je globaal vier fasen:
      1. Acceptatie: erken dat je er last van hebt
      2. Onderzoek waar het gevoel vandaan komt (gemis, teleurstelling, etc.)
      3. Zelfonderzoek: haal je drijfveren om naar het buitenland te gaan er nog eens bij
      4. Daadkracht: pak je gevoelens aan, rouw om wat je hebt moeten achterlaten of wat je mist en ga aan de slag met nieuwe dingen die je een boost geven
      Hoe ga je na een lang verblijf buiten Nederland om met reverse-culture-shock?

      Hoe ga je na een lang verblijf buiten Nederland om met reverse-culture-shock?

      Reverse culture schock, re-entry-shock...allemaal termen om aan te geven dat de terugkeer in de Nederlandse maatschappij, na een lang verblijf in het buitenland, behoorlijk wat problemen kan opleveren. Natuurlijk is er in de meeste gevallen eerst een gevoel van euforie: weer terug zijn, familie, vrienden en bekenden weer 'live' kunnen zien, verhalen kunnen vertellen. De ervaring leert dat daarna een periode van 'opnieuw wennen' optreedt, die in de meeste gevallen zo'n 3 tot 9 maanden duurt.

      • je loopt het risico dat vrienden en familie je niet meer (willen) begrijpen of dat je het intense contact van voor je emigratie bent verloren
      • de Nederlandse omgangsvormen, de directheid, het nee zeggen, de ironische humor: afhankelijk van de periode dat je in het buitenland bent geweest is de kans groot dat je het wat verleerd bent of gewoon niet meer waardeert
      • veel terugkeerders kennen in een eerste periode het gevoel niet meer welkom te zijn, een gevoel van totale vervreemding, het niet meer begrijpen van het 'hoe' en 'waarom'
      • je vrienden, familie en bekenden accepteren jouw soms negatievere houding dan voorheen ten aanzien de Nederlandse cultuur niet
      • je teruggang in sociale status, aanzien of eventueel ook salaris is iets waar je zeker aan moet wennen
      • (oude) collega's, vrienden of familie tonen niet zelden desinteresse of gebrek aan respect voor jouw avonturen in het buitenland: life goes on...
      • jouw nerveus gedrag, prikkelbaarheid of open ontevredenheid maakt je in die eerste tijd voor derden niet echt een leuker mens
      • stel je in op het Flying Dutchman syndroom (bij jezelf en/of bij je kinderen): een onrustig gevoel, het gevoel ergens snel vast te roesten, niet meer op één plek (ook niet in Nederland) te willen wonen
      • maak tijdens de verschillende fasen van je terugkeer lijstjes met dingen die je zelf kunt doen om weer te wennen en dingen waarbij anderen je kunnen helpen (en vraag om hulp, vooral door mensen die enigszins herkennen in welk proces je je bevindt)

      Onderschat de tijd niet die het kost om je weer aan te passen. Het duurde een jaar voordat ik mijn leven weer op de rit had. De allerbelangrijkste les die ik geleerd heb in mijn jaren in het buitenland is om de Nederlandse cultuur niet meer als nulmeting te nemen. Je kijk wordt zoveel breder.

      Teruggekeerde Costa Rica emigrant

      Onze kinderen, allemaal geboren in het vrijwel altijd aangenaam warme buitenland, wisten niet wat ze overkwam toen de Nederlandse winter aanbrak. Dikke winterjassen, handschoenen, sneeuw, gladheid; het was allemaal nieuw. Natuurlijk waren we wel eens op bezoek geweest in Nederland, maar altijd in het voorjaar of de zomer.

      Uit Thailand terugkerend gezin

      Ik woonde en werkte als ondernemer en investeerder in een klein vissersstadje in Vietnam. Ik was er de enige investeerder van formaat, hetgeen me regelmatig tv-interviews en een hoop uitnodigingen voor ceremoniële bijeenkomsten opleverde. Locals nodigden me vaak bij hen thuis uit. Teruggekomen in Nederland was ik weer 'een van de velen'. Dat gaf dubbele gevoelens; ik had meer privacy en werd niet meer gezien als wandelende bankier, maar tegelijkertijd miste ik die drukte en hectiek rondom mijn persoon ook.

      Vietnam expat

      Terugkeerders signaleren, direct na terugkeer en midden in de reverse culture shock, o.a. het volgende:

      • het gemis van internationale input
      • Nederland is saai
      • iedereen is druk en zelden is er tijd voor elkaar.
      • de agenda van besten vrienden zit al twee maanden vol
      • alle nieuwe regelzaken kosten veel tijd en energie, waardoor er minder of geen tijd en energie overblijft voor sociale contacten
      • vriendschappen in het buitenland zijn veel intenser, expat of emigranten gemeenschappen zijn hechter
      • het gevoel niet meer in Nederland te passen, er niet meer helemaal bij te horen
      • er is niemand die begrijpt wat je hebt meegemaakt

      Deze fase van opnieuw wennen aan Nederland is uiteindelijk in vrijwel de meeste gevallen tijdelijk, de 'Flying Dutchies' daargelaten. Sommige terugkeerders (en steeds meer) hebben behoefte aan coaching of psychologische hulp om het negatieve gevoel onder ogen te kunnen zien en een plaats te kunnen geven. Uiteindelijk treedt de fase van aanpassing aan, waarin je weer went aan het Nederlandse ritme en de culturele gewoontes. Je kijkt met een frisse en open(er) blik naar Nederland, nu met meer internationale en relativerende bagage.

      Tips bij de verschillende stadia van terugkeer:

      1. direct na terugkeer ('euforie'): gebruik de veelal positieve energie na terugkeer, geniet van deze tijdelijke fase, besteed voldoende aandacht aan je partner en gezin, verdiep je in (en bereid je voor op) de volgende fase van reversed culture shock
      2. start van de reversed culture shock: geef jezelf, je partner, je kinderen vooral de tijd om opnieuw te wennen, verg niet teveel van elkaar, kies voor vertrouwde activiteiten die je positieve energie geven, zoek contact met andere terugkeerders die jouw gevoel in deze fase zullen herkennen
      3. ontkenning: geef ruimte aan gevoelens als 'ik pas niet meer in Nederland', 'laten we opnieuw naar het buitenland vertrekken', dat zijn logische gedachten in een fase van gewenning en aanpassing. Probeer te ontdekken welke gewoontes en gebruiken uit het buitenland ook best in Nederland toepasbaar zijn, en welke echt niet geaccepteerd worden. Ga tegelijkertijd door met de praktische regelzaken na terugkeer. Plan uitstapjes en korte vakanties in Nederland, om als het ware Nederland opnieuw te ontdekken.
      4. boosheid, frustratie: het accepteren dat je je toch echt opnieuw zult moeten aanpassen kan leiden tot een boos gevoel, een overkritische blik op alles waar 'Nederland' voor staat, op storende of bekrompen gewoontes van vrienden en familie. Zoek een (fysieke) activiteit waarin je deze frustratie kunt afreageren, of schrijf deze gevoelens van je af. Doe ook een beroep op je relativeringsvermogen, kijk eens met wat humor naar jezelf. Maak aan je omgeving duidelijk dat ze je even ruimte moeten geven.
      5. aanpassen: uiteindelijk bereik je de fase waarin je terug- en vooruit kunt blikken; de positieve aspecten van je buitenland verblijf kunt toepassen op de Nederlandse cultuur en in je dagelijkse leven. Nu de dagelijkse routine weer echt routine is geworden, ontstaat tijd en energie voor de mensen om je heen en sta je opener voor (goedbedoelde) adviezen omtrent verdere aanpassing en gewenning. Probeer eens je ervaringen en reflecties te delen in bijvoorbeeld een blog, zodat je andere terugkeerders inspireert.

      Al dat geklaag en gemopper hier in Nederland, bijvoorbeeld als men ergens even een paar minuten moet wachten. Nou, irriteerde ik me dan, moet je eens naar een overheidsinstantie gaan in de Filippijnen. Uren wachten in een lange rij met mensen is daar heel normaal, en geaccepteerd. Wat zit je nou te zeuren om die tien minuten!

      Filippijnen terugkeerder

      Ik realiseerde me dat ik in het buitenland eigenlijk erg goed was geworden in het niet (te snel) oordelen. Ook na terugkeer in Nederland ging ik vaak ergens heen met een open blik, wat eigenlijk best prettig was. Zowel voor mezelf, als voor anderen.

      China terugkeerder

      Wat kan JoHo voor je betekenen?

      Wat zijn tips en ervaringen met de reverse-culture-shock na een lang verblijf in het buitenland

      Wat zijn tips en ervaringen met de reverse-culture-shock na een lang verblijf in het buitenland

      Na afsluiting van de (in de meeste gevallen optredende) periode van reverse culture shock geven veel teruggekeerden onder andere aan:

      • een tolerantere houding te hebben aangenomen ten opzichte van andere culturen en andere zienswijzen
      • te kunnen reflecteren op ontwikkeling van en groei in persoonlijke en professionele competenties en vaardigheden
      • een meer 'global mindset' te hebben ontwikkeld, met een opener vizier te kijken naar ontwikkelingen in de wereld en Nederland
      • een al dan niet gedeeltelijk nieuw pad in te willen slaan, bijvoorbeeld op het gebied van onderhoud van sociale contacten en netwerken, werk, vrijwilligerswerk
      • zich aan te sluiten bij netwerken van eveneens teruggekeerde emigranten of expats; juist om de opgedane ervaringen en verhalen te kunnen blijven uitwisselen in een omgeving die begrijpt hoe het is om lange tijd te wonen en werken in het buitenland

      Heimwee & Culture shock: uitgelichte boek- en chaptersamenvattingen - Themabundel

      Heimwee & Culture shock: uitgelichte boek- en chaptersamenvattingen - Themabundel

      Wat is een cultuurschok en welke fasen zijn daarin te herkennen? - Chapter 7

      Wat is een cultuurschok en welke fasen zijn daarin te herkennen? - Chapter 7

      Wat is een cultuurschok en welke fasen zijn daarin te herkennen? (CH. 7)

       

       

      Een cultuurschok is een proces. Het geeft weer hoe de aanpassing verloopt van een vertrouwde omgeving naar een omgeving waar alles nieuw is. Onvoorspelbaarheid en onzekerheid spelen daarbij een rol.

      Men kan met een cultuurschok te maken krijgen als men (tijdelijk of permanent) in een ander land gaat wonen om er te studeren of te werken. Een cultuurschok is goed te boven te komen als men weet wat men kan verwachten en als de verschijnselen kunt herkennen.

      De cultuurschok kent vijf fasen: voor vertrek, het vakantiegevoel, boosheid, aanpassing en de thuiskeerschok. Er zijn flinke pieken en dalen in diens stemming mogelijk. De tijdsduur van elke fase verschilt van persoon tot persoon. De hierna volgende voorbeelden hebben betrekking op studenten die in het buitenland zijn gaan studeren.

      De voorvertrekfase

      De voorvertrekfase wordt vaak gekenmerkt door spanning en onzekerheid. Voldoet men wel aan alle eisen? Heeft men de juiste keuze gemaakt? Men moet hard werken en zich voorbereiden op je vertrek. Men is daar afhankelijk van anderen, terwijl men in Nederland gewend bent om diens eigen zaken te regelen. Men moet diens inschrijving en diens reis regelen, men moet woonruimte zoeken…

      De vakantiegevoelfase

      In de vakantiegevoelfase voelt het alsof men door een roze bril kijkt. Dit gevoel kan dagen, weken of maanden duren. Men is opgewonden en zit vol energie. Alles is nieuw – de taal, het eten, de mensen – en het voelt als vakantie. Overigens geldt dit vooral voor studenten, niet voor jongeren die met hun ouders mee moeten verhuizen.

      De boosheidfase

      In de boosheidfase krijg men te maken met teleurstelling. Men merkt hoe vermoeiend het is om steeds in een vreemde taal te communiceren. Ook alle nieuwe beelden en geluiden kunnen verwarrend zijn. Men mist vrienden en familie en andere vertrouwde dingen.

      Deze fase staat bekend als de cultuurschok en kan maanden tot jaren duren. Vaak begint deze fase na drie tot zes maanden bij studenten die een jaar in het buitenland gaan studeren. Men voelt zich boos en onzeker en het voelt alsof men gefaald is. Men gaat zich afzetten tegen de nieuwe cultuur (het is allemaal ‘hun schuld’) en men gaat de situatie thuis idealiseren. Het liefst zou men meteen vertrekken, maar de meeste mensen lukt het wel om door deze fase heen te komen.

      De aanpassingsfase

      In de aanpassingsfase leert men nieuwe vaardigheden en strategieën om in de nieuwe cultuur te kunnen leven. Men leert meer over de cultuur, kan de belangrijkste indrukken kiezen en interpreteert meer en meer vanuit de basiswaarden van die cultuur in plaats vanuit die van diens eigen cultuur. Ook heeft men nieuwe vrienden gemaakt. Men is dan meer gesetteld en heeft weer energie om nieuwe dingen te doen.

      De fase van de thuiskeerschok

      De thuiskeerschok is een omgekeerde cultuurschok. Men moet zich weer aanpassen aan de cultuur van de vertrouwde omgeving. Dit kan vrij lastig zijn, vooral omdat men het niet verwacht. Het patroon verloopt hetzelfde als bij de cultuurschok, maar wel intenser. Eerst is men blij om weer thuis te zijn. Vervolgens loopt men vaak tegen onbegrip op, of voelt zich beperkt. Het kan ook lastig zijn om oude gewoontes weer op te pakken. Ook internationale managers die een tijd in het buitenland hebben gewoond hebben hiermee te maken. Een cultuurschok wordt vaak wel begrepen, een thuiskeerschok veel minder.

      What about stress, coping, adjustment and health? - Chapter 18

      Activiteiten in het buitenland verzekeren: startpagina's

      Activiteiten in het buitenland verzekeren: startpagina's

         

      Partnerselectie: Emigratie & Vertrek I

      Partnerselectie: Emigratie & Vertrek I

      Werken in het buitenland per activiteit en functie: startpagina's

      JoHo zoekt medewerkers die willen meebouwen aan een tolerantere wereld

      Werken, jezelf ontwikkelen en een ander helpen?

      JoHo zoekt medewerkers, op verschillend niveau, die willen meebouwen aan een betere wereld en aan een zichzelf vernieuwende organisatie

      Vacatures en mogelijkheden voor vast werk en open sollicitaties

      Vacatures en mogelijkheden voor tijdelijk werk en bijbanen

      Vacatures en mogelijkheden voor stages en ervaringsplaatsen

      Aanmelden bij JoHo om gebruik te maken van alle teksten en tools
       

      Aansluiten bij JoHo als abonnee of donateur

      The world of JoHo footer met landenkaart

      JoHo: crossroads uit de bundels
      JoHo: crossroads uit selectie
      JoHo: paginawijzer

      Thema's

      Wat vind je op een JoHo Themapagina?

      • Geselecteerde informatie en toegang tot de JoHo tools rond een of meerdere onderwerpen
      • Geautomatiseerde infomatie die aan het thema is gekoppeld

      Crossroad: volgen

      • Via een beperkt aantal geselecteerde webpagina's kan je verder reizen op de JoHo website

      Crossroad: kiezen

      • Via alle aan het chapter verbonden webpagina's kan je verder lezen in een volgend hoofdstuk of tekstonderdeel.

      Footprints: bewaren

      • Je kunt deze pagina bewaren in je persoonlijke lijsten zoals: je eigen paginabundel, je to-do-list, je checklist of bijvoorbeeld je meeneem(pack)lijst. Je vindt jouw persoonlijke lijsten onderaan vrijwel elke webpagina of op je userpage.
      • Dit is een service voor JoHo donateurs en abonnees.

      Abonnement: nemen

      • Hier kun je naar de pagina om je aan te sluiten bij JoHo, JoHo te steunen en zo zelf en volledig gebruik maken van alle teksten en tools.

      Hoe is de pagina op gebouwd

      • Een JoHo Themapagina pagina is opgezet aan de hand van 10 fases rond een bepaalde thema: statussen
      • De status van een thema kan je inzetten bij de belangrijke en minder belangrijke processen rond het thema van de pagina. Zoals keuzes maken, orienteren, voorbereiden, vaardigheden verbeteren, kennis vergroten, gerelateerd werk zoeken of zin geven.
      • Bij elke status vind je unieke of gerelateerde informatie van de JoHo website, die geautomatiseerd of handmatig wordt geplaatst.
      • Een belangrijk deel van de informatie is exclusief beschikbaar voor abonnees. Door in te loggen als abonnee wordt de informatie automatisch zichtbaar. Let wel, niet elke status zal evenveel content bevatten, en de content zal in beweging blijven.
      • De statussen:
      1. Start
      2. Oriëntatie : startpunt bepalen ->bijvoorbeeld: wat is je vraag of wat is het proces dat je gaat starten
      3. Selectie: verkennen en verzamelen van info en keuzehulp
      4. Afweging: opties bekijken en vergelijken -> bijvoorbeeld: alternatieven zoeken
      5. Competentie: verbeteren en competenties -> bijvoorbeeld: wat kan je doen om te slagen?
      6. Voorbereiding: voorbereiden & oefeningen -> bijvoorbeeld: wat kan je doen om te oefenen of je voor te bereiden?
      7. Inspiratie: vastleggen &  lessen -> bijvoorbeeld: wat leer je en heb je geleerd?
      8. Ervaring: vooruithelpen & hulp -> hoe kan je jezelf nuttig maken?
      9. Beslissing: Uitvoeren en tot resultaat brengen -> bijvoorbeeld wat ga je kopen of kiezen?
      10. Evaluatie: Terugkijken en verder gaan -> bijvoorbeeld: wat komt hierna?
        JoHo: footprints achterlaten
        JoHo: pagina delen