Problemen oplossen in het buitenland: vragen en antwoorden over gezond blijven bij lang verblijf of emigratie
Wat zijn mentale issues die genoemd worden bij het voor langere tijd in het buitenland wonen of reizen?
O.a.
- afstandelijkheid: spelregels en omgangsvormen zijn (en blijven) totaal anders dan je gewend was, men blijft op afstand, het blijft lastig om écht contact te maken, vrienden te maken. Dat kan een gevoel van eenzaamheid geven.
- aanhoudende culture shock: het treedt bij vrijwel iedereen op, maar soms houdt het gevoel lang aan en belemmert het je teveel in de dagelijkse bezigheden.
- heimwee: het gemis van familie en vrienden, het gemis van die typisch Nederlandse aspecten
- alcohol: in veel landen, zeker in Latijns-Amerika, is alcohol erg makkelijk verkrijgbaar. In veel landen is het gebruikelijk(er) om tijdens de lunch, de belangrijkste maaltijd van de dag, een of meerdere glazen alchohol (wijn, bier) te nuttigen. Dat gegeven, in combinatie met een gevoel van eenzaamheid of heimwee, kan gevaarlijk zijn.
- overschot aan tijd: zeker bij expat partners. De kinderen hebben een nanny, voor het vervoer is er een chauffeur, huishoudelijk werk wordt gedaan, je partner is aan het werk. Een gebrek aan zinvolle tijdsbesteding kan snel leiden tot psychische problemen.
Natuurlijk treden deze problemen niet bij iedereen op; ieder mens is anders, maar het komt wel regelmatig voor. Je er op voorbereiden, issues herkennen als ze zich voor (dreigen te) doen en weten hoe te handelen is al deel van de oplossing. Hou ook je eventuele partner en kinderen goed in de gaten.
Voor tips hoe te handelen kijk je bij de Cultuur & culture shock', 'Gezondheid & Veiligheid'.
Wat zijn mentale aandachtspunten als je als partner van een werkende expat voor langere tijd in het buitenland gaat wonen?
Veel mensen die als partner mee-vertrekken naar het buitenland - zeker zij die zelf niet aan het werk kunnen, willen of mogen, bijvoorbeeld door visumwetgeving - herkennen zich in het volgende:
- je partner maakt lange dagen en reist veel, waardoor je als partner veel alleen bent.
- je sociale netwerk bestaat vooral uit (partners van) collega’s van je partner
- je moet je draai vinden in het land qua wonen, voorzieningen (internet, TV, telefoon etc.), scholen, omgaan met personeel, etc.
- je spreekt de taal niet (of niet goed genoeg) en moet wennen aan de lokale gebruiken
- je mist je familie en vrienden maar als je ze spreekt, lijken ze vaak geen begrip voor de situatie te hebben...je hebt toch een geweldig leven ('en je hebt er zelf voor gekozen')
- je bent minder zelfverzekerd dan gewoonlijk omdat je zelf geen baan hebt, je bent op zoek naar een nieuwe invulling van je leven
Niet zelden leidt dit tot allerlei klachten, in milde of extremere mate, als overspannenheid, stemmingswisselingen, inactiviteit, paniek, zenuwachtigheid, of zelfs eetstoornissen. Het herkennen van dergelijke symptomen is stap één. Veel expat-partners komen zelfstandig door deze fase heen, bouwen een netwerk op, verbeteren hun taalkennis, vinden een alternatieve dagbesteding en wennen aan de cultuur van hun nieuwe woonomgeving.
kom je er zelf niet (volledig) uit, dan zijn er diverse coachingsbureaus die je -op afstand- kunnen ondersteunen in het oplossen van problemen en het aanreiken van praktische handvaten
Ik ben in Nieuw-Zeeland juist een veel aangenamer persoon -en partner- geworden. In Nederland was ik vaak kortaf, gestresst. Ik denk dat ik in Nederland nooit zo ontspannen ben geweest als nu. Hier ben ik anders. Als ik in de drie jaar dat we hier wonen drie keer chagrijnig ben geweest, is dat veel. Het komt door de hele omgeving. Die is zoveel meer ontspannen. De natuur is prachtig, er is meer ruimte en rust.
Nieuw-Zeeland emigrant
Verhuizen naar Griekenland klinkt best romantisch, maar dat was het vaak niet. Ik zat met kleine kinderen in een appartement in Griekenland, mijn man was voor zijn werk regelmatig en ook voor langere periode weg. We gingen in het begin weinig naar buiten, ik keek veel tv. Ging ik er eens op uit met de kinderen, dan werden we afgezet door de lokale taxichauffeur. Nee, die beginperiode was niet prettig.
Griekenland emigrant
Het leven voor een meekomende partner is lastiger. Je eigen groei staat stil, terwijl de groei van je partner juist enorm groot is. De meeste andere expat vrouwen hier hadden zelfs een mooie carrière afgebroken om met hun man mee te gaan naar Thailand.
Thailand expat
Wat te doen als je voor langere tijd in het buitenland verblijft en je mentaal in een dip raakt?
- de stap die je hebt gemaakt om te vertrekken uit Nederland vraagt in allerlei fasen veel energie. Wanneer je niet helemaal gelukkig bent in het buitenland hoeft dat niet direct een reden te zijn om weer terug te keren naar Nederland.
- je kunt verschillende dingen ondernemen om uit de -tijdelijke- dip te geraken, bijvoorbeeld:
1. Geef jezelf (en/of je gezin), een Holland Boost
- "je kunt een Nederlander uit Nederland halen, maar je kunt nooit Nederland uit een Nederlander halen". Waar je ook woont, hoe lang je er ook woont en wat je er ook doet: je blijft altijd in je hart Nederlander.
- in een periode van bijtanken, bij een sterker gevoel van heimwee of gewoon, om je Nederlanderschap weer even te bevestigen is het fijn om weer even het gevoel van thuis te ervaren.
- verwen jezelf met echte Nederlandse producten die je al even hebt moeten missen. Bestel eventueel met andere Nederlanders in je omgeving om de verzendkosten te beperken, of achterhaal, bijvoorbeeld via de Nederlandse vereniging of een online expatforum, of iemand spullen voor je mee kan nemen, de oer-Hollandse producten die je al even hebt moeten missen
- soms heb je gewoon heel even zin om alleen maar in het Nederlands te praten, met Nederlanders die net als jij in het buitenland wonen en aan twee woorden genoeg hebben om te begrijpen wat je bedoelt. Waar je ook op de wereld woont, je bent en blijft Nederlander en er zijn altijd Nederlanders bij je in de buurt om samen een kroket te eten, Sinterklaas te vieren of je met iets anders te helpen.
2. Zoek ervaringsdeskundigen op
- je ervaringen, twijfels en overpeinzingen delen met andere expats of emigranten, Nederlanders of niet, kan een gevoel van opluchting of relativering opleveren. Je blijkt niet de enige te zijn met twijfels na emigratie
- check bijvoorbeeld of er een Nederlandse of expat vereniging in je omgeving is; leg online contacten op een van de vele expat fora (openbaar of afgesloten netwerken)
3. Ga in gesprek met een ervaringsdeskundige, psycholoog, emigratiecoach
- er zijn gespecialiseerde coaches die veel te maken hebben met emigranten, of zelf zijn geëmigreerd. Ze kunnen je online, bijvoorbeeld via video gesprekken, bijstaan en tips geven.
- voordeel is dat je de gesprekken in je eigen omgeving kan voeren, in je eigen taal, veelal op een tijdstip dat jou uitkomt, met voldoende mogelijkheden voor persoonlijke aandacht.
- in je afwegingen rondom het kiezen van een coachingspraktijk kun je er bijvoorbeeld op letten of de coach ingeschreven staat in het BIG-register, dat duidelijkheid geeft over de bevoegdheid van een zorgverlener.
- afhankelijk van de ernst van de klachten duurt een begeleidingstraject van ongeveer vijf sessies tot driekwart jaar
Aan een slechte voorbereiding ligt het meestal niet; hier in Nederland is er niks aan de hand, maar in het buitenland kan men snel door het ijs zakken. Daarnaast is er een groep mensen die voor vertrek al klachten hadden; zij gooien het roer om, maar vergeten dat ze zichzelf altijd meenemen. In het buitenland worden de problemen alleen maar uitvergroot.
Online Psycholoog van emigranten & expats
Wat kan JoHo voor je betekenen?
- check de cv-index organisaties bij lang verblijf in het buitenland / emigratie voor links naar organisaties die je kunnen ondersteunen met typisch Nederlandse producten of organisaties die coaching aanbieden als je behoefte hebt om te sparren
- check JoHo World Supporter Magazine om te achterhalen welke andere Nederlanders wonen & werken in het land van jouw bestemming en hun ervaringen delen in blogs of bezoek een van de andere platforms die je vindt in de cv-index organisaties bij lang verblijf in het buitenland / emigratie
Op welke manier en met welke aandachtspunten krijg je grip op de lokale medische werkwijzes en standaarden?
- Is er een lokaal systeem van ziektekostenverzekering, kom je daar als expat of emigrant voor in aanmerking en wat zijn de voor- en nadelen van het lokale systeem? In hoeverre werkt een internationale ziektekostenverzekering aanvullend op een eventueel lokaal systeem?
- Hoe werkt het betalingssysteem als je geholpen wilt worden bij het ziekenhuis (huisarts), tandarts, verloskundige, kraamzorg of consultatie bureau? Dien je rekeningen eerst zelf voor te schieten, voor of na het consult? Of worden rekeningen onderling geregeld tussen dienstverlener en (lokaal) ziektekostensysteem?
- Met welke ziekenhuizen of klinieken heeft je (internationale|) ziektekostenverzekering een contract gesloten, zodat kosten die je maakt algeheel of deels worden vergoed?
- Welk opleidingsniveau hebben artsen van ziekenhuizen of klinieken waar je eventueel een beroep op kunt gaan doen? Welke standaarden worden gehanteerd?
- Welk ziekenhuis of welke kliniek hanteert welke eventuele wachtlijsten voor welke behandelingen? Als er lange wachtlijsten zijn: zijn er alternatieven beschikbaar?
- Zijn er uitwijkmogelijkheden naar (welke) ziekenhuizen met een hogere internationale standaard bij bijzondere behandelingen of ingrepen? Wat is het beleid van je (internationale) ziektekostenverzekeraar hierin?
- Huisarts: Is er een systeem van huisartsenzorg en zo ja hoe werkt dat? Huisartsen hebben in het buitenland vaak kantoortjes in ziekenhuizen en werken met een spreekuur.
- Is het in je woonland gebruikelijk om een huisarts te bezoeken als er iets mis is met je gezondheid, of gaat men direct naar een specialist? Specialisten in buitenlandse ziekenhuizen en klinieken hebben vaak ook een inloop spreekuur en houden kantoor in het ziekenhuis.
- Tandarts: Welke soorten tandartsen zijn er, welke internationale standaarden volgen zij tegen welke tarieven? Met welke tandartsen heeft je (internationale) ziektekostenverzekeraar contracten gesloten?
- In hoeverre is het mogelijk om een second opinion of prijs indicatie aan te vragen, als je niet zeker bent van een bepaalde procedure of standaard?
- Verloskunde & kraamzorg: Met welke geaccrediteerde verloskundigen en kraamverzorgers heeft je (internationale) ziektekostenverzekeraar contracten gesloten? Hoe staan zij bekend?
- Consultatiebureau: Zijn er consultatie bureaus, hoe werken deze en welke zorg door het consultatiebureau wordt door je verzekeraar vergoed?
Wat zijn aandachtspunten als je voor langere tijd in het buitenland verblijft en je gaat bevallen?
- procedures en handelingen rondom bevallen in het buitenland verschillen vaak flink van die in Nederland, of je nu verblijft in een westers of niet-westers land
- in het buitenland is bijna altijd alles rondom een zwangerschap een medische gebeurtenis; je staat vaak direct onder controle van een specialist in een ziekenhuis en er wordt bijvoorbeeld sneller gekozen voor een keizersnede. Een in Nederland vrij gewoon geboortegewicht tussen de 3500 en 4500 gram wordt in het buitenland bijvoorbeeld al snel als 'enorm' beschouwd
- buiten Nederland gaat men veel flexibeler om met pijnbestrijding en wordt sneller een verdovende ruggeprik gegeven (al heb je, wereldwijd, zélf het recht aan te geven of je dat wilt of niet)
- een thuisbevalling of de hulp van een kraamverzorgster zijn voorbeelden van zaken die men in veel landen niet of nauwelijks kent. Je bevalt standaard in het ziekenhuis en ook je kraambed breng je meestal in het ziekenhuis door
- rondom de geboorte gelden vaak andere procedures in het ziekenhuis; er worden door kinderartsen en gynaecologen andere afwegingen gemaakt omtrent bv. wel of niet (tijdelijk) in de couveuse plaatsen van je netgeboren kind, wel of niet direct contact met de ouders, wel of geen borstvoeding. De invloed die je daar als (mondige) Nederlandse ouder op kunt oefenen verschilt. Tip als je eigen invloed belangrijk vindt: begin ruim op tijd met het zoeken van artsen die dezelfde denkwijze hanteren als jijzelf, en stem procedures af rondom je ziekenhuisopname: is de arts wel aanwezig, wat als andere artsen dienst hebben, etc.
- tijdelijk terugkeren naar Nederland voor je bevalling levert veel (praktisch) regelwerk op; omdat vliegmaatschappijen geen risico nemen mag je na de zevende maand niet meer vliegen (dus: tijdig terug naar Nederland), je partner kan dan vaak nog niet -of niet zo lang- vrij nemen, je hebt een aantal maanden tijdelijke huisvesting nodig, dekt je (medische) verzekering een tijdelijke terugkeer naar Nederland wel, etc.
- een afweging die je erbij moet maken is welke nationaliteit je kind gaat krijgen; dit hangt mede af van de nationaliteit van beide ouders, of je wel of niet getrouwd bent etc. Lees meer bij de Keuzekit Visa & Documenten en check de (veranderende en soms niet echt heldere) regelgeving goed!
Hier word je bijna gek verklaard als je op natuurlijke wijze wilt bevallen “Wie wil er nu de pijn van weeën en de bevalling doorstaan als het allemaal veel gemakkelijker kan?" Het was voor mij een hele opgave om een gynaecoloog te vinden die mij met volle overtuiging kon bevestigen dat hij er alles aan zou doen om de baby via natuurlijk wijze ter wereld te brengen. Daarnaast is het eerste contact met de baby en borstvoeding een taboe. Voor mij zijn dat juist twee heel belangrijke punten! Ondanks de zorgvuldige afspraken die we vooraf konden maken liep het op het moment van bevalling toch nog anders. Er had een andere arts -met andere uitgangspunten- dienst, die van ons was met een andere bevalling bezig. Bij een volgende bevalling kiezen we toch voor Europa.
Mexico emigrant
Ook in Griekenland zijn ziekenhuizen over het algemeen niet zoals we in Nederland gewend zijn. In overleg met onze internationale ziektekostenverzekeraar en de werkgever van mijn man kwamen we in contact met een goede gynaecoloog en kozen we voor een moderne privé-kliniek. De bevalling ging prima. Ik moest wel wennen aan de gedachte dat mijn man pas op het allerlaatste moment erbij mocht zijn, en dat direct na de bevalling mijn zoontje werd weggehaald: ik moest rusten.
Griekenland emigrant
Wat kan JoHo voor je betekenen?
- laat je (tijdig) vrijblijvend adviseren over het verzekeren van ziektekosten rondom zwangerschap en de mogelijkheden binnen jouw verzekering om in Nederland te bevallen, via een gratis advies
Hoe werkt kraamzorg in het buitenland?
- hou rekening met het feit dat de partner rondom een bevalling in het buitenland vaak een duidelijk minder actieve rol heeft dan in Nederland
- afhankelijk van het land waar je woont, is het niet gebruikelijk dat artsen 's avonds of 's nachts paraat staan; een bevalling wordt -waar mogelijk- dan ook meer overdag gepland. Ook kan de beschikbaarheid van medisch specialisten bij complicaties minder zijn
- direct na de geboorte gaat men in het buitenland sneller over op kunstvoeding; als je borstvoeding centraal wilt stellen geef dit dan duidelijk en herhaaldelijk aan
- het is gebruikelijker dan in Nederland dat familie en zakelijke vrienden van je (buitenlandse) partner direct na de bevalling in grote getalen aan je bed verschijnen. Ook is het in veel landen gebruikelijk dat in de dagen na thuiskomst uit het ziekenhuis je (schoon)familie zorgt voor het huishouden en de verzorging van de baby. Stel je daar tijdig op in of geef je grenzen respectvol aan.
- overweeg om te vragen of je moeder, zus of vriendin uit Nederland over kan komen, om je te helpen in de eerste dagen na de bevalling. Realiseer je dat het uiteindelijk een ander soort hulp dan de complete ondersteuning die je krijgt van een kraamverzorgende.
- het Nederlandse kraamzorgsysteem is behoorlijk uniek in de wereld. Als je dat prettig vindt is het mogelijk om die zorg ook bij jou in het buitenland te krijgen, door het over laten komen van een kraamhulp. Je meldt je tijdig aan bij een gespecialiseerde organisatie, die regelt dat er een kraamverzorgende beschikbaar is in de periode dat jij moet bevallen en voor een vliegticket zorgt. Jij regelt een overnachtingsplek voor de kraamverzorgende en belt als de bevalling begint. Afhankelijk van je woonland, is binnen 24 tot 48 uur na de bevalling de kraamverzorgende bij jou thuis.
- de zorgkosten voor kraamhulp worden, als je nog een Nederlandse zorgverzekering hebt, meestal (voor een deel) vergoed. De reiskosten, overnachtingskosten en een extra vergoeding voor de kraamhulp financier je zelf. Vergoeding van kraamzorg is binnen polissen van internationale zorgverzekeringen niet gebruikelijk, omdat men meestal niet bekend is met kraamzorg. Soms vergoeden (internationale) werkgevers een deel van de kosten.
- let op; als je reeds zwanger bent wanneer je een (internationale) ziektekostenverzekering gaat afsluiten, dan worden vergoedingen vaak uitgesloten binnen je polis. Lees meer
- wennen aan je nieuwe (gezins)situatie in het buitenland mét een kind is tegenwoordig wat makkelijker door de beschikbaarheid van talloze internetmedia en websites: van de praktische info van het (online) consultatiebureau tot aan veilig slapen: veel is online in het Nederlands na te lezen. Wel zo handig in die eerste meestal wat onzekere weken; zeker als het je eerste kindje is!
- er zijn diverse internationale netwerken en verenigingen ter stimulering en ondersteuning van borstvoeding. Je kunt er terecht voor (persoonlijk) advies op afstand, je kunt een beroep doen op lactatie deskundigen of ze kunnen je helpen in het vinden van borstvoedingsdeskundigen of cursussen in de buurt van je woonregio.
Wat zijn aandachtspunten als je zelf (of je partner, je kind) overlijdt tijdens een lang verblijf in het buitenland?
- aangifte van overlijden in het buitenland doe je altijd in de plaats van overlijden, na afgifte van een medische verklaring door een arts
- bij een overlijden in het buitenland vindt vaak een autopsie plaats. Het is verstandig om dit soort zaken voor te leggen aan de alarmcentrale of het repatriëringsbedrijf. Zij kunnen advies geven over hoe je moet handelen om het lichaam zo snel mogelijk te laten repatriëren, als je daar voor kiest.
- houde rekening met het feit dat in een aantal landen, bijvoorbeeld in zuid-Europa, een begrafenis binnen 24 uur heel gewoon is (als lokaaal gebruik, of vanwege het ontbreken van voldoende mortuaria).
- ook verschillen de gebruiken omtrent het wel of niet aankleden van het lichaam, voorafgaand aan begrafenis, crematie of vervoer naar Nederland.
- een plaatselijke uitvaartondernemer, of Nederlands repatriëringsbedrijf (al dan niet via een alarmcentrale), ondersteunt je bij de regelzaken en is als het goed is op de hoogte van de lokale wettelijke formaliteiten
- begraven of gecremeerd worden in je 'voormalige vaderland' Nederland blijft een optie, of je nu voor enkele jaren emigreert of vele jaren terug je Nederlanderschap hebt opgegeven
Begrafenis of crematie ter plaatse, of repatriëring naar Nederland
- je kunt besluiten tot een begrafenis of crematie ter plaatse. In verband met het afscheid kun je overwegen de overledene in het buitenland te laten opbaren.
- na crematie is het mogelijk de asbus – zo nodig voorzien van papieren van het land van overlijden - mee terug te nemen naar Nederland. Aan de invoer van een asbus in Nederland zijn geen beperkingen of voorschriften verbonden. De asbus kan door een professioneel repatriëringsbedrijf naar Nederland worden vervoerd. Je kan de as ook zelf meenemen in de auto of als handbagage in een vliegtuig. Invoer-documenten zijn niet vereist. Toch kan het verstandig zijn om een verklaring van overlijden en een verklaring inzake de crematie bij de asbus te voegen. Gesloten kokers kunnen anders vragen oproepen bij beveiligingsbeambten.
- kies je voor repatriëring van het lichaam naar Nederland, dan wordt bij voldoende verzekeringsdekking het transport naar Nederland, in overleg met een alarmcentrale, door de verzekeraar geregeld en betaald.Is iemand niet voldoende verzekerd, schakel dan een gespecialiseerd repatriëringsbedrijf in. In het geval van een langduriger contract bij een werkgever in het buitenland, dan vergoedt de werkgever vaak de kosten van repatriëring
- het paspoort (of een kopie van het paspoort) moet bij de overledene blijven, maar eventuele sieraden en waardevolle zaken kun je beter zelf meenemen.De gemeente waar de persoon is overleden neemt meestal het paspoort in en stuurt dit, via consulaat of ambassade, naar het ministerie van Buitenlandse Zaken
- de gemeente, of het consulaat/ambassade, geeft een zgn. lijkenpas (laissez-passer) af voor vervoer van het lichaam naar Nederland
- een financiële garantie voor de kosten van het transport wordt door de ambassade/het consultaat alleen afgegeven nadat een familielid, of de alarmcentrale, het verschuldigde bedrag bij het ministerie heeft gestort
- vaak heb je de keuze om als nabestaande vooruit te reizen om de uitvaart in Nederland voor te bereiden, of juist bij de overledene te blijven
- voor vervoer naar Nederland wordt het lichaam van de overledene vaak gebalsemd, dit is afhankelijk van het land waar iemand is overleden. Het vervoer naar huis gebeurt per auto of vliegtuig. Vervoer per auto is gebruikelijk als de afstand minder dan 1500 km bedraagt. Vaak is vervoer per auto sneller dan per vliegtuig, in verband met aanlevertijden en boekingen van vliegtuigen. Als de terugreis per vliegtuig geschiedt, moet het lichaam eerst in een zinken kist worden gelegd die volledig wordt afgesloten. Vervolgens wordt het geheel in een houten kist geplaatst. Soms wordt daar nog een extra verpakking omheen gedaan. Voor de begrafenis of crematie moet de zinken kist worden verwijderd.
- in veel landen wordt de kist verzegeld, na controle door de Inspectie van Volksgezondheid. Vervolgens moet de kist worden uitgeklaard bij de douane en worden ingeladen in het vliegtuig.
- het mortuarium op luchthaven Schiphol biedt diensten waaronder verzorging en restauratie van overledenen en hulp met administratieve en juridische afwikkeling rondom repatriëring (o.a. met de douane en Koninklijke Marechaussee).
Overlijden in of buiten het ziekenhuis
- als iemand overlijdt in het ziekenhuis stelt een arts ter plekke een akte van overlijden op. Aangifte wordt gedaan in de gemeente waarin iemand is overleden en daarna, indien van toepassing, in de gemeente waar de overledene woonde in Nederland.
- in een situatie waarin iemand buiten het ziekenhuis overlijdt, moet er eerst een arts worden gewaarschuwd.
Niet-natuurlijke dood of misdrijf
- als er sprake is van een niet-natuurlijke dood door een ongeluk of misdrijf, moet zowel een arts als de politie worden gewaarschuwd.
- meestal zal het lichaam in beslag worden genomen om onderzoek te verrichten.
- na dit onderzoek zal het lichaam worden vrijgegeven en kan het normale proces worden gevolgd.
- bij een ongeval is ook een verklaring van geen bezwaar tot begraven of cremeren van de officier van justitie nodig
We zijn allebei nog relatief jong en gezond, dus van een naderend overlijden is hopelijk nog lang geen sprake. Toch praten we samen af en toe over wat we gaan doen als de één overlijdt. Ik denk dat ik hier blijf maar dat weet ik niet zeker, ik woon hier nu nog relatief kort en misschien trekt het dan om terug te gaan naar de familie.
Nieuw-Zeeland emigrant
Wat zijn overwegingen als je tijdens een lang verblijf in het buitenland gaat scheiden, of wanneer je partner onverwacht overlijdt?
Bij een lang verblijf in het buitenland, met partner en eventuele kinderen, ga je ervan uit dat je (veelal) in harmonie samen in het buitenland gaat wonen en leven. Maar wat nu als jullie onverwacht toch gaan scheiden, of wanneer je partner tijdens jullie verblijf in het buitenland overlijdt? Een aantal aandachtspunten c.q. zaken om vroegtijdig over na te denken:
- heb je, na een eerste periode van bezinning, zelf de wens om te blijven wonen waar je met je partner (+evt. kinderen/kleinkinderen) woonde, of is de wens om terug te keren naar Nederland sterker? Waar heb je, voor je gevoel, je leven opgebouwd?
- gelden de motieven waarom jullie destijds samen voor een lang verblijf in het buitenland kozen, ook voor jou als individu?
- stel dat je terug zou keren naar Nederland, hoe zie je dat voor je? Wat zou je willen gaan doen (werk, competenties & vaardigheden), waar zou je willen gaan wonen? Sommige emigranten kiezen er bewust voor ingeschreven te blijven staan bij een woningbouwvereniging in Nederland, mocht men (of één van de twee) terug willen keren. Vaak kan dat, zolang je de jaarlijkse inschrijfkosten maar betaalt.
- is je woonlocatie zodanig dat je er ook alleen zou kunnen wonen? Of runden jullie bv. samen een hotel of b&b (wat je in je eentje niet denkt te gaan redden), of woonden jullie zodanig afgelegen dat je dat liever niet alleen voortzet?
- heb je in het buitenland een voldoende groot netwerk opgebouwd (kinderen, kleinkinderen, vrienden, kennissen) waar je bij aan kan kloppen, indien nodig? En hoe sta je er tegenover als je, terugkerend naar Nederland, dat netwerk juist zou moeten gaan missen?
- als je wilt blijven waar je bent: is dat financieel haalbaar? Mag je visumtechnisch bijvoorbeeld betaald werken, als voorheen je partner dat deed? Is het huis waar jullie samen woonden, ook alleen te financieren? Biedt het werk dat je wellicht al doet, voldoende inkomsten?
- als je overleden partner voorheen een bedrijf runde: wat gaat er met het bedrijf gebeuren? Wie wordt nu eigenaar, is het bedrijf te verkopen, willen je kinderen het bedrijf eventueel overnemen?
- als je op de locatie wilt blijven waar je met je partner woonde: heb je (financieel) de mogelijkheid om regelmatig naar Nederland heen en weer te reizen, bijvoorbeeld om het contact met familie en vrienden te intensiveren?
- mag je met je kinderen, na een scheiding, terug naar Nederland? Of beslist de rechter dat de kinderen in de buurt van je partner moeten blijven?
- als je zelf graag terug wilt naar Nederland: wat is de wens van je kinderen zelf? En, afhankelijk van hun leeftijd: wat zijn hun plannen voor de komende jaren? Zijn zij nog bezig met school/studie in het buitenland? Of hebben ze zelf plannen om, ergens op de wereld, op eigen benen te gaan staan?
- als jij en je kinderen buiten Nederland blijven wonen: mag je hen wel meenemen naar Nederland, voor bijvoorbeeld vakantie? Zo ja: hoe lang achtereen, en zijn er aanvullende documenten of handtekeningen (bv. van je partner) voor nodig?
- als je terug naar Nederland wilt: heb je (nog) voldoende contact met familie en vrienden?
Het belangrijkste voor mij, toen mijn man overleed, waren de kinderen (toen 14, 16 en 17) en het bedrijf van mijn man (melkveehouderij). Twee jaar geleden hebben we het bedrijf kunnen verkopen en de jongste gaat nu als laatste het huis uit (studie in Japan). Alle kids zijn nu ver weg (eentje in Nederland, de tweede in Zuid-Polen en de derde dus naar Japan). Ik denk er sterk over na terug te gaan naar Nederland.
Canada emigrante
Ik wilde niet terugkeren naar NL maar kon niet in Australie blijven na voornemen tot scheiding, want ik had alleen een partnervisum. Na een heftige en zware periode besloten even in NL te blijven om tot rust te komen en me te heroriënteren op een compleet andere toekomst. Voel me teveel een wereldburger en ben te veel gewend aan ruimte en een ander klimaat om me weer definitief in NL te willen vestigen.
Australië emigrante
Het is en blijft voor mij een moeilijke beslissing. Na jaren in het buitenland gewoon te hebben met mijn vrouw ben ik na haar overlijden teruggekeerd naar Nederland. Daar bleek ook alles veranderd. Je vrienden en kennissen zijn met hun eigen leven ook door gegaan, je past er niet zo maar in. Als je net als ik langer weg bent en terug gaat naar Nederland pak je het niet zo maar weer op. Als ik het over zou doen zou ik toch in het buitenland gebleven zijn.
Spanje emigrant
Checklist Gezondheid & Veiligheid bij lang verblijf in het buitenland of emigratie
Gezondheid, vaccinaties & medicijnen
tijdig checken van benodigde inentingen en regelen van vaccinatie-paspoort (alle gezinsleden)
regelen van internationale verklaringen van medicijnen die je voor de eerste periode meeneemt (denk ook aan eventueel extra benodigde formulieren voor bijvoorbeeld opiaten); let op kan enkele weken tot meerdere maanden in beslag nemen!
uitzoeken welke vergelijkbare medicijnen via welke instanties terplaatse beschikbaar zijn
regelen van een basisvoorraad medicijnen voor de eerste tijd na aankomst
checken van mogelijkheden voor voortgang van behandeling van bestaande aandoeningen
vertrouwd maken met in je nieuwe woonland vaak voorkomende ziekten & hoe te handelen + blijf op de hoogte van gezondheidsadviezen
verdiepen in lokale gezondheidszorg: ziekenhuizen, (huis)artsen, tandartsen, kraamzorg; informeer naar ervaringen van eerder geëmigreerde Nederlanders of buitenlanders, verdiep je in gangbare medische procedures & standaarden
regelen van een laatste medische checkup door je vertrouwde arts in Nederland
regelen van een laatste controle bij je vertrouwde tandarts in Nederland
op laten stellen van een internationaal bruikbaar medisch dossier vanuit huisarts, tandarts, keuringsarts (bij medische keuring voor bijvoorbeeld visa of werk) en eventuele andere behandelende artsen; bij voorkeur in Engels en/of de op jouw bestemming gewenste taal
voor vertrek doorspreken van hoe te handelen bij (ernstige) ziekte of overlijden van jezelf en gezinsleden, maar ook van achterblijvende familie, goede vrienden
overwegen van het volgen van een EHBO cursus om je zelfredzaamheid te vergroten
op de hoogte zijn van voorwaarden en procedures van je verzekeraar(s): hoe te handelen in urgente en/of noodsituaties, hoe te handelen bij medische issues, hoe schades in te dienen
verdiepen in procedures rondom (plotseling) overlijden
Heimwee & cultuurschok
verdiepen in de diverse aspecten rondom heimwee en culture shock: bewust zijn van deze processen voorkomt het niet, maar geeft je tools hoe te handelen als het optreedt
je instellen op een gewenningsperiode
waar nodig of gewenst gebruik maken van coaching, counselling en relocation organisaties die ondersteunen bij stressvolle perioden voor, tijdens en na vertrek naar het buitenland
regelmatig monitoren van gedachten en gevoelens bij je (niet-werkende?) partner
Veiligheid
verdiepen in de veiligheidssituatie van de omgeving waar je gaat wonen en/of werken
informatie inwinnen over hoe te handelen in noodsituaties (oorlog, aardbeving, tyfoon, etc.)
verdiepen in wat ambassades en consulaten wel en niet voor je kunnen doen
jezelf op de hoogte houden van formele en informele adviezen rondom veiligheid, wel of niet te bezoeken regio's
informatie inwinnen onder eerder geëmigreerde Nederlanders of buitenlanders hoe je op te stellen, hoe te handelen: laat je niet bangmaken, maar wees wel bewust
periodiek bijwerken van je contactenlijst en lijst met noodnummers; regelmatig bespreken van de lijst en procedures met alle gezinsleden
regelmatig checken van de staat van je (on)roerende goederen: checken van benodigde reparaties aan auto en eventueel technische aanpassingen i.v.m. eisen in je nieuwe woonland (als je een auto meeneemt); in originele staat terugbrengen van je huurwoning als je deze niet aanhoudt
