Wat is probleem?

• Een probleem is een situatie die in de ogen van probleemsteller moeilijk is op te lossen en schade veroorzaakt of verandering in de weg staat.

"Het probleem is vaak dat er een probleem van wordt gemaakt"

Wat is de definitie van een probleem?

• Een probleem treedt op wanneer er een obstakel is tussen een huidige staat en een doel en het niet meteen vanzelfsprekend is hoe dit obstakel omzeild kan worden.
• Goed gedefinieerde problemen hebben vaak een correcte oplossing, waarbij bepaalde procedures tot een oplossing leiden, indien goed uitgevoerd.
• Slecht gedefinieerde problemen komen vaak voor in het dagelijks leven en hebben niet direct een ‘correcte’ oplossing en hebben vaak een onduidelijke route die tot de juiste oplossing leidt.
• Zie o.a Goldstein

Wat is problematiek?

• Problematiek is een groep van verschillende problemen bij elkaar.
• Problematiek geeft vaak aan dat de oplossing wat complexer is dan bij een individueel probleem.

Wat is heuristiek?

• Heuristiek is een soort regel of een soort strategie die je kan gebruiken om een oplossing voor een probleem vinden. Een heuristiek die altijd werkt noemen ze een  een algoritme.

Wat is een oplossing?

• zie Hoe vind je een oplossing voor een probleem?

Wat is creativiteit?

• Creativiteit is iets nieuws zien, iets nieuws vinden en iets nieuws doen of maken.

Wat is creatief zijn?

• Creatief zijn komt neer op een manier van waarnemen, denken of doen, waarbij je een kans of oplossing ziet voor een mogelijk probleem

Verder lezen

• Creatief zijn: leren of versterken
• Succes & Teleurstelling: waardeer en vier je kleine succes

Een manier om creatieve, nieuwe ideeën te creëren is brainstorming. Dit is een methode om creativiteit te vergroten in een groep door middel van expressiviteit, het uitstellen van beoordeling, doelbewust voortbouwen op vorige ideeën, en 'kwantiteit gaat boven kwaliteit'.

Wat is het nivo waarop je oordeel vormen kunt beheersen?

De mate waarin je de competentie 'oordeel vormen' kan beheersen, is oplopend:

1. Oordelen op basis van feiten en invalshoeken.
2. Alternatieven kunnen afwegen en standpunten kunnen innemen.
3. Anderen kunnen stimuleren om tot een onderbouwd en genuanceerd oordeel te komen.

Wat is een oordeel vormen op basis van feiten en vanuit verschillende invalshoeken?

• Je kunt snel en efficiënt de juiste informatie vergaren.
• Je weegt de alternatieven af.
• Je staat open voor de mening van anderen.
• Je kunt jouw eigen mening goed onderbouwen.
• Je overziet effecten van acties en besluiten die gebaseerd zijn op je eigen mening.

Wat is alternatieven kunnen afwegen en standpunten kunnen innemen?

• Je neemt meerdere invalshoeken of criteria in afweging, zoals klantenbelangen, kwaliteit, efficiëntie en kosten, praktische houdbaarheid, personeel, doelstellingen op zowel korte als lange termijn.
• Je neemt ten aanzien van vraagstukken een persoonlijk standpunt in en je kunt duidelijk aangeven op basis waarvan je tot een bepaald oordeel bent gekomen.
• Je betrekt mogelijke neveneffecten van jouw standpunt in de overwegingen.
• Je bent in staat in complexe vraagstukken te beargumenteren waarom en in welke mate een bepaald alternatief de voorkeur verdient boven andere alternatieven.

Wat is het stimuleren van een onderbouwde en genuanceerde oordeelsvorming?

• Je maakt onderscheid in hoofd- en bijzaken en je prioriteert hoofdzaken.
• Je schetst de gevolgen van het oordeel op korte en lange termijn en je houdt daarbij rekening met onzekere factoren.
• Je stimuleert interactie over meningen en oordelen.

Wat betekent de competentie: creatief zijn?

• Het benaderen van vraagstukken vanuit verschillende invalshoeken, waarbij je met originele en nieuwe ideeën en oplossingen komt. 
• Het vermogen om efficiënt en automatisch te worden in het denken en het oplossen van problemen. 
• Je kunt gevestigde denkpatronen doorbreken.

Wat is het nivo waarop je creatief kunt zijn?

De mate waarin je de competentie 'creatief zijn' kan beheersen, is oplopend:

1. Anders kunnen kijken
2. Innovatief zijn
3. Oplossingsgericht zijn:

Wat is anders kunnen kijken en omdenken?

• Anders kunnen kijken, of omdenken wil zeggen dat je vanaf een andere kant een kwestie, probleem of vraag kan benaderen, dat je ook kritisch en doordacht kan reageren
  • Je kunt vraagstukken benaderen vanuit verschillende invalshoeken.
  • Je bent niet gebonden aan vaste patronen en (denk)kaders.
  • Je kunt bestaande werkwijzen verbeteren.
  • Je kunt inhaken op nieuwe zienswijzen.
  • Je merkt problemen/knelpunten tijdig op en draagt oplossingen aan.

Wat is innovatief zijn?

• Innovatief zijn is het hebben en stimuleren van nieuwe, originele ideeën, werkwijzen en toepassingen. Je richt je met een onderzoekende en nieuwsgierige geest op toekomstige vernieuwing van strategie, producten, diensten en markten (synoniemen: vernieuwingsgerichtheid).
  • Je kunt vraagstukken benaderen vanuit nieuwe en onverwachte invalshoeken.
  • Je denkt conceptueel na over vraagstukken.
  • Je kunt bestaande ideeën en oplossingen met elkaar in verband brengen om tot een nieuwe oplossing of nieuw idee te komen.
  • Je komt regelmatig met ongebruikelijke en innovatieve voorstellen en ideeën.

Wat is oplossingsgericht zijn?

• Oplossingsgericht zijn is het kunnen denken in termen van oplossingen, problemen worden niet genegeerd en niet nodeloos geproblematiseerd.
  • Je ondersteunt en inspireert anderen in een vernieuwend denkproces
  • Je maakt van samenwerken een win-win-situatie, waarbij eigen ideeën en ideeën van anderen samenkomen, en komt tot vernieuwende voorstellen.
  • Je draagt ertoe bij dat vernieuwende ideeën tot uitvoering worden gebracht.
  • Je schept een klimaat waarin creativiteit gestimuleerd wordt.

Wat zijn aanwijzingen en indicatoren voor je creativiteit?

• nieuwsgierigheid, concentratie, humor, een hoog energieniveau, aanpassingsvermogen, onafhankelijkheid, speelsheid, non-conformiteit, risicogedrag, aantrekkingskracht tot het complexe en mysterieuze, bereidheid tot fantaseren en dagdromen, inventiviteit en intolerantie voor verveling.
• Deze indicatoren kunnen echter ook worden gebruikt bij het identificeren van begaafde of getalenteerde kinderen.

Creativiteit tijdens je reis

• Hoe goed je je ook voorbereidt op een reis, er kan nogal eens iets onverwachts gebeuren of misgaan. Wanneer zich zo'n situatie voordoet is het waardevol om 'out of the box' te denken, oftewel, denk na over oplossingen die misschien niet op de planning stonden of voor de hand liggen.
• In het buitenland werken samenlevingen meestal ook niet zoals jij thuis gewend bent. Om van je reis te kunnen genieten, is het dan ook van belang om deze patronen en verwachtingen los te laten en creatief om te gaan met de manier van doen van de plek waar je je bevindt. Wie weet past deze manier van doen beter bij jou dan je van tevoren had gedacht.
• Een reis biedt ook mogelijkheden om artistieke creativiteit te ontwikkelen, denk hierbij aan fotografie, illustreren of schrijven.

Creativiteit tijdens je werk

• Hoewel elke werkplek zijn eigen richtlijnen en regels heeft, kan het zijn dat er situaties voorkomen die om meer creativiteit vragen.
• Deze situatie kan zowel werkgerelateerd zijn, als iets dat tussen collega's plaatsvindt. Wanneer er meningsverschillen ontstaan waar niet direct richtlijnen voor zijn, vraagt dat om onderlinge creativiteit om samen tot een oplossing te komen.
• Dit geldt ook voor werkzaamheden: hoewel het natuurlijk van belang is om de regels en richtlijnen te volgen, kun je in sommige situaties juist beter met creativiteit reageren. Communiceer hierover altijd helder met leidinggevenden en collega's.
• Voorbeeld van creativiteit tijdens werk op een boerderij: De gemiddelde biologische boerderij in minder ontwikkelde landen hebben beperkte middelen en ook veel werk. Je ontwikkelt jezelf op het gebied van creatief gebruik van materialen door hergebruik en reparatie. Op afgelegen ranches, waar reparateurs en winkels ver weg zijn, is zelfredzaamheid door creativiteit essentieel. Een kweker, teler, fokker of kaasboer heeft naast veel verstand van zijn product lang niet altijd de creatieve marketing skills die jij hebt opgedaan. Als je taak is om te helpen met de marketing, probeer dan binnen de lokale en budgetaire beperkingen en culturele verschillen het boerenproduct beter te vermarkten. Dat vergt creativiteit.

Creativiteit tijdens je studie

• Tijdens je studie is het vaak van belang dat je eerst basisprincipes goed onder de knie hebt, of dat nou vanuit een praktische of theoretische achtergrond is.
• Bij theoretische studies wordt er daarnaast van je gevraagd om met eigen toevoegingen te komen. Hierbij is het essentieel om creatief te kunnen nadenken, te identificeren waar eventuele denkfouten zitten of waar meer verdieping nodig is. Vervolgens kun je creatief aan de slag met wat je tot nu toe geleerd hebt.
• Als je studie praktisch ingesteld is, is het goed mogelijk dat je in de praktijk ziet dat de situaties niet precies verlopen zoals je uit boeken hebt geleerd. Op zulke momenten is het belangrijk om zowel creatief als professioneel te reageren. Hoe kun je wat je geleerd hebt in de praktijk toepassen, ook al is de situatie misschien onbekend?

Creativiteit tijdens je vrijwilligerswerk of stage

• Tijdens je vrijwilligerswerk of stage kan je creativiteit stimuleren en ontwikkelen door innovatieve oplossingen te bedenken voor het project waaraan je werkt.
• Jouw frisse blik kan helpen om nieuwe inzichten te geven in het project, of bijdragen aan het opstarten van een nieuw project bij de organisatie. 
• Bij vrijwilligerswerk is het vaak het geval dat mensen van verschillende achtergronden samenwerken. Door creatief aan de slag te gaan, kun je een ieders eigen kennis en sterke punten identificeren en inzetten om doelen te behalen.

Wanneer werkt brainstormen niet?

In de jaren ‘50 werd aangetoond dat brainstormgroepen effectiever waren dan individuen in nominale groepen: een verzameling individuen die alleen werkt en waarvan de ideeën samengevoegd worden. Een nominale groep is eigenlijk alleen in naam een groep. Later werd duidelijk dat brainstormen helemaal niet zo effectief is:

• Leden 'loafen' of hebben last van production blocking: een verlies van productiviteit dat optreedt wanneer de groep en procedurele factoren de groepsvoortgang naar het doel blokkeren, vooral wanneer groepsleden moeten wachten met het uiten van hun ideeën tot ze aan de beurt zijn en afgeleid worden door de ideeën van anderen en daardoor zelf met minder ideeën komen.
• Verder zijn mensen bang voor beoordeling en is er sprake van sociale vergelijking. Het social matching effect houdt in dat individuen in brainstorming groepen de neiging hebben om het niveau van de productiviteit van andere groepsleden over te nemen.
• Brainstorminggroepen zijn vaak niet productief genoeg omdat ze hun eigen productiviteit overschatten. In veel gevallen heeft de groep geen criteria om de eigen productiviteit te beoordelen. Het gevolg is dat individuen hun persoonlijke bijdrage in brainstormsessies overschatten. In dit verband wordt ook wel gesproken van de illusion of group productivity: de neiging van leden om te geloven dat hun groep effectief presteert.

Bronnen en verder lezen

• Gedachte & Denkproces: van vraag naar antwoord denken
• Group Dynamics van Forsyth