• Wat je ook slikt aan malariapillen of andere medicijnen, houd rekening met het feit dat al honderden jaren mensen in de tropen last krijgen van "tropenkolder" (als gevolg van voedsel, klimaat, vermoeidheid, mentale indrukken etc.)
• Ofwel houd er rekening mee dat niet iedereen geschikt is voor de omstandigheden in de tropen en dat het niet iets is om je voor te schamen, maar waar je terdege rekening mee moet houden.
• Boven de 2.000 meter hoogte dient acclimatiseren als belangrijke bescherming tegen hoogteziekte.
• Begin niet meteen als een gek te reizen, zorg ervoor dat je de eerste dagen een rustig programma hebt om alle indrukken en veranderingen te ondergaan.
• Zorg voor gezonde, gevarieerde voeding met veel fruit en groente, zodat je genoeg vitaminen en mineralen binnenkrijgt voor een goede weerstand tegen infecties.

Wat kun je doen om een cultuurschok te voorkomen of binnen de perken te houden?

• Probeer je zo goed mogelijk in te lezen over de cultuur van het land waar je naar toe gaat; op die manier kun je meer genieten en staan je minder culturele verrassingen te wachten.

• Begin je reis in landen die vergelijkbaar zijn met Nederland.

• Wanneer je toch meteen in een niet-westers land begint, kun je bijvoorbeeld de eerste paar nachten in een westers hotel slapen. Zodra je wat geacclimatiseerd bent, kun je gaan kijken naar een goedkoper hostel.

• Probeer ook wat te slapen in het vliegtuig. Met een jetlag begin je je reis al niet goed!

• Houd in je reisplannen rekening met je ervaring en doe het rustig aan als je je even niet zo goed voelt.

• Wanneer je echt last hebt van een cultuurschok is het goed op zoek te gaan naar dingen in het land die je wel kunt waarderen. Bezoek bijvoorbeeld een museum om de negatieve spiraal te doorbreken.

• Praat met andere reizigers over hun ervaringen.

• Houd een dagboek bij.

• Belangrijk is ook dat je toe kunt geven dat je een cultuurschok hebt. Probeer te accepteren dat je in een korte tijd veel veranderingen hebt meegemaakt en bekijk het van een positieve kant. Het betekent namelijk ook dat je nieuwe ervaringen opdoet en nieuwe perspectieven ziet. Vooral het hebben van een positieve houding is belangrijk voor een goede ervaring in het buitenland. Wanneer je rekening houdt met de taal en de cultuur van het land en de lokale bevolking met een open en positieve houding benadert, gaan er deuren voor je open die anders misschien gesloten waren gebleven. Over het algemeen vinden mensen het leuk dat je interesse toont voor hun levenswijze. Zij worden daar blij van, jij daardoor ook en door te leren over de andere cultuur en over de gebruiken van het land kun je van je aanvankelijke cultuurschok een ervaring maken waar je juist veel van hebt geleerd. Je leert op een andere manier kijken naar je eigen cultuur en naar de cultuur van het land waar je bent geweest. De confrontatie zorgt voor een nieuwe, vaak leerzame kijk op de wereld.

Cultuurschok treedt, uitzonderingen daargelaten, bij vrijwel alle emigranten op. Je kunt, vooral door bewustwording, het effect van de schok en de periode waarin je ermee te maken hebt, wel wat verkleinen:

• het gewenproces na emigratie gaat vaak sneller als je zo snel mogelijk het initiële vakantiegevoel achter je laat en je dagelijkse leven weer oppakt
• regel zo snel mogelijk een goede plattegrond van je nieuwe woon- en leefomgeving; voor een eerste en snelle oriëntatie reis je (bovengronds) met het openbaar vervoer van begin- naar eindpunt van de verbinding
• erken dat het heel normaal is dat deze stap zo spannend is. Veel mensen ervaren emigreren als een soort emotionele achtbaan.
• het is in deze fase belangrijk om goed naar jezelf te luisteren en kleine stapjes te nemen. Leg de lat niet te hoog en begin met kleine concrete acties, die je kunt overzien en die haalbaar zijn. Je vergroot beetje bij beetje je eigen comfortzone
• zorg dat je veel leuke dingen doet, goed voor jezelf zorgen is van groot belang
• neem rust; push jezelf niet teveel in al het geregel, stop op tijd en doe in de weekenden ook leuke dingen
• ook een goede zelfreflectie, vermogen tot relativering én de acceptatie dat persoonlijkheidskenmerken vaak grotere invloed hebben op je welbehagen dan de (grootste) culturele verschillen helpt!
• start met nieuwe contacten leggen, met name contacten met lokale inwoners
• start met het leren of bijspijkeren van de taal, oefen de hele dag door en durf fouten te maken. Ook al heb je het gevoel dat je niet (meer) verbetert, dan merk je vaak kort daarna toch weer dat je een volgend niveau bereikt. Kies je voor een taalcursus, dan is je taaldocente vaak een prachtig contact om je te helpen bij het doorkomen van die culture shock en bij het leggen van contacten met anderen.
• kijk of je contact kunt leggen met andere mensen die deze stap ook gemaakt hebben. Andere Nederlanders, of emigranten met een andere nationaliteit: zíj weten wat je doormaakt. Wellicht hebben zij ook handige tips en goede adressen voor je. Probeer wel te voorkomen dat je vlucht in deze veilige, bekende, culturele setting: leun niet alléén op de expat club of Nederlandse vereniging.
• zoek een hobbyclub of sportvereniging, oriënteer je op goede doelen of muziekgroepen, beperk je niet alleen tot de internationale of expatclub
• neem een of meerdere (internet)abonnementen op de lokale krant(en), om te kunnen zien wat er speelt en waar iedereen om je heen het over heeft
• begrijp je anderen even niet meer, of zij jou niet, probeer frustratie te voorkomen en zie het vooral als leermomenten.
• schroom niet om veel vragen te stellen; dit wordt vaak gewaardeerd, mensen helpen je graag op weg. Er is geen 'beste manier' en de kunst van het afkijken zorgt er ook voor dat je snel(ler) went.
• hou er rekening mee dat het proces van cultuurschok niet stabiel is, of volgens een duidelijke lijn verloopt; je eventuele partner en kinderen kunnen er op andere momenten last van hebben dan jij
• probeer te voorkomen dat je je in deze fase teveel laat leiden door twijfels over 'die grote beslissing', hou het klein en voorkom dat je continu aan het vergelijken gaat met je 'oude' cultuur of leven in Nederland.
• wees in deze fase wat terughoudend in het delen van je culturele beslommeringen en twijfels met de achterblijvers; 'zie je wel' of 'kom toch terug' reacties zullen volgen en helpen je niet in het doorkomen van de culture shock. Grijp eerder terug naar je emigratie-dagboek en je lijstjes met push en pull factoren rondom je emigratie beslissing.

Ik nam zeker in het begin, maar ook nu nog wel, vaak een afwachtende, observerende maar ook open houding aan. Zo hoefde ik vaak niet direct een mening te geven, kon ik er rustiger over nadenken en een betere beslissing maken over wat ik er nu eigenlijk van vond.

Duitsland emigrant

Een leven als expat geeft nooit een thuisgevoel. Zelfs na jaren in Thailand hoorde je er nooit echt helemaal bij. Je spreekt de taal nooit 100%, je mag niet stemmen. Ik kan me voorstellen dat je je als expat in een Westers land misschien wel echt kan landen en integreren, hoewel ik van andere expats uit Westerse landen hoor dat ook zij moeite hebben met écht aarden. In Azië is dat sowieso echt anders.

Thailand emigrant

Je leeft eigenlijk in een constante staat van verhoogde intensiteit. Geen dag is hetzelfde, constant vragen nieuwe zaken je aandacht. Dat vonden wij wel prettig, we werden opnieuw uitgedaagd om onze routine en vastgesleten Nederlandse patronen los te laten. Dat was nu juist de reden waarom we minimaal een paar jaar in het buitenland wilden wonen en werken.

Argentinië expat stel

Wat kan JoHo voor je betekenen?

• check de cv-index organisaties bij lang verblijf in het buitenland / emigratie voor links naar organisaties die kunnen ondersteunen met coaching tijdens je periode van gewenning in het buitenland, of in contact kunnen brengen met lotgenoten
• start een Experience Journal bij World Supporter Magazine en schrijf blogs over je positieve en minder positieve ervaringen in deze fase van emigratie / lang-verblijf-buitenland