Psychiatrie & Psychische stoornis: studie en kennis

 

Psychiatrie en psychische stoornis als studie en kennisgebied

JoHo: crossroads uit bundel
Inloggen of aansluiten om alle teksten te kunnen zien en alle tools te kunnen gebruiken

Ben je ingelogd als JoHo donateur dan krijg je op deze pagina toegang tot meer gerelateerde informatie.

Ben je ingelogd als abonnee dan zie je alle gerelateerde informatie.

Log in als je nog niet bent ingelogd.

  Themapagina

1 - Start

Proces: starten en beseffen

  • Wat: Wat is je hoofdvraag, welk keuzezeproces wil je starten?
  • Hoe: Keuzebesef, het besef dat je een beslissing moet gaan maken
  • Actie: Verkennen, Vergelijken, Verdiepen, Voorbereiden, Vervolgen

 

1 - Start & Besef 6 - Voorbereiding & Controle           
2 - Inhoud & Oriëntatie 7 - Inspiratie & Samenwerking
3 - Verkenning & Selectie  8 - Ervaring & Oefening      
4 - Vergelijking & Afweging    9 - Beslissing & Tevredenheid    
5 - Verdieping & Verbetering  10 - Evaluatie & Vervolg 

 

2 - Oriëntatie & Introductie

Proces 2 : Oriënteren & Introduceren

  • Wat: je inlezen in je onderwerp, vraag of proces
  • Hoe: keuze-acceptatie, de acceptatie van de onzekerheid dat je nog niet kunt kiezen
  • Waarmee: definities en betekenis van het onderwerp doorgronden , feitelijke kennis opdoen, omgevingsinformatie lezen

    Wat is psychiatrie?

    Wat is psychiatrie?

      Wat behoort tot de psychiatrie?

      • Psychiaters zijn bezig met de oppervlakte, met datgene wat men aan een patiënt kan zien en horen.
      • Symptomen behorende tot het domein van de psychiater kunnen psychische oorzaken hebben, maar het is evenzeer mogelijk dat zij kunnen worden teruggevoerd op lichamelijke ziekten (bv. Depressie veroorzaakt door hypothyreoïdie). Omgekeerd kunnen psychische factoren stoornissen veroorzaken op lichamelijke vlak: anorexia nervosa.
      • Psychiatrie heeft dus overlapping met andere specialismen, maar de nadruk ligt op psychische symptomen of psychische oorzaken.

      Wat behoort niet tot de psychiatrie?

      • Diepgaande beschouwingen en speculaties over wat er achter en onder psychische klachten zit, spelen in de dagelijkse praktijk van de psychiatrie geen rol van betekenis. Ook geeft de psychiatrie geen diepe inzichten in de psyche of in de samenhang tussen lichaam en geest.
      • Door bestudering van de psychiatrie krijgt men weliswaar meer oog voor de structuur van psychische processen en wat daarin mis kan gaan, maar verwerft men niet automatisch meer zelfkennis.
      Wat zijn je werkzaamheden in de psychiatrie?

      Wat zijn je werkzaamheden in de psychiatrie?

      • In de psychiatrie houd je je bezig met preventie, wetenschappelijk onderzoek, diagnostiek en behandeling van psychische ziektebeelden.
      • De psychiatrie biedt de mogelijkheid om veel te leren over angststoornissen, depressie, persoonlijkheidsstoornissen, etc.
      • De werkzaamheden kunnen zowel op de polikliniek als op de afdeling plaatsvinden.
      • Op de polikliniek neem je een uitgebreide anamnese af, die bestaat uit de voorgeschiedenis, de familiegeschiedenis maar ook de jeugd en medicatie- en alcoholgebruik. Na de anamnese vindt mogelijk intern overleg en aansluitend een tweede gesprek met de patiënt plaats.
      • Op de psychiatrische afdeling in een algemeen ziekenhuis (PAAZ) kun je worden geplaatst op de acute psychiatrie (open of gesloten afdeling).
      3 - Verzameling & Selectie

      Proces 3 - Verzamelen & Selecteren

      • Wat: Selecteren van de basisinformatie om je keuzes te kunnen maken.
      • Hoe: Keuzestress, het inzicht in de verschillende keuzes.
      • Waarmee: Belangrijke vragen en antwoorden zoeken, productoverzichten bekijken, advies inwinnen.

       

      4 - Vergelijking & Afweging

      Proces 4 - Vergelijken & Afwegen

      • Wat: Je keuzeproces starten
      • Hoe: Keuzevergelijking, alternatieven afwegen
      • Waarmee: Vergelijkbare en alternatieve onderwerpen bekijken, aanverwante producten en services zoeken

        

      5 - Verdieping & Versterking

      Proces 5 - Verdiepen & Versterken

      • Wat: Meer kennis en vaardigheden in huis halen
      • Hoe: Verdiepen in de achtergronden of de benodigde vaardigheden om je keuzes te maken
      • Waarmee: Meer kennis opdoen en achtergronden opzoeken
      Uitgelichte samenvattingen rond psychiatrie

      Uitgelichte samenvattingen rond psychiatrie

       

      Sociale Wetenschappen

      Geneeskunde

      Kinder- en Jeugdpsychiatrie

      Psychiatrie en Recht

      Artikelen & Kernmedicatie

      Aanverwante kennis & studiegebieden

      Abonneebundel met online chaptersamenvattingen van Leerboek psychiatrie - Hengeveld, van Balkom - 3e druk (DSM-V)

      Abonneebundel met online chaptersamenvattingen van Leerboek psychiatrie - Hengeveld, van Balkom - 3e druk (DSM-V)

      Biopsychologie en neuropsychologie: Boektopics met samenvattingen van de beste leerboeken - Topic Bundel

      Biopsychologie en neuropsychologie: Boektopics met samenvattingen van de beste leerboeken - Topic Bundel

      Psychiatrie & Psychische stoornis - Themabundel

      Psychiatrie & Psychische stoornis - Themabundel

      Wat is psychiatrie?

      Wat is psychiatrie?

        Wat behoort tot de psychiatrie?

        • Psychiaters zijn bezig met de oppervlakte, met datgene wat men aan een patiënt kan zien en horen.
        • Symptomen behorende tot het domein van de psychiater kunnen psychische oorzaken hebben, maar het is evenzeer mogelijk dat zij kunnen worden teruggevoerd op lichamelijke ziekten (bv. Depressie veroorzaakt door hypothyreoïdie). Omgekeerd kunnen psychische factoren stoornissen veroorzaken op lichamelijke vlak: anorexia nervosa.
        • Psychiatrie heeft dus overlapping met andere specialismen, maar de nadruk ligt op psychische symptomen of psychische oorzaken.

        Wat behoort niet tot de psychiatrie?

        • Diepgaande beschouwingen en speculaties over wat er achter en onder psychische klachten zit, spelen in de dagelijkse praktijk van de psychiatrie geen rol van betekenis. Ook geeft de psychiatrie geen diepe inzichten in de psyche of in de samenhang tussen lichaam en geest.
        • Door bestudering van de psychiatrie krijgt men weliswaar meer oog voor de structuur van psychische processen en wat daarin mis kan gaan, maar verwerft men niet automatisch meer zelfkennis.
        Wat zijn je werkzaamheden in de psychiatrie?

        Wat zijn je werkzaamheden in de psychiatrie?

        • In de psychiatrie houd je je bezig met preventie, wetenschappelijk onderzoek, diagnostiek en behandeling van psychische ziektebeelden.
        • De psychiatrie biedt de mogelijkheid om veel te leren over angststoornissen, depressie, persoonlijkheidsstoornissen, etc.
        • De werkzaamheden kunnen zowel op de polikliniek als op de afdeling plaatsvinden.
        • Op de polikliniek neem je een uitgebreide anamnese af, die bestaat uit de voorgeschiedenis, de familiegeschiedenis maar ook de jeugd en medicatie- en alcoholgebruik. Na de anamnese vindt mogelijk intern overleg en aansluitend een tweede gesprek met de patiënt plaats.
        • Op de psychiatrische afdeling in een algemeen ziekenhuis (PAAZ) kun je worden geplaatst op de acute psychiatrie (open of gesloten afdeling).
        Perspectieven op wilsbekwaamheid - Ruissen - Artikel

        Perspectieven op wilsbekwaamheid - Ruissen - Artikel

        Autonomie is de afgelopen decennia als concept centraal komen te staan binnen de geneeskunde. Toestemming en ‘informend consent’ over een behandeling moet door een wilsbekwame patiënt worden gegeven. De WGBO schrijft dan ook voor dat de hulpverlener impliciet of expliciet de wilsbekwaamheid van de patiënt moet beoordelen.

        Punten van internationale concensus

        Er zijn bepaalde punten in vragen over wilsbekwaamheid waarover internationaal concensus bestaat. Zo moet een patiënt als wilsbekwaam worden geacht totdat het tegendeel bewezen is. Verder is de beoordeling van de wilsbekwaamheid altijd gerelateerd aan een bepaalde taak of beslissing. Verder gaat het om de beoordeling van de besluitvorming en niet om het besluit zelf. Tot slot is wilsbekwaamheid dynamisch en kan dit fluctueren in de tijd.

        Er zijn allerlei instrumenten ontwikkeld om een inschatting te maken van de wilsbekwaamheid. De MacArthur Competence Assessment Tool (Maccat) is hierbij de meest gebruikte. Overigens vinden degenen die dit instrument hebben ontwikkeld dat dit niet voldoende is om de wilsbekwaamheid te beoordelen, want dit dient altijd te geschieden met een klinische blik.

        Het Nederlandse wettelijke kader

        Als een patiënt geen geïnformeerde toestemming kan geven vanwege wilsonbekwaamheid, dient de hulpverlener een vertegenwoordiger te vragen een vraagstuk namens de patiënt te beantwoorden. Dit kan een mentor, curator, schriftelijk gemachtigde, echtgenoot, ouder of kind, of een ander familielid zijn. Als er een wilsverklaring beschikbaar is, dient deze geraadpleegd te worden. Wilsonbekwaamheid en dwang kunnen in uitzonderlijke gevallen samengaan, vooral wanneer door dwang somatische gevolgen van de wilsonbekwaamheid gecoupeerd kunnen worden. Er zijn in principe drie perspectieven op de wilsbekwaamheid en deze worden hieronder toegelicht.

        Cognitief perspectief

        Cognitieve vermogens vormen een essentieel onderdeel van de wilsbekwaamheid. Zo zijn er vier criteria opgesteld voor de beoordeling van de wilsbekwaamheid:

        1. Het vermogen om een keuze te maken en deze uit te drukken;

        2. Het vermogen om informatie te begrijpen en de implicaties ervan te overzien;

        3. Het vermogen om de situatie te ‘waarderen’;

        4. Het vermogen om uit deze waardering een rationeel oordeel te vellen op basis van ‘redenatie’.

        De Maccat is gebaseerd op deze cognitieve principes van de wilsbekwaamheid en het geeft een indicatie over de wilsbekwaamheid van de patiënt.

        Emotioneel perspectief

        Sommigen stellen vraagtekens bij slechts de cognitieve vermogens als basis van de wilsbekwaamheid en integreren emoties erbij. Een puur rationele argumentatie kan dus niet verwacht worden bij bepaalde ingrijpende beslissingen. Hoe deze emoties in een ‘tool’ om de wilsbekwaamheid te meten, moeten worden geïntegreerd, blijft lastig.

        Waarden

        Sommige patiënten hebben geen veranderde cognitieve vermogens, maar een ander besef van waarden die hun in de ogen van de samenleving ‘ziek’ maakt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan patiënten met anorexia, die zelfs gedwongen opgenomen kunnen worden als ze ernstig gedehydreerd zijn en ondergewicht hebben. Volgens de cognitieve benadering moeten deze patiënten echter als wilsbekwaam worden beschouwd. Op basis van hun waarden zou deze patiëntcategorie toch als wilsonbekwaam gezien kunnen worden.

        De hersenen en stress - De Kloet et al - Artikel

        De hersenen en stress - De Kloet et al - Artikel

        Abstract

        Een stressrespons in het brein zorgt voor activatie van neuropeptide-secreterende systemen, met het uiteindelijke gevolg dat de bijnier corticosteroïden gaat produceren. Corticosteroïden kunnen binden aan twee types kernreceptoren, die als transcriptionele regulatoren functioneren. Op deze manier spelen corticosteroïden een grote rol in de regulatie van neuronale en netwerk responses die de grondslag vormen van gedragsaanpassing. Dit kan uiteraard ook fout gaan, waarbij stressgerelateerde hersenziektes ontstaan door ongunstige gebeurtenissen. De genen voor het voorspellen van kwetsbare fenotypes worden nu geïdentificeerd.

        Introductie

        De connectie tussen sensorische informatie en het beoordelingsproces wordt gevormd door het limbische systeem, die onder andere bestaat uit de prefrontale cortex, amygdala en de hippocampus. Er is sprake van en dynamische equilibrium, die kan worden verstoord door stressoren zoals fysieke of psychologische events. Er volgt dan een stressresponse van het sympathische zenuwstelsel, waarbij noradrenaline(vanuit vele synapsen) en adrenaline(uit de bijnier) vrijkomt. Indien de stressresponse snel wordt geactiveerd, wanneer dit nodig is, en efficiënt wordt beëindigd spreekt men van effectieve coping. Alle processen die behoren bij een stress response worden allostase genoemd. Men spreekt van ‘allostatic load’ indien er sprake is van een inadequate of een excessieve en verlengde stressresponse, waarbij het dynamische equilibrium niet makkelijk kan worden hersteld.

        Werking in het brein

        Het stresssysteem kent twee verschillende manieren:

        • De snelle modus betreft het sympathisch gedreven corticotropine-releasing hormoon (CRH), wat wordt geproduceerd door de hypothalamus en wordt gemedieerd door de CRH1-receptor. Het gevolg is een typische ‘fight, flight and fright’ response. De CRH1-receptor activeert ook de hypothalamische-hypofyse-bijnier as (HPA-as), waarbij CRH en vasopressine worden gesecreteerd. Het uiteindelijke gevolg is dat de hypofyse ACTH gaat produceren, wat de adrenale cortex aanzet tot de productie van cortisol en corticosteron. Onder andere het limbische systeem en ascending herstenstam paden met viscerale en sensorische stimuli kunnen de hypothalamus aanzetten tot het produceren van CRH.

        • De langzame modus wordt gemedieerd door de CRH2-receptor en deze modus bevordert aanpassing en herstel.

        Corticosteroïden spelen een rol in beide manieren door mineralocorticoïde en glucocorticoïde receptoren, die voorkomen in het limbische systeem. Corticosteroïden circuleren in het bloed, waardoor ze ook in andere organen komen die een rol spelen in de coping met stress, herstel en adaptatie. Een gedetailleerdere uitleg kan men vinden in BOX2 ‘Diversity of mineralocorticoid and glucocorticoïd receptor signalling in limbic neurons’ op bladzijde 465. Mineralocorticoïde receptoren (MR) zijn verantwoordelijk voor het begin van de stress response, terwijl glucocorticoïde receptoren(GR) verantwoordelijk zijn voor het beëindigen van de stress response en het beginnen van het herstel. Beide receptoren binden aan hetzelfde receptormolecuul, alleen is de affiniteit voor een mineralocorticoïde receptor zeer veel groter. Daarnaast komt de glucocorticoïde receptor overal voor, maar is vaak wel oneven verdeeld. Corticoïde receptorfunctie, neurotransmitters en neuropeptiden zijn vaak onlosmakelijk met elkaar verbonden. De eigenschappen van het limbische systeem worden zodanig veranderd, dat ervaringen worden onthouden en een stress response wordt gehandhaafd voor gebeurtenissen in de toekomst.

        Cellulaire en moleculaire veranderingen

        Onderzoek heeft aangetoond dat corticosteroïden de expressie van genen coördineren, die de basis vormen voor celstofwisseling, celstructuur en synaptische transmissie. Daarnaast is aangetoond dat korte blootstelling aan stress tijdelijk de proliferatie remt en de apoptose verhoogd in de gyrus dentatus. De functionele relevantie is echter heel beperkt, maar dit kan relevant worden als het een algemene structurele reorganisatie betreft. Ook hebben deze hormonen een invloed op de elektrische eigenschappen van limbische cellen. Ook kunnen corticosteroïden invloed hebben op receptor signalling van andere receptoren, zoals de 5-HT1A receptor.

          

        6 - Voorbereiding & Verzekering

        Proces 6 - Voorbereiden & Checken

        • Wat: Voorbereidingen treffen om je keuze te maken en ze op te volgen
        • Hoe: Keuzevoorbereiding, maatregelen treffen, checklists afwerken
        • Content: Wat moet je doen om je goed voorbereiden voor je keuze of actie? Wat kan je doen om te oefenen of je beter voor te bereiden? Waar moet je aan denken?

                

           

        7 - Inspiratie & Samenwerking

        Proces 7 - Inspireren & Samenwerken

        • Wat: Inspiratie opdoen en betrokkenheid bepalen
        • Hoe: Je 'keuzegeweten' laten spreken, tegen je eigen lat houden, past het bij je?, voelt het goed? Haal jij, of een ander, er voldoende inspiratie vandaan?
        • Waarmee: Je afvragen hoe de praktijk werkt, wat en wat kan jij ervan leren? Welke ervaringen kan jij delen of zijn al gedeeld? Hoe kan jij anderen inspireren?

        Samenwerken met JoHo 

        Partnerselectie: Stage in het buitenland I

        Partnerselectie: Stage in het buitenland I

        Partnerselectie: Vrijwilligerswerk in het buitenland I

        Partnerselectie: Vrijwilligerswerk in het buitenland I

            

        8 - Werk & Ervaring

        Proces 8 - Ervaren & Werken

        • Wat: Met je proces de slag gaan of werken in het kader van je proces
        • Hoe: Keuze-ervaring, de praktijk ervaren rond je keuzeprocessen, werk maken van je proces, proces maken van je werk
        • Waarmee: je afvragen of je jezelf nuttig kan maken via werkervaring, stages of vrijwilligerswerk, is er gerelateerd werk mogelijk, zijn er vacaturemogelijkheden

        JoHo toolshops voor werk, stage, vrijwilligerswerk in het buitenland met vacatures en organisaties

        JoHo toolshops voor werk, stage, vrijwilligerswerk in het buitenland met vacatures en organisaties

        JoHo zoekt medewerkers die willen meebouwen aan een tolerantere wereld

        Werken, jezelf ontwikkelen en een ander helpen?

        JoHo zoekt medewerkers, op verschillend niveau, die willen meebouwen aan een betere wereld en aan een zichzelf vernieuwende organisatie

        Vacatures en mogelijkheden voor vast werk en open sollicitaties

        Vacatures en mogelijkheden voor tijdelijk werk en bijbanen

        Vacatures en mogelijkheden voor stages en ervaringsplaatsen

          

        9 - Beslissing & Acceptatie

        Proces 9 - Beslissen & Accepteren

        • Wat: beslissen en tevreden zijn over het besluit dat je hebt genomen, gaan handelen naar je besluit
        • Hoe: keuzeproces afronden, beslissing nemen, accepteren dat je een beslissing hebt genomen met de kennis en kunde die je nu hebt, besluit gaan uitvoeren
        • Waarmee: acceptatieproces starten, stappen nemen, contacten leggen, services gebruiken, terugkijken, relativeren en waarderen dat je een beslissing hebt genomen

         

        Aanmelden bij JoHo om gebruik te maken van alle teksten en tools
         

        Aansluiten bij JoHo als abonnee of donateur

        The world of JoHo footer met landenkaart

        10 - Vervolg & Evaluatie

        10 - Evalueren & Vervolgen

        • Wat: Het verleden een plek en de toekomst een kans geven
        • Hoe: Je eigen keuze beoordelen, genomen beslissingen voldoende tijd geven, doorgaan naar een volgend keuzeproces gaan
        • Waarmee: tijdig terugkijken naar behaalde resultaten, plannen maken voor verbetering of vernieuwing, rekening houden met nieuwe ontwikkelingen, in beweging blijven als de situatie daar om vraagt
        JoHo: paginawijzer

        Thema's

        Wat vind je op een JoHo Themapagina?

        • Geselecteerde informatie en toegang tot de JoHo tools rond een of meerdere onderwerpen
        • Geautomatiseerde infomatie die aan het thema is gekoppeld

        Crossroad: volgen

        • Via een beperkt aantal geselecteerde webpagina's kan je verder reizen op de JoHo website

        Crossroad: kiezen

        • Via alle aan het chapter verbonden webpagina's kan je verder lezen in een volgend hoofdstuk of tekstonderdeel.

        Footprints: bewaren

        • Je kunt deze pagina bewaren in je persoonlijke lijsten zoals: je eigen paginabundel, je to-do-list, je checklist of bijvoorbeeld je meeneem(pack)lijst. Je vindt jouw persoonlijke lijsten onderaan vrijwel elke webpagina of op je userpage.
        • Dit is een service voor JoHo donateurs en abonnees.

        Abonnement: nemen

        • Hier kun je naar de pagina om je aan te sluiten bij JoHo, JoHo te steunen en zo zelf en volledig gebruik maken van alle teksten en tools.

        Hoe is de pagina op gebouwd

        • Een JoHo Themapagina pagina is opgezet aan de hand van 10 fases rond een bepaalde thema: statussen
        • De status van een thema kan je inzetten bij de belangrijke en minder belangrijke processen rond het thema van de pagina. Zoals keuzes maken, orienteren, voorbereiden, vaardigheden verbeteren, kennis vergroten, gerelateerd werk zoeken of zin geven.
        • Bij elke status vind je unieke of gerelateerde informatie van de JoHo website, die geautomatiseerd of handmatig wordt geplaatst.
        • Een belangrijk deel van de informatie is exclusief beschikbaar voor abonnees. Door in te loggen als abonnee wordt de informatie automatisch zichtbaar. Let wel, niet elke status zal evenveel content bevatten, en de content zal in beweging blijven.
        • De statussen:
        1. Start
        2. Oriëntatie : startpunt bepalen ->bijvoorbeeld: wat is je vraag of wat is het proces dat je gaat starten
        3. Selectie: verkennen en verzamelen van info en keuzehulp
        4. Afweging: opties bekijken en vergelijken -> bijvoorbeeld: alternatieven zoeken
        5. Competentie: verbeteren en competenties -> bijvoorbeeld: wat kan je doen om te slagen?
        6. Voorbereiding: voorbereiden & oefeningen -> bijvoorbeeld: wat kan je doen om te oefenen of je voor te bereiden?
        7. Inspiratie: vastleggen &  lessen -> bijvoorbeeld: wat leer je en heb je geleerd?
        8. Ervaring: vooruithelpen & hulp -> hoe kan je jezelf nuttig maken?
        9. Beslissing: Uitvoeren en tot resultaat brengen -> bijvoorbeeld wat ga je kopen of kiezen?
        10. Evaluatie: Terugkijken en verder gaan -> bijvoorbeeld: wat komt hierna?
          JoHo: footprints achterlaten
          JoHo: pagina delen