Werken in Duitsland

Hoe werkt het ziektekosten- en gezondheidszorgsysteem in Duitsland?

• Iedereen die in Duitsland woont is verplicht een zorgverzekering af te sluiten, ook expats. Het is zowel mogelijk je bij een publieke (gesetzliche Krankenversicherung – GKV), als bij een private (private Krankenversicherung – PKV) aanbieder te verzekeren, maar hier zijn wel regels voor. Als je voor een Duits bedrijf werkt en onder een bepaald bedrag per jaar verdient, moet je in ieder geval een publieke zorgverzekering afsluiten. Daarentegen kunnen bepaalde studenten (bijvoorbeeld over 30 jaar oud, of studenten van taalcursussen) geen publieke verzekering afsluiten en hebben ze juist een private verzekering nodig. 
• Er zijn drie verschillende soorten ziekenhuizen te vinden in Duitsland: publieke ziekenhuizen, private ziekenhuizen en non-profit ziekenhuizen (vaak gerund door kerken of het Duitse Rode Kruis). 
• Daarnaast zijn er ook veel gezondheidscentra en -klinieken, zowel private and publieke, waar je terecht kan voor huisartsen, fysiotherapie, psychologen, etc. 
• Apotheken (Apotheke) zijn meestal geopend van maandag tot vrijdag en soms op zaterdag. Over het algemeen zijn apotheken in Duitsland in de avond gesloten. Om medicijnen op recept te kunnen halen krijg je een briefje mee van de huisarts. Is het briefje roze, dan betaal je een kleine bijdrage, of in sommige gevallen het hele bedrag. Krijg je een blauw papiertje mee, dan betaal je sowieso zelf het hele bedrag en kan je het later declareren bij je private verzekeraar. 
• Er is steeds meer oog voor mentale gezondheid in Duitsland. Huisartsen bieden de eerste hulp, maar kunnen ook doorverwijzen naar specialisten. Het is ook mogelijk direct naar een specialist te gaan, maar dan is de kans groot dat het niet door de (publieke) verzekering gedekt wordt. 
• Bij een medisch noodgeval bel je 112. 

Hoe is de openbare zorg in Duitsland geregeld?

• Het is verplicht een verzekering af te sluiten. Wat je hiervoor nodig hebt hangt af van je situatie. Zorg dat je als EU burger altijd je EHIC bij je hebt. Als je voor een baan verhuist, check dan of je werkgever je aanmeldt voor een verzekering. Als je ZZP'er bent of veel verdient, check dan of je een private verzekering af moet sluiten en als je met pensioen bent, vul dan het S1 formulier in. 
• Om je aan te melden zoek je de verzekeraar en polis die bij je past en vul je vaak gewoon een online formulier in. Vervolgens krijg je een gezondheidskaart (Gesundheitskarte) ofwel EHIC - een elektronische medische data kaart (elektronische Gesundheitskarte – eGK) die persoonlijke data opslaat. 
• Je medische rekeningen gaan direct naar je verzekeraar, in sommige gevallen betaal je een deel zelf. 
• De publieke zorgverzekering dekt allerlei soorten zorg bij huisartsenpraktijken, ziekenhuis verblijven en spoedhulp. Ook vaccinaties en medicijnen vallen onder de dekken, met soms een co-payment. Daarnaast worden tandzorg, oogzorg, mentale zorg en alternatieve medicijnen deels gedekt. 

Hoe is de private zorg in Duitsland geregeld?

• Ongeveer 10% van Duitse inwoners hebben een private zorgverzekering (PKV). 
• In de geprivatiseerde zorg heb je vaak kortere wachttijden, toegang tot meer specialisten en meer comfort en faciliteiten. 
• Expats vinden een private verzekering ook vaak handig omdat het wereldwijde dekking biedt en vaak extra kosten dekt. 
• De private zorg is goed en uitgebreid, maar wel behoorlijk duur.

Hoe is de huisarts in Duitsland geregeld?

• De huisarts in Duitsland heet Hausarzt. Er zijn veel artsen per inwoner, wat de primaire zorg behoorlijk toegankelijk maakt. 
• De meeste huisartsen werken van maandag tot vrijdag tussen 8.00-18.00 uur, afhankelijk van de praktijk. Niet alle huisartsen spreken Engels, zorg dus dat je dat van te voren checkt. 
• Sommige praktijken zijn ook op zaterdag open, maar dit zijn uitzonderingen op de regel. 
• Bij sommige huisartsen kan je zonder afspraak tijdens een spreekuur komen, maar de meeste huisartsen werken met afspraken. 
• Voor de meeste specialistische zorg heb je eerst een verwijzing van de huisarts nodig. 

Hoe is de tandarts in Duitsland geregeld?

• De tandzorg in Duitsland is van hoge kwaliteit en semi-geprivatiseerd. Dit betekent dat bepaalde behandelingen gedekt zijn, maar grotere behandelingen vaak niet. 
• De meeste praktijken nemen of patiënten die een publieke verzekering hebben, of een private verzekering. Enkele praktijken accepteren beide typen patiënten. 
• Tandartsen (Zahnärzte) moeten gecertificeerd zijn door het Kassenzahnärztliche Bundesvereinigung (KZBV). Tandartsen kan je dus ook vinden via de KZBV website. 
• Kosten voor tandzorg zijn erg hoog in Duitsland. Vaak worden routine behandelingen wel gedekt, maar zijn uitgebreidere behandelingen voor eigen rekening of deels gedekt. 
• Onder de publieke zorgverzekering is tandzorg voor kinderen tot 18 jaar meestal gratis. 

Hoe is de zwangerschaps- en kraamzorg in Duitsland geregeld?

• Gynaecologen zijn in Duitsland te bezoeken zonder verwijzing van de huisarts. Hier kan je heen voor advies over vrouwengezondheid zoals zwangerschap, kankeronderzoeken, anticonceptiemiddelen en SOA's. 
• De publieke verzekering dekt alle kosten voor zwangerschapszorg. Bij een private verzekering is het belangrijk om te checken of je hiervoor gedekt bent. 
• Zodra je weet dat je zwanger bent, kun je een afspraak maken met een gynaecoloog (Frauenarzt). Zij zullen je zwangerschap bevestigen en je medische zorg coördineren.
• Je krijgt een Mutterpass, een officieel document waarin alle gegevens van je zwangerschap worden vastgelegd. Dit moet je bij je dragen voor noodgevallen.
• Controles vinden meestal plaats elke 4 weken, en in het laatste trimester om de 2 weken.
• Drie echo's zijn standaard: rond de 10e, 20e en 30e week van de zwangerschap.
• Naast gynaecologen spelen verloskundigen een grote rol in zwangerschapszorg. Je kunt een verloskundige inhuren voor begeleiding tijdens de zwangerschap, bij de bevalling (thuis of in het ziekenhuis), en voor kraamzorg na de geboorte.
• Je hebt veel vrijheid om te kiezen waar je wilt bevallen: thuis, in een kraamcentrum (Geburtshaus), of in een ziekenhuis.
• Veel ziekenhuizen bieden rondleidingen aan zodat je de faciliteiten kunt bekijken en een keuze kunt maken.
• Er wordt veel nadruk gelegd op natuurlijke bevallingen, met opties zoals waterbevallingen of bevallen in kraamcentra onder begeleiding van een verloskundige.
• Medische interventies zoals keizersneden worden alleen gedaan als het medisch noodzakelijk is.
• Na de bevalling heb je recht op kraamzorg door een verloskundige, die je thuis begeleidt bij borstvoeding, het herstel van je lichaam, en de zorg voor je baby y.Dit is uniek en een groot voordeel van het Duitse systeem.
• Zwangerschapstesten, voorbehoedsmiddelen en de nood anticonceptiepil zijn allemaal bij apotheken te verkrijgen. 
• Technisch gezien is abortus illegaal in Duitsland, maar het is niet strafbaar in de eerste 12 weken van de zwangerschap en na verplichte counceling. In sommige gevallen (bijvoorbeeld risico's voor de moeder) is abortus mogelijk tot 22 weken. 

Hoe veilig of onveilig is een reis of verblijf in Duitsland?

Waar moet je in Duitsland op letten op het gebied van veiligheid?

• Duitsland is over het algemeen een veilig land. Wel komt zakkenrollen voor in toeristische gebieden. 
• De criminaliteitscijfers zijn laag, steden zijn schoon en goed georganiseerd en er zijn veel publieke initiatieven. 

Waar moet je in Duitsland op letten op het gebied van ziektes?

• In Duitsland hoef je niet snel bang te zijn dat je ernstige ziektes op loopt.
• Let wel op tekenbeten als je veel in tekenrijke gebieden komt. 
• In de winter heb je een flink griepseizoen en in de lente kunnen hooikoorts en pollenallergie een probleem zijn. 

Waar moet je in Duitsland op letten op het gebied van verkeer?

• Het verkeer in Duitsland is goed georganiseerd, maar er zijn enkele bijzonderheden waar expats op moeten letten. 
• Duitsland staat bekend om zijn snelwegen zonder snelheidslimiet, maar sommige delen hebben wel beperkingen. Houd je aan de regels en blijf alert op snelle auto's in de linkerbaan.
• Een defensieve (maar niet te defensieve) rijstijl is cruciaal, vooral als je niet gewend bent aan hoge snelheden.
• In steden zoals Berlijn en München is fietsen populair. Zorg ervoor dat je op fietspaden rijdt en de verkeersregels kent.
• Er wordt aangeraden een helm te dragen.
• Treinen, trams en bussen zijn efficiënt en veilig. Koop altijd een geldig ticket; controles zijn streng, en boetes voor zwartrijden zijn hoog.
• Let op in drukke stations en treinen om zakkenrollers te vermijden.
• Zorg dat je auto winterbanden heeft, wat verplicht is tijdens winterse omstandigheden. Wees voorzichtig met gladde wegen.

Welke werk- en reisverzekeringen zijn geschikt voor kort en lang verblijf in Duitsland?

• Is de reis naar Duitsland en je terugkomst voldoende gedekt, ben je voor, tijdens, en na je activiteiten voldoende gedekt en welke verzekering past het beste bij jouw reis en jouw activiteit?

Activiteiten- en reisverzekeringen

• Verzekeringen voor rondreizen in Duitsland 
• Verzekeringen voor backpacken in Duitsland 
• Verzekeringen voor studeren in Duitsland 
• Verzekeringen voor stagelopen in Duitsland 
• Verzekeringen voor vrijwilligerswerk in Duitsland 
• Verzekeringen voor betaald werken in Duitsland 

Annuleringsverzekeringen

• Heeft het zin om ook een annuleringsverzekering af te sluiten voor de vooraf geboekte activiteiten?
• Annuleringsverzekering voor reizen naar Duitsland 

Welke emigratie- en expatverzekering kan je afsluiten voor Duitsland als je daar een tijd gaat wonen?

Ziektekostenverzekeringen

• Als inwoner ben je meestal verplicht je of bij de publieke (in de meeste gevallen) of bij de particuliere zorgverzekeraars aan te sluiten. Voor uitgebreidere keuze en om ook de kosten van repatriëring of bijvoorbeeld uitgebreidere tandzorg te dekken, sluiten expats soms ook nog een eigen internationale verzekering af. 
• Als alternatief voor de Nederlandse basiszorgverzekering is een internationale emigratie of expatverzekering een veel gebruikte vervanging. Een dergelijke verzekering biedt een aantal voordelen tov de lokale dekking: internationale dekking, vergoedingen en voorwaarden veelal volgens Nederlandse maatstaven, gericht op dekkingen die een "buitenlander" nodig heeft, en flexibiliteit bij verhuizing naar Duitsland.
• Ziektekostenverzekeringen voor in Duitsland 
• Overlijdensrisicoverzekering voor in Duitsland 

Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen & Levensverzekeringen

• Word je ernstig ziek of raak je invalide door een ongeval dan kan het zijn dat je op op basis van deze situatie je werk of inkomen verliest. In Nederland vormen de sociale– en werknemersverzekeringen een vangnet voor het verlies van inkomen. In Duitsland kan dat anders liggen en kan je kiezen voor een internationale arbeidsongeschiktheidsverzekering.
• Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen voor in Duitsland 
• Levensverzekeringen voor in Duitsland 

Aansprakelijkheidsverzekeringen & Rechtsbijstandverzekeringen

• Een rechtsbijstandverzekering is een verzekering die hulp en advies biedt bij juridische problemen. Een rechtsbijstandsverzekering biedt dekking bij onder andere het verhalen van schade (o.a. bij verkeerszaken, bij strafzaken en bij geschillen die voortvloeien uit een contract (inclusief arbeidscontracten, indien meeverzekerd).
• Aansprakelijkheidsverzekeringen voor in Duitsland 
• Rechtsbijstandsverzekeringen voor in Duitsland 

Inboedel- en opstalverzekeringen

• Wanneer je je eigen inboedel meeneemt naar Duitsland, of daar lokaal nieuwe huisraad aanschaft, dan kan een internationale geldende inboedelverzekering ervoor zorgen dat je tegen schade verzekerd bent die het gevolg is van onder meer brand, storm en diefstal.
• Inboedelverzekering voor Duitsland 
• Huis- en inboedelverzekering ondertussen in Nederland 

Collectieve verzekeringen (voor bedrijven, stichtingen/NGO's) in Duitsland

• Voor organisaties die twee of meer werknemers naar Duitsland hebben uitgezonden, zijn collectieve verzekeringen regelmatig een uitkomst. Op deze wijze wordt er niet alleen administratieve rompslomp voorkomen, er zijn ook meer mogelijkheden op het gebied van de dekking.
• Collectieve verzekeringen voor in Duitsland 