Taal en cultuur bij wonen of lang verblijf in het buitenland en emigratie: vragen en antwoorden
Hoe bereid je je voor op een nieuwe taal als je voor langere tijd naar het buitenland vertrekt?
Hoe bereid je je voor op een nieuwe taal als je voor langere tijd naar het buitenland vertrekt?
Hoe bereid je jezelf voor op het spreken van een nieuwe taal?
Waarom voor vertrek al starten met het leren van een nieuwe taal?
- Niets is zo belangrijk als de taal van je nieuwe woonland goed spreken. Er zijn meerdere mogelijkheden om al voor vertrek je kennis van het Engels en/of een andere lokaal gesproken taal te verbeteren, of nieuw te leren.
- De mate waarop je daar energie in stopt heeft met vele factoren te maken. Sowieso is het leren van een nieuwe taal als volwassende lastiger dan wanneer je kind of tiener bent. Toch kan je je afvragen hoe serieus gemotiveerd je bent als het niet lukt om slechts een enkel uurtje per dag te besteden aan de nieuwe taal.
- Maar het hoeft ook weer niet perfect te zijn. Je nieuwe landgenoten vinden die versprekingen of zelf in elkaar geknutselde uitdrukkingen vaak 'heel charmant'...in ieder geval waar het gaat om informele ontmoetingen.
- Leun niet te zeer op je (bestaande) kennis van het Engels; ook in landen waar men redelijk tot goed Engels spreekt red je je niet in specifieke omstandigheden; denk aan werksituaties, zakendoen, contact met een automonteur in de garage, je lokale klusjesman etc. Bovendien open je deuren als je eerste aanspreekvorm in de lokale taal is; men accepteert dan ook sneller dat je daarna in het begin overschakelt op Engels.
Hoe verbeter je voor vertrek of na aankomst je taalkennis?
Volg een taalcursus
- volg een zogenaamde crash-course, waarin je in relatief beperkte tijd een zeer intensieve taal- (& cultuur)cursus volgt. Vaak wordt een dergelijke taalcursus op maat aangeboden, heb je de hele dag les en worden de lessen toegespitst op jouw basisniveau en persoonlijke behoeftes. Denk hierbij ook aan sociale vaardigheden, uitbreiding van je woordenschat, vakjargon en het voeren van wat meer oppervlakkige gesprekken.
- alternatief op een crash-course is het volgen van lessen bij reguliere taalinstituten in of buiten Nederland, waar je gedurende een aantal weken (of maanden) bijvoorbeeld aaneengesloten twee of vier uur les volgt, vaak gegeven door 'native speaker' docenten. Grammatica, woordenschat, luistervaardigheid en spreekvaardigheid komen meestal aan bod. Kies je voor een taalcursus in het buitenland dan pik je vaak 'lerenderwijs' meer van de taal op tussen de lessen door en krijg je meer mee van de lokale maatschappij, cultuur, politiek en economie dan wanneer je kiest voor een cursus in Nederland.
- volg een of meerdere interactieve cursussen, via online aanbieders of een app. Ook is het mogelijk online 1 op 1 cursussen te volgen met docenten op afstand, bijvoorbeeld via beeldbellen.
- het grootste effect bereik je met een crash-course; zeker als je naast individueel maatwerk tijdens de cursus ook kan deelnemen aan groepsconversaties, talenpracticum, discussies, rollenspellen. Je eigen taal is in die periode vaak 'verboden'; je wordt volledig ondergedompeld in de nieuwe taal.
- dergelijke cursussen regel je eenvoudig in Nederland, maar indien haalbaar zal het effect nog groter zijn als je de cursus in het buitenland volgt. In een internationale setting met cursisten van allerlei nationaliteiten, bij voorkeur verblijf in een gastgezin en met veel (culturele) uitstapjes in de vrije tijd. Tijdens het aanleren van de taal neem je deel aan de maatschappij waarin die taal wordt gebruikt. Het feit dat je te maken hebt met docenten en mede-studenten dwingt jezelf om bij te blijven, huiswerk te maken, etc.
- kies je ervoor om jezelf de taal aan te gaan leren, zorg er dan voor dat je de betere taalboeken, online cursussen, en andere materialen kiest; zoek referenties. Zorg ervoor dat je ook audiomateriaal gebruikt, zodat je de taal live hoort; zeker als je vanuit Nederland een taal leert die qua klanken verder afstaat van je eigen taal.
Welke trucs helpen je taalgevoel en taalniveau te verbeteren?
Aanvullend op je taalcursus en taalonderwijs kan je deze methoden en trucs toepassen om een taal sneller eigen te maken:
- schaf een woordenboek aan in de taal die je wilt leren of opfrissen, en maak gedurende de dag aantekeningen van woordjes die je nog niet beheerst in de nieuwe taal
- zet voor vertrek maar zeker ook na aankomst regelmatig je tv of computer aan op zenders van je nieuwe woonland; ook al versta je niets of lang niet alles, je went alvast wel aan het ritme van de taal. Via internet zijn vrijwel alle zenders of radioprogramma's in welke taal dan ook te beluisteren.
- plak briefjes van woorden die je verwacht frequent te gaan gebruiken op de relevante voorwerpen in je huis; zo zie je meerdere keren per dag het betreffende woord voorbij komen. Spreek het woord uit, herhaal het een paar keer; zo blijft het vanzelf beter hangen.
- dwing jezelf eenmaal aangekomen op je nieuwe woonbestemming om meerdere keren per dag hardop te oefenen, onderweg, in huis, ergens wachtend: probeer te beschrijven wat je aan het doen bent in de taal die je wilt leren. Hou het basic en zoek woorden op als je deze nog niet beheerst.
- zoek korte nieuwsberichten op in de taal die je aan het leren bent, bij voorkeur over onderwerpen waar je interesse ligt of waar je kennis over hebt. Je zult merken dat je, al lerende en met gebruikmaking van een woordenboek, deze artikelen steeds beter kunt lezen.
- is je kennis van de taal in je nieuwe woonomgeving al redelijk tot goed, dan kan je deze onderhouden of aanscherpen door vaker naar buitenlandse radiozenders te luisteren of tv-programma's te bekijken; al dan niet via internet.
- zoek een vriend, kennis of collega die de taal goed beheerst (bij voorkeur native speaker is) en op regelmatige basis (maak een vaste afspraak) met je wilt oefenen door gesprekken te voeren.
- leg de lat voor jezelf niet te hoog in je mondelinge communicatie met anderen; werk in stapjes: in het begin slechts enkele woordjes, daarna kleine zinnetjes, grotere zinnen etc. Durf fouten te maken.
Ondanks dat Nederlands de voertaal is, leerden we al voor vertrek Papiaments en Spaans, met name de spreekvaardigheid. Voor ons was dat essentieel voor een goede integratie.
Bonaire emigrant
Wat kan JoHo voor je betekenen?
- check de themapagina Taalcursus in het buitenland voor links naar organisaties die taalcursussen verzorgen
- gebruik de JoHo Keuzekit Taalcursussen in Nederland of de Keuzekit Taalcursusaanbieders in het buitenland
Hoe bereid je je voor op een nieuwe cultuur als je voor langere tijd naar het buitenland gaat?
Hoe bereid je je voor op een nieuwe cultuur als je voor langere tijd naar het buitenland gaat?
- verdiep je in het proces rondom culture shock.
- verzamel zo veel mogelijk info over de cultuur op je nieuwe woonbestemming.
- verdiep je in de geschiedenis van je nieuwe woonland, in de schrijvers, sporthelden en kunstenaars.
- voorkom dat je teveel uitgaat van de bekende vooroordelen, ook niet alle Nederlanders zijn identiek.
- ga in gesprek; zoek al in Nederland mensen op uit je toekomstige woonomgeving.
- volg, indien haalbaar, voor vertrek een of meerdere cultuurtrainingen.
- bezoek voor vertrek een van de vele culturele festivals of ga eten in een restaurant uit je toekomstige woonland.
- temper je verwachtingen; je zult na aankomst merken dat de realiteit toch anders blijkt te zijn dan verwacht; hoeveel informatie je vooraf ook hebt ingewonnen: het blijft wennen, in verschillende fases, om uiteindelijk tot een nieuw (mentaal) evenwicht te komen.
Hoe werkt culture shock als je voor lang verblijf naar het buitenland gaat?
Hoe werkt culture shock als je voor lang verblijf naar het buitenland gaat?
Inzicht in de mentale en emotionele aanpassing bij emigreren, expat-leven en lang verblijf in het buitenland
- Wat gebeurt er in de eerste fase na aankomst in het buitenland?
- Waar komt culture shock vandaan bij nomads, expats en emigranten?
- Waarom speelt cultuur zo’n grote rol bij wennen in het buitenland?
- Kun je ook culture shock ervaren als je lang gaat wonen of werken in een land dat dichtbij voelt?
- Welke signalen van culture shock kun je bij jezelf herkennen?
- Hoe lang duurt culture shock meestal na aankomst in het buitenland?
- Quotes en ervaringen
Wat gebeurt er in de eerste fase na aankomst in het buitenland?
- Na aankomst in een nieuw woonland ervaren veel expats, emigranten en working nomads eerst een periode met veel energie. Alles is nieuw, je staat open, en het voelt alsof er van alles mogelijk is. Die fase wordt vaak omschreven als de “honeymoonfase”.
- Bij veel mensen verschuift dat gevoel na enkele weken. Meestal ergens rond zes tot acht weken na aankomst neemt de energie af. Twijfel, vermoeidheid of frustratie kunnen de kop opsteken. Dat moment wordt vaak "culture shock" genoemd.
- Culture shock is geen uitzondering en ook geen teken dat je een verkeerde keuze hebt gemaakt. Het is een normaal onderdeel van wennen aan een nieuw land en een nieuw leven. Vrijwel iedereen die langere tijd in het buitenland woont, krijgt er in meer of mindere mate mee te maken.
Waar komt culture shock vandaan bij nomads, expats en emigranten?
Culture shock ontstaat niet door één oorzaak, maar door een optelsom van veranderingen.
- Je krijgt in korte tijd veel nieuwe indrukken te verwerken, zoals een andere taal, andere regels en andere omgangsvormen.
- Je mist vaste routines en automatische handelingen die je eerder nauwelijks bewust deed.
- Je moet voortdurend keuzes maken, vaak zonder duidelijke referentiepunten.
- Je sociale netwerk is kleiner en minder vanzelfsprekend dan in je oude woonland.
- Zelfs simpele dagelijkse taken kosten ineens meer tijd en energie.
Dat alles vraagt mentale ruimte, ook als je leven er van buitenaf ontspannen uitziet.
Waarom speelt cultuur zo’n grote rol bij wennen in het buitenland?
- Veel ongemak tijdens culture shock heeft te maken met culturele verschillen. Gedrag dat in je oude woonland logisch of beleefd was, kan in je nieuwe omgeving anders worden geïnterpreteerd.
- Een veelgebruikte manier om cultuurverschillen te begrijpen is het model van Geert Hofstede. Dit model beschrijft hoe landen van elkaar kunnen verschillen op een aantal dimensies, zoals:
- de mate waarin het individu of de groep centraal staat
- hoe wordt omgegaan met hiërarchie en gezag
- het belang van werk versus privéleven
- de behoefte aan zekerheid, regels en voorspelbaarheid
- de focus op korte of juist lange termijn
- Door te kijken hoe jouw oude en nieuwe woonland zich tot elkaar verhouden, begrijp je gedrag van anderen vaak beter. Dat helpt om situaties minder persoonlijk te nemen en verwachtingen bij te stellen. Check de scores op de diverse culturele dimensies van jouw nieuwe woonland
Kun je ook culture shock ervaren als je lang gaat wonen of werken in een land dat dichtbij voelt?
- Culture shock komt niet alleen voor bij emigratie naar verre of exotische landen. Ook bij wonen in een buurland kunnen de verschillen groot genoeg zijn om je uit balans te brengen.
- Juist omdat je denkt dat het “wel meevalt”, kunnen kleine verschillen extra schuren. Denk aan indirecte communicatie, andere werkculturen of een ander tempo van leven. Die subtiele verschillen merk je vaak pas als je er echt woont.
- Voor mensen die vaker verhuizen, zoals expats of wereldreizigers, kan culture shock zich bij elke verhuizing opnieuw voordoen. De vorm verschilt, maar het aanpassingsproces blijft.
Welke signalen van culture shock kun je bij jezelf herkennen?
Culture shock uit zich bij iedereen anders, maar veel mensen herkennen een aantal terugkerende signalen.
- Je voelt je tijdelijk onzeker of onhandig in situaties die vroeger vanzelf gingen.
- Je bent sneller moe of prikkelbaar dan je van jezelf gewend bent.
- Je hebt het gevoel voortdurend te moeten improviseren en bijleren.
- Je zelfvertrouwen kan tijdelijk afnemen, terwijl je juist iets groots hebt ondernomen.
- Je wordt geconfronteerd met patronen, uitstelgedrag of keuzes die je eerder niet hoefde te maken.
Voor veel mensen is emigreren daardoor niet alleen een verhuizing, maar ook een periode van persoonlijke heroriëntatie.
Hoe lang duurt culture shock meestal na aankomst in het buitenland?
- Er is, uiteraard, geen vaste tijdlijn voor culture shock. Veel emigranten, nomads en expats geven aan dat de zwaarste fase in het eerste jaar ligt.
- In die periode bouw je langzaam routines op. Je leert hoe systemen werken, raakt vertrouwd met de taal en ontwikkelt nieuwe gewoontes. Dat zorgt voor meer houvast en rust.
- Hoe snel dit proces verloopt, verschilt per persoon. Factoren zoals eerdere buitenlandervaring, gezinssituatie, werkdruk en verwachtingen spelen hierin een grote rol.
Quotes en ervaringen
Ik dacht dat het enthousiasme vanzelf zou blijven, maar na een tijdje voelde ik vooral moeheid en twijfel. Achteraf zie ik dat dit erbij hoorde.
Spanje emigrant
Ik dacht dat België bijna hetzelfde was als Nederland, maar juist de kleine verschillen maakten het wennen lastig.
Partner België expat
Toen ik begreep dat 'ja' niet altijd echt ja betekent, vielen veel frustraties weg.
Wereldreiziger Latijns-Amerika & Azië
Ik voelde me ineens minder zeker over mezelf, terwijl ik juist iets groots had ondernomen.
Portugal emigrant
Na ongeveer een jaar merkte ik dat ik niet meer elke dag hoefde na te denken over alles wat 'anders' was. Dat gaf rust.
Frankrijk expat
In welke taal of talen voed je je kind(eren) op wanneer je met een niet-Nederlandse partner voor langere tijd in het buitenland verblijft?
In welke taal of talen voed je je kind(eren) op wanneer je met een niet-Nederlandse partner voor langere tijd in het buitenland verblijft?
In welke taal of talen voed je je kinderen op als je voor werk lang in het buitenland verblijft, of gaat emigreren? Voor welke taal kies je wanneer je daarnaast ook nog binnen je gezin te maken hebt met meerdere hoofdtalen?
- verblijf je voor langere tijd in het buitenland, dan krijgt je kind met meerdere talen te maken; met name de kerntaal of -talen binnen het gezin en de hoofdtaal die in het land van bestemming wordt gesproken.
- daarbij komt het geregeld voor dat men binnen één gezin te maken heeft met meerdere hoofdtalen; je partner spreekt een andere taal dan jijzelf.
- in sommige gevallen wordt dan ook nog eens gekozen voor een derde 'hoofd'taal, veelal Engels; beide partners beheersen deze hoofdtaal dan niet als hun moedertaal.
- de meeste ouders hebben er een sterke voorkeur voor om het kind in de eigen taal op te voeden; die wordt het beste beheerst en daarin kan men zich het beste uitdrukken, in die taal kunnen complexere zinnen worden gemaakt en als ouder beschik je in die taal over een grotere woordenschat.
- voor kinderen levert dat uiteraard uitdagende omstandigheden op; bijvoorbeeld als je kind wilt kunnen communiceren met opa's en oma's die alleen hun eigen taal goed beheersen, als je voor langere tijd op één locatie in het buitenland woont en je kind naar de lokale of internationale school gaat.
- de meeste gezinnen kiezen voor een situatie waarin het kind twee, drie of vier talen leert beheersen: de kerntaal van mama, de kerntaal van papa, eventueel de derde gemeenschappelijke (gezins)taal en de vierde taal, die lokaal wordt gebruikt.
- daarbij kiest men veelal de strategie van 'één ouder, één taal' (OPOL: one parent, one language); dat biedt vele voordelen maar soms ook een nadeel, wanneer het kind een gesprek voert met beide ouders tegelijk.
- buitenshuis, in de meeste gevallen op school, leert het kind dan de taal van het land waarin jullie wonen.
- uit onderzoek blijkt dat de meeste kinderen heel flexibel om kunnen gaan met meerdere 'voer'talen en daarbij ook heel goed kunnen switchen tussen deze talen, er niet zo snel van in de war raken.
- door je kind in meerdere talen op te voeden kan het zich in alle voor hem of haar belangrijke omgevingen (goed) redden met taal; daarmee maak je de wereld van je kind groter, waar het later veel aan kan hebben.
- kinderen die één taal beheersen en vervolgens worden geconfronteerd met een andere, nieuwe, taal hebben meestal een 'stille periode'; kinderen stoppen dan een periode (ongeveer 6 maanden) met praten, in die periode wordt de nieuwe taalinformatie in het hoofd verwerkt.
- je kind zal in het algemeen niet alle talen evengoed beheersen, maar dat is veelal ook niet zo'n probleem; een niet perfecte taalbeheersing belemmert een kind over het algemeen niet om te communiceren met anderen.
- ook baby's raken zelden verward wanneer ze meerdere talen om zich heen horen; baby's letten over het algemeen veel meer op de intonatie waarop iets wordt gezegd, niet zozeer op de letterlijke woorden die worden gezegd.
- vanaf ongeveer 12 maanden zeggen de meeste kinderen hun eerste echte woordjes; je kind bedoelt dan ook echt iets met de klank die wordt gemaakt; vanaf ongeveer 18 maanden worden eerste kleine zinnen gemaakt, met twee woorden.
- een kind dat meerdere talen leert, gaat vanaf zo'n 13 maanden synoniemen gebruiken: hij benoemt hetzelfde ding in twee talen. Vanaf ongeveer 19 maanden gaat het kind de juiste taalkeuzes maken naar mensen toe. Tot zo'n drie jaar mixt het kind de woorden nog vaak door elkaar of combineert het kind meerdere talen in één zin. Dit gaat veelal vanzelf over naarmate het kind meer woorden leert.
- onderzoek leert dat meertalige kinderen over het algemeen beter abstract kunnen denken, zich beter kunnen concentreren, beter technisch kunnen lezen, sowieso een beter taalgevoel ontwikkelen, beter hun moedertaal leren (omdat er meer verbanden worden gelegd) én zich beter kunnen verplaatsen in andere culturen.
Hoe bereid je je kinderen voor op een nieuwe taal als je voor langere tijd naar het buitenland vertrekt?
Hoe bereid je je kinderen voor op een nieuwe taal als je voor langere tijd naar het buitenland vertrekt?
- er zijn tegenwoordig steeds meer (gespecialiseerde) taalscholen in Nederland en het buitenland die kinder- of tienercursussen aanbieden, waarbij een kind spelenderwijs of binnen de eigen belevingswereld een nieuwe taal en cultuur aanleert (of bestaande kennis verbetert)
- ook worden er zogenaamde gezinscursussen aangeboden, waarbij je met het hele gezin gedurende een bepaalde periode op een voor de kinderen aansprekende locatie verblijft. Ieder leert op zijn of haar eigen niveau, er is een aantal ontmoetingsmomenten waarbij je van elkaar kan horen wat al geleerd is. Rondom de lessen zijn nanny's beschikbaar voor de kinderen, zodat je je zelf goed kunt concentreren op het leren van de nieuwe taal.
- diverse taalorganisaties bieden ook thuiscursussen aan, waarbij je zelf met je kind aan de slag kunt met lessen, oefenvormen en thema's. Voorwaarde is uiteraard wel dat je zelf de basisbeginselen van de te leren taal beheerst. Afhankelijk van het tempo ben je zo'n 2 tot 3 maanden met je kind aan het leren.
- gespecialiseerde organisaties verzorgen ook thuiscursussen waarbij de docent bij je thuis (of op een andere gewenste locatie) komt voor het verzorgen van een (vaak intensieve) taalcursus; bijvoorbeeld wanneer de taal helemaal nieuw is of wanneer snel een bepaald instapniveau is vereist voor toelating op een internationale school.
- er zijn diverse lees- en doeboeken beschikbaar met aandacht voor de sociaal-emotionele aspecten bij kinderen die verhuizen naar het buitenland; aandacht wordt besteed aan aspecten als vriendjes, afscheid nemen, familie, speelgoed, verhuizen, andere gewoontes & gebruiken
Welke organisaties bieden taalcursussen aan voor kinderen?
