Bestemming: Panama

 

Naar Panama reizen om te backpacken, studeren, stagelopen, vrijwilligerswerk te doen, te werken, te leven als digital nomad of je te vestigen als emigrant

Backpacken in Panama?

  • Panama wordt veel door backpackers aangedaan en gezien als eén van de meest verrassende landen in Midden-Amerika. Panama heeft 'alles': geweldige surf-, duik- en snorkellocaties, de Archipel de San Blas (het gebied van de Kuna indianen, met meer dan 350 eilanden), hooglanden, jungle en vulkanen.
  • Kenmerken: Veel rondreizende nationaliteiten, afwisselende natuur en alles op relatief korte afstand.

Reizen in Panama?

  • Een reis door Panama is een reis langs tropische eilanden, het Panama Kanaal, de Chiriquí provincie, weelderige berggebieden & regenwouden en natuurlijk de Panamese koffie (Boquete) en Latijnse-Amerikaanse keukens.
  • Steden spotten: Panama City (met het trendy Casco Viejo), Barro Colorado, havenstadje Portobello. Maar ook het kleinere Santa Catalina (vissersdorpje) of Boquete in de hooglanden, omringd door jungles, vulkanen en bergen.
  • Eilanden spotten: Bocas del Toro (Isla Colon), Las Tablas, Isla de Coiba (walvishaaien en manta rays), Pearl Island Archipel (met o.a. walvissen, dolfijnen en gigantische scholen tropische vissen) en het kleine Isla Boca Brava.
  • Dieren spotten: krokodillen, meerdere bijzondere vogelsoorten (o.a. de geelvleugelara & zeldzame quetzal), bultruggen, orka’s en een uitgebreide onderwaterwereld.
  • Natuur spotten: Panama heeft diverse tropische regenwouden met schitterende orchideeën. De Chiriquí provincie, maar zeker ook nationaal park Coiba. Of hike langs de 8km lange Quetzal trail. Echt avontuur beleef je in het onherbergzame Darien Nationaal Park, op de grens tussen Panama en Colombia.

Studeren in Panama?

  • Taal:
    • Panama heeft zeer relaxte talenscholen; uiteraard in de hoofdstad maar ook op verschillende Caribische eilandjes of juist in de hooglanden.
    • Ook kun je een cursus in Panama soms combineren met een cursus in buurland Costa Rica.
  • Studies:
    • Studeren in Panama is voordelig (en al helemaal op de ook voor internationale studenten gratis toegankelijke openbare universiteiten), door de hoge kwaliteit van onderwijs en lage kosten van levensonderhoud.
    • Panama heeft verschillende grote universiteiten en kleinere hogescholen, plus enkele subvestigingen van grote Amerikaanse universiteiten.
    • Het academiejaar in Panama kent twee semesters: zomer (maart) en herfst (december). De onderwijsinstellingen zijn dicht in januari en februari; in juni en juli is er een vakantie van twee weken.
    • Je vindt in Panama veel reguliere studies, maar bv. ook waterwetenschappen, milieu, vlootbeheer of onderzoek naar tropische ziekten.

Stagelopen in Panama?

  • Stages: stages zijn te vinden in alle sectoren van de maatschappij. De sector toerisme heeft het meeste aanbod, maar je vindt zeker ook mogelijkheden in marketing, tropisch bosbeheer, natuurbehoud, duurzame landbouw.
  • Kenmerken: ook de werkcultuur is in het algemeen heel 'mañana', schroef je tempo terug en zorg dat je vooraf Spaans hebt geleerd.

Vrijwilligerswerk doen in Panama?

  • Vrijwilligersprojecten: met name in de sociale sectoren en het natuurbeheer.
  • Natuurprojecten: bescherming van onder andere zeeschildpadden, koraalriffen, orchideeën, vogels.
  • Kenmerken: vrijwilligerswerk mogelijk van 1 of 2 weken tot meerdere maanden.

Werken in Panama?

  • Banen: tijdelijk werk is met name te vinden in de sectoren: horeca en toerisme, zoals bij duikscholen en in de reissector. Ook (beperkte) mogelijkheden bij taalscholen.
  • Kenmerken: houd rekening met de mañana werkcultuur, zorg voor goede basiskennis Spaans en stel je in op werk tegen kost en inwoning.

Werken als digital nomad in Panama?

  • Favoriete steden: Panama City (met de trendy wijk Casco Viejo), Boquete (koffiecultuur!), Bocas del Toro, David, Las Tablas.
  • Internet: Panama is het land in Midden-Amerika met een van de beste en snelste internetverbindingen.
  • Er zijn specifieke digital nomad visa, remote worker visa.

Wonen in Panama?

  • Taal: Spaans is echt de basis. Engels wordt gesproken in de bekendere toeristensteden en -locaties.
  • Kenmerken:
    • Panama is een van de landen in Midden-Amerika met een relatief grote groep working nomads, tijdelijke emigranten en internationale avonturiers.
    • Je kan kiezen voor het moderne en zeer 'stadse' Panama City, een van de idyllische eilanden of juist de koelere hooglanden rondom Boquete.
    • Woon en werk je in Panama, dan profiteer je van het goede gezondheidszorgsysteem, met artsen die goed opgeleid zijn in de USA en vaak prima Engels spreken. Een eigen (internationale) dekkende zorgverzekering is aan te raden.

Reizen door, wonen in of emigreren naar Panama

Reizen door, wonen in of emigreren naar Panama

  • Eén van de meest verrassende landen in Midden-Amerika, met de moderne hoofdstad Panama City. Bezoek de eilanden groepen Bocas del Toro (met geweldige surf, duik en snorkellocaties) en Archipel de San Blas (het gebied van de Kuna indianen), het Panama Kanaal en Isla Taboga. Panama heeft diverse natuurreservaten en tropische regenwouden, schitterende orchideeën en zeer relaxte talenscholen op verschillende Caribische eilandjes.

Bestemming Panama 

JoHighlights in Panama

  • Maak een tocht van Panama City naar het eiland Barro Colorado in het Gatun meer. Het eiland is een reservaat dat een hotspot is van biodiversiteit.
  • Maak een meerdaagse tour naar Colomba waar de San Blas eilanden liggen. Deze bounty-achtige eilanden zijn zelf klein en plat en verdwijnen heel langzaam door de stijging van de zeespiegel. Het inheemse Kuna volk leeft hier traditioneel van landbouw en visserij, maar ondertussen verdienen ze ook wat bij met toerisme.
  • Beklim de Baru Volcano op een paardenrug. Op 3,475 meter hoogte is deze berg gelegen in de prachtige Chiriquí provincie, vlakbij het populaire resort stadje Boquete en het berg resort Cerro Punto.
  • Ga vogel spotten! 40 kilometer ten noorden van Panama City ligt een van de beste plaatsen om vogels te spotten. Met meer dan 950 vogelsoorten is Panama het beste land voor vogelliefhebbers.
  • Hike door het Darién National Park in de schaars bevolkte wildernis van de Darién Gap, waar zowel stranden, rotskusten, mangroves en meertjes zijn te vinden, en zelfs tropische regenwouden. In dit park leven ook twee inheemse indianen stammen.
  • Een cruise over het Panama kanaal is een ‘once-in-a-lifetime’ ervaring. De omgeving is schitterend en op de oevers leven krokodillen, vogels en andere wilde dieren. Je ziet het Panama kanaal trouwens ook goed vanuit de bus of de trein.

JoHotspots in Panama

  • In Las Tablas, de hoofdstad van de Los Santos provincie, worden het hele jaar door bruisende feesten gehouden. Vooral carnaval is een enorme belevenis, er zijn dan twee verschillende groepen die tegenelkaar “strijden” wie de beste parade en de beste feestjes kan organiseren.
  • De Chiriquí provincie is een prachtig deel van Panama met karakteristieke hooglanden, veel watervallen, rivieren en spectaculaire bergen met veel vee en paarden. Het gebied is eveneens bekend vanwege de bananen en koffie plantages.
  • Panama City; bijna een miljoen mensen wonen in deze metropool aan de Pacifische poort van het Panama-kanaal. Een stad met wolkenkrabbers, parken, buitenwijken, historische monumenten van het Spaanse verleden en een charmant gedeelte bekend als Casco Antiguo of Colonial Panama. Om te winkelen is er Avenida Central in Panama, het belastingvrije vliegveld Tocumen, de grote malls en de commerciële gedeeltes in de buurt van hotels. Panama Viejo is een deel van Panama City waar je het vroegere leven in Panama nog een beetje kunt terugzien. Een excursie langs deze ruïnes is interessant en geeft een goed inzicht in het oorspronkelijke Panama City.
  • Bocas del Toro; Bocas del Toro (gelegen op het eiland Isla Colon) is de hoofdstad van de gelijknamige archipel gelegen in de Caribische Zee in het Noordwesten van Panama. Na Panama City is Bocas del Toro de populairste reisbestemming in Panama. Je vindt er prachtige stranden en meer dan 200 eilanden, waarvan er slechts een paar bewoond zijn. In Bocas del Toro hangt een relaxte Caribische sfeer, je kan er uitstekend snorkelen en duiken en de aanwezige watertaxi’s brengen je overal naartoe.

JoHorribles in Panama

  • In Panama, vooral in Panama city, worden soms protesten georganiseerd. Mijd deze protesten, omdat ze soms uit de hand kunnen lopen.
  • In Panama city geldt een avondklok voor jongeren. Deze maatregel houdt in dat jongeren tot 17 jaar vanaf 21.00 uur zich niet zonder begeleiding van een volwassene op straat mogen begeven.
  • Van juni tot november kunnen tropische stormen Panama teisteren. Wanneer je toch in deze periode in Panama bent is het goed om de lokale berichtgeving zoveel mogelijk te volgen.

Geldzaken in Panama?

  • De nationale munteenheid van Panama is de Balbao (B).

Vertrektijd voor Panama?

  • Panama heeft een tropisch klimaat, variërend van een tropisch regenwoudklimaat langs de grensgebieden met Costa Rica en Colombia tot een moessonklimaat in het westen en een tropisch savanneklimaat in centraal Panama. Waar je ook komt in Panama, overal is het tropisch warm met temperaturen rond de dertig graden.
  • In het voorjaar, van februari tot mei, kunnen de temperaturen oplopen tot 34-35 graden. Omdat er altijd een vrij hoge relatieve luchtvochtigheid heerst voelt het in Panama altijd klam en benauwd aan.
  • Het grootste deel van Panama kent een regenseizoen, dat loopt vanaf begin mei tot half december. Met uitzondering van de regenwouden valt de meeste regen in de vorm van vaak zeer pittige buien, die soms wel enkele uren aan kunnen houden in het regenseizoen. In de tropische regenwouden is de kans op langdurige regens in de moesonperiode zeer goed mogelijk.
Beste reistijd in Panama
  • Van december tot april regent het niet zoveel, maar tijdens de regentijd van mei tot november zijn er wel een stuk minder toeristen.
Slechtste reistijd in Panama
  • In Panama kunnen van juni tot november tropische stormen en orkanen voorkomen. Reizen in Panama kan in deze periode, maar het regent meer en de kans op heftige stormen is groter.
Zonuren in Panama
  • Panama heeft gemiddeld 6 tot 7 uur zon per dag.
Zeetemperatuur in Panama
  • De temperatuur van het zeewater in Panama is gemiddeld 27 graden.

Vervoer in Panama?

  • De vliegtijd Amsterdam Schiphol – Panama stad (AMS-PTY) is 11 uur en 15 minuten. Het is goed om te weten dat de vluchten vanaf Amsterdam Schiphol rechtstreeks zijn.
Bus in Panama
  • Busvervoer in Panama is goed en is de normaalste manier van reizen. Er zijn verharde wegen tussen de grootste bestemmingen, zoals David, Boquete, Colón en Panama City. De ‘PanAmerican Highway’ wordt voor de meeste routes gebruikt en je kan zwaaien naar een bus om deze aan te houden of een kaartje kopen in de stad. Er zijn veel verschillende busmaatschappijen, met wisselende standaarden en prijzen.
Auto in Panama
  • De wegen in Panama zijn niet heel slecht, en de grootste autoweg, de ‘Panamerican Highway’ die dwars door het hele land gaat, is zelfs goed. Maar in de meer landelijke delen is een four wheel drive echt een must. Een auto huren is mogelijk in steden en op vliegvelden met een Nederlands én Internationaal rijbewijs. Je moet minstens 23 jaar zijn.
Boot in Panama
  • Panama heeft veel eilanden, die alleen per boot (of met een binnenlandse vlucht) bereikbaar zijn.
Trein in Panama
  • Er is een prachtige treinroute van Panama City naar Colón. Voor de rest kun je beter de bus nemen.

Budget reizen en backpacken in Panama?

  • Reken op een budget tussen de 15 en 35 euro per dag.
  • Prijzen in Panama liggen lager dan in Nederland, maar dit verschilt per gebied en per seizoen.
  • Een kop koffie kost ongeveer €1,20 en een biertje €1,00.

Slapen eten en drinken in Panama?

  • Er zijn meer dan genoeg hotels in Panama maar in bergdorpjes zijn Bed and Breakfasts populairder. Kamperen is ook mogelijk op het strand of in de bergen. Een heel leuk alternatief is een homestay, waarbij je bij mensen thuis verblijft en jezelf onderdompelt in de lokale cultuur.
Eten in Panama
  • Omdat er zoveel verschillende culturen zijn in Panama, heeft het land een heel gevarieerde keuken. Bij kleine cafeetjes kun je vaak de lokale specialiteiten proeven verder zijn ook internationale top restaurants en Amerikaanse fast-food ketens doorgedrongen in Panama.
Specialiteiten
  • Probeer de specialiteit Ceviche. Dat is gemarineerde vis in limoensap, uien en pepers.
  • Sancocho is een karakteristiek stoofpotje met kip, vlees en groenten.
  • Gallo pinto is een gerecht dat bestaat uit rijst en bonen met soms varkensvlees erdoor.
  • Een populair toetje is een Raspado; een soort witte scones met gecondenseerde melk en siroop eroverheen.
Drinken in Panama
  • De Ron Ponche is een aanrader. Dit is een melk en vanille cocktail met rum.
  • Panama is rijk aan veel verse fruit sappen: ananas, papaya, mango en passievrucht sappen zijn overal te krijgen. Zowel puur, als gemixt met ijs.
  • Panama produceert Panama, Atlas, Soberana en Balboa bier.

Feestdagen en festivals in Panama?

  • ‘Feria de las Flores y del Cafe’ wordt elk jaar in januari gehouden en is het grootste (en misschien wel beste) bloemen festival ter wereld. Er zijn prachtige bloemen tentoonstellingen, eetstalletjes en veel live muziek.
  • Tijdens Santa Semana (heilige week rond Pasen) worden door het hele land religieuze processies gehouden waarbij de deelnemers prachtige gekleurde kleren dragen en kerkbeelden omhooghouden.
  • Het ‘Festival de los Diablos y Congos’ is het festival van de duivels en de Afrikanen. Dat wordt jaarlijks gehouden in maart. Het is historisch gezien de verbeelding van het goeden tegenover het kwade, oftewel de strijd tussen de Afrikaanse slaven (goed) en hun Spaande overheerser (de duivel). Tromgeroffel en drumslagen verbeelden de ontsnappingspogingen, opstanden en er worden vrijheidsliederen gezongen.
  • Op 31 augustus wordt het ‘Feria Internacional del Mar’ gevierd. Dit jaarlijkse festival viert alles wat met zee, strand en vis te maken heeft.
  • Panama heeft maar liefst drie onafhankelijkheidsdagen, maar de belangrijkste viering is op 3 en 4 november waarbij met veel vuurwerk en parades gevierd wordt dat het land onafhankelijk is van Colombia.

Communiceren in Panama?

  • De officiële taal van Panama is Spaans, maar Engels wordt door veel mensen gesproken. Verder worden er veel inheemse talen gesproken.

Handige woorden

  • Hallo/Hoi: Hola
  • Goedemorgen: Buenos días
  • Goedenavond: Buenas noches
  • Doei: Adios
  • Ja: Sí
  • Nee: No
  • Alstublieft: Por favor
  • Dank u wel: Gracias
  • Graag gedaan: De nada
  • Sorry: Siento

Voorbereidingen voor Panama

  • Als je tijdens het regenseizoen gaat vergeet dan niet regenkleding mee te nemen en een waterdichte hoes voor je backpack.
  • Vergeet geen wereldstekker mee te nemen. Een Nederlandse stekker past niet in het stopcontact in Panama.
  • Laat je goed informeren over de laatste stand van zaken betreffende de gezondheidsmaatregelen en vaccinaties.

Veiligheidszaken in Panama

  • Panama is een redelijk veilig land, als je goed oppast voor protesten en opstanden. In sommige delen van Panama, en dan vooral in Panama-stad komen af en toe protesten en demonstraties voor. Het is het handigst om deze zo veel mogelijk te vermijden.
Natuurgeweld in Panama
  • In Panama kunnen van juni tot november tropische stormen en orkanen voorkomen. Let goed op de lokale berichtgeving!
Criminaliteit in Panama
  • Om criminaliteit en vandalisme tegen te gaan is er geruime tijd een avondklok waarbij jongeren tot 17 jaar door de weeks soms al vanaf 21:00 uur en op vrijdag en zaterdag 23:00 uur in Panama-stad niet meer zonder volwassene over straat mogen. Bij toeristische attracties wordt vrij veel gestolen, dus let goed op je spullen.
Onveilige gebieden in Panama
  • Het is niet zo'n goed idee om het grensgebied met Colombia te bezoeken. Colombiaanse guerrillastrijders schijnen het nodig te vinden om dorpen in Panama te overvallen. Vermijd de niet-toeristische gedeeltes van Casco Viejo, de wijken San Miguelito, el Chorillo en Curunud in panama stad, de havenstad Colon.

Verzekeringen voor Panama?

Studie, stage, vrijwilligerswerk en betaald werk in Panama

Waarom in Panama studeren, stagelopen, vrijwilligerswerk doen of tijdelijk werken?
  • omdat Panama veel mogelijkheden biedt om Spaans te leren of bij te schaven; relaxte talenscholen in de hoofdstad maar ook op verschillende Caribische eilandjes of in de hooglanden.
  • omdat Panama een hoge kwaliteit van onderwijs biedt tegen lage kosten van levensonderhoud.
  • omdat Panamese werkgevers in het algemeen een prettige werkomgeving proberen te creëren, waar sociale relaties en vriendschappen tussen collega's belangrijk zijn.
  • omdat je collega's vaak behulpzaam, vriendelijk en geïnteresseerd zijn.
  • omdat Panama veel mogelijkheden biedt voor werk, stage, vrijwilligerswerk in het toerisme, maar ook m.b.t. waterwetenschappen, milieu, of (onderzoek naar) tropische ziekten.
  • omdat Panama het land in Midden-Amerika is met een van de beste en snelste internetverbindingen.
Waar moet je op letten?
  • dat ook in de werkcultuur 'mañana' aanwezig is, maar dat betekent niet dat 'op tijd zijn' niet wordt gewaardeerd (ga er niet van uit dat het prima is om te laat te komen!)
  • dat de baas en oudere werknemers in het algemeen gerespecteerd worden.
  • dat goede basiskennis van het Spaans veel deuren opent (in echte stage/werksituaties heb je meer nodig dan 'basis'kennis).
Verder lezen?

Wonen in Panama, lang in Panama verblijven of emigreren?

Waarom zou je in Panama gaan wonen als expat, emigrant of working nomad?
  • vanwege de aardige en vaak enorm gastvrije inwoners.
  • vanwege de activiteiten die je kunt doen in de natuur of onder water.
  • vanwege het feit dat Panama een relatief veilig, politiek stabiel land in Midden-Amerika is; zeker vergeleken met enkele buurlanden in de regio.
  • vanwege de uitgebreide, vaak bruisende, expat cultuur in Panama; met een combinatie van Spaanse en internationale culturele invloeden.
  • vanwege het goed functionerende, snelste en meest stabiele internet-netwerk van Midden-Amerika.
  • vanwege de extra eigen vrije tijd door huishoudelijke en andere hulp.
Waar moet je op letten?
  • dat de wegen tussen de grote steden vrij goed zijn, maar dat je in de meer landelijke delen een four wheel drive echt een must is.
  • dat de gezondheidszorg in de steden in het algemeen goed is, maar daarbuiten soms nog matig kan zijn.
  • dat je je eisen qua efficiëntie en voortvarendheid soms wat moet bijstellen.
  • dat de huisvesting in de grotere steden kostbaar of problematisch kan zijn, met name in Panama City.
Verder lezen?
Checklist voor vertrek naar Panama om te wonen, werken of emigreren

Oriëntatie op vertrek naar Panama

  1. aandacht besteden aan motieven en verwachtingen van iedereen die gaat meeverhuizen
  2. verdiepen in onder andere taal & cultuur, gezondheidszorg, veiligheid en criminaliteit voor een gedegen afweging "wel/niet/nog niet vertrekken"; kijk naar push- en pullfactoren
  3. bij vertrek met kinderen: verdiepen in voor- en nadelen; betrek ze tijdig bij de plannen en geef ze subtaken die te overzien zijn
  4. taakplanning maken; alle mee-emigrerende gezinsleden daarbij betrekken
  5. contact leggen met expats via (online) communities en/of met emigranten die al op je woonlocatie wonen en werken; checken of ze openstaan voor het beantwoorden van vragen
  6. gebruiken van verschillende media, guidebooks, beurzen, communities voor je basisorëntatie op mogelijke bestemmingen
  7. oriëntatietrip overwegen (geen vakantie!) en bereid je daar goed op voor
  8. regelen van een sparringpartner die je betrekt bij de voorbereidingen en die het proces bewaakt: op voldoende afstand, opbouwend kritisch genoeg
  9. plan-van-aanpak maken voor plotselinge of verwachte terugkeer
  10. bijhouden van een emigratiedagboek / persoonlijk magazine bij voor het vastleggen van hetgeen je meemaakt in alle fasen van emigratie

    Woonlocatie, woonruimte en verhuizen naar Panama

    1. maak een shortlist van eisen en wensen omtrent je nieuwe woonomgeving
    2. laat je via een gespecialiseerd bureau of juridisch adviseur voorlichten over alle wettelijke regelingen rondom het aankopen van een woning als (buitenlands) particulier
    3. laat de staat van je koopwoning grondig onderzoeken voordat je tot koop overgaat
    4. overweeg gebruik te maken van een intermediair als je je woning in Nederland gaat (onder)verhuren en check eventuele gevolgen voor je huisverzekeringen
    5. bij het stopzetten van je huurwoning in Nederland: zoek tijdig uit in welke (originele) staat je de woning moet opleveren
    6. start tijdig met het opvragen van offertes bij verhuizers (het combineren van ladingen kan soms een kostenvoordeel opleveren)
    7. bij het opvragen van verhuisoffertes: maak één basislijst die je aan verschillende verhuizers voor kan leggen (bevordert vergelijkbaarheid)
    8. controleer het tijdig beëindigen van de nutsvoorzieningen in je oude woning en het opstarten van nutsvoorzieningen in je nieuwe woning
    9. benut eventuele relocation services als je door je werkgever wordt uitgezonden; die ondersteunen jou en je gezin bij het settelen
    10. regel tijdig verzekeringen en veiligheidsmaatregelen voor je nieuwe woonlocatie; huizen van expats of buitenlanders zijn soms gewild

    Geldzaken, fiscale zaken en belastingdienst

    1. start op tijd met het maken van een verhuisbegroting: een overzicht van te verwachten uitgaven (en evt. besparingen) rondom de verhuizing zelf
    2. start op tijd met het maken van een woon- en leefbegroting: een overzicht van te verwachten inkomsten en (dagelijkse) uitgaven na verhuizing
    3. maak een lijst van alle lopende verplichtingen, abonnementen, contracten en let op opzegtermijnen of calculeer boetes in bij voortijdig opzeggen
    4. vraag bij je huidige bank(en) naar de gevolgen van emigratie voor lopende rekeningen, creditcards, spaartegoeden
    5. regel je doorlopende bankzaken in je oude woonland en verdiep je in valuta en het banksysteem van je nieuwe woonland
    6. verdiep je in de diverse beschikbare (internationale) betaalmiddelen & procedures rond het overmaken van geld van en naar je nieuwe woonland
    7. check of je nieuwe woonland een belastingverdrag heeft met Nederland en wat de gevolgen van de uitkomst zijn
    8. reken tijdig af met de belastingdienst
    9. overweeg gebruik te maken van een financieel adviseur voor het vaststellen van een emigratiebegroting, het doorspreken van je huidige financiën en advies bij belastingzaken
    10. wees extra alert op het instellen van wachtwoorden bij alle apparaten die je gebruikt voor internationaal bankieren; als lang-in-het-buitenland-verblijver ben je soms een extra interessant target

    Regelgeving, sociale voorzieningen, toeslagen en uitkeringen bij vertrek naar Panama

    1. verdiep je tijdig in de regels rondom het uitschrijven uit de Basisregistratie Personen
    2. check of je nieuwe woonland een socialezekerheidsverdrag heeft met Nederland en wat de gevolgen van de uitkomst zijn
    3. bouw voldoende basiskennis op over de in je nieuwe woonland geldende wetten & regels
    4. denk aan juridische geldigheid van contracten en akten die je in Nederland had
    5. maak op tijd een start met het opstellen van een lijst met te informeren instanties
    6. regel DigiD (als je dat nog niet hebt), zodat je vanuit het buitenland administratieve zaken kan blijven regelen
    7. verdiep je in de sociale voorzieningen ("social security") in je nieuwe woonland
    8. zoek tijdig uit hoe het werkt met het stopzetten of meenemen van uitkeringen naar het buitenland
    9. verdiep je in regelgeving rondom het wel of niet stopzetten van kinderopvangtoeslag, huurtoeslag, zorgtoeslag
    10. check welke gevolgen je buitenland verblijf hebben op AOW en pensioen; regel particuliere (bij)verzekering

    Werk, onderneming en vrijwilligerswerk in Panama

    1. verdiep je tijdig in mogelijke werkzaamheden voor jezelf en eventuele partner in je nieuwe woonland: werk, vrijwilligerswerk
    2. verdiep je in visumkansen bij het werk dat je voor ogen hebt & check beroepenlijsten die je visumkansen kunnen verhogen
    3. zoek uit wat de waarde is van je Nederlandse diploma's & opleidingscertificaten in je nieuwe woonland; laat documenten tijdig legaliseren
    4. word je uitgezonden, informeer dan bij je werkgever naar het huidige expatbeleid en de manier waarop je bedrijf jou en je gezin kan ondersteunen
    5. wil je een eigen onderneming starten in het buitenland, start dan tijdig met een onderzoek naar marktkansen en maak een of meerdere markt- en concurrentie verkenningstrips + check adviezen van (lokale) chambers of commerce
    6. ga je zelf ondernemen in het buitenland, overweeg dan gebruik te maken van een ervaren tussenpersoon die je een deel van de juridische en administratieve opstartwerkzaamheden uit handen kan nemen
    7. ga je ontslag nemen, communiceer de beslissing om naar het buitenland te gaan dan tijdig met je huidige werkgever & respecteer opzeg- en overdrachtstermijnen
    8. verdiep je tijdig in lokale werkculturen en manieren van communicatie & samenwerking
    9. oriënteer je op zakelijke (expat) netwerkclubs, zoek uit waar ze zitten en wat ze voor jou plus je eventuele partner en kinderen kunnen betekenen
    10. maak heldere werkafspraken met businesspartners of zaakwaarnemers als je een eigen onderneming in Nederland aanhoudt

    Verzekering, veiligheid en gezondheid in Panama

    1. verdiep je in de regels rondom het stopzetten van je Nederlandse zorgverzekering
    2. besteed tijdig aandacht aan bij jouw situatie passende internationale ziektekostenverzekeringen; hou rekening met een (soms lang) traject voor medische acceptatie
    3. laat je informeren over voor- en nadelen van lokale verzekeringen / verzekeringen via eventuele werkgever
    4. denk onder andere ook aan je (internationale) reisverzekering, verzekering voor als je tijdelijk op bezoek/terug in Nederland bent, een transportverzekering (verhuizing) en regelingen voor nabestaanden, arbeidsongeschiktheid, huis & inboedel, pensioen, aansprakelijkheid, auto
    5. check tijdig benodigde inentingen en medische verklaringen (het regelen daarvan kost soms weken tot enkele maanden)
    6. verdiep je in lokale gezondheidszorg: ziekenhuizen, (huis)artsen, tandartsen, kraamzorg
    7. regel een laatste medische checkup door je vertrouwde arts in Nederland; laat een internationaal bruikbaar medisch dossier opstellen
    8. hou jezelf regelmatig op de hoogte van formele en informele veiligheidsadviezen en stel je in op een gewenningsperiode na aankomst
    9. werk regelmatig je contact checklist & lijst met noodnummers bij
    10. maak voor vertrek heldere afspraken met achterblijvers hoe te handelen bij ziekte, overlijden

    Visa en documenten voor Panama

    1. onderzoek welke visumregelingen en/of migrantenprogramma's er zijn op je nieuwe woonlocatie voor jouw nationaliteit
    2. begin op tijd; visa zijn soms eenvoudig en snel geregeld, maar visumprocedures nemen meestal behoorlijk wat tijd in beslag, van maanden tot enkele jaren.
    3. verhuis je met meerdere gezinsleden, maak dan per persoon een visum & (werk)vergunning inventarisatie
    4. overweeg gebruik te maken van een visumbemiddelingsbureau en verdiep je in wat zij wel, en wat niet, voor je kunnen regelen
    5. check ook aanvullende visumvereisten zoals Verklaring Omtrent Gedrag, gezondheidsverklaringen, medische keuringen
    6. zoek tijdig uit welke documenten je moet vertalen en legaliseren
    7. overweeg gebruik te maken van een juridisch adviseur voor het checken van je juridische status en de mogelijke risico's
    8. verdiep je in regelgeving omtrent verlenging van paspoort of identiteitskaart, verdiep je in regels rondom dubbele nationaliteit
    9. breng de contacten en contactpersonenen bij ambassades en consulaten in kaart en zoek uit wat de dichtstbijzijnde post wel en niet voor je kan betekenen
    10. verdiep je in de geldigheid van Nederlandse documenten in je nieuwe woonland, zoals rijbewijs, codicils, testament

    Onderwijs en cursussen in Panama

    1. verdiep je in taal & cultuur; in welke mate is een redelijke tot vloeiende beheersing van bijvoorbeeld de taal op bestemming noodzakelijk (en haalbaar?) om er te leven en werken. Regel aanvullende taalcursussen ruim voor vertrek.
    2. zoek manieren op je nieuwe woonbestemming om 'spelenderwijs' te werken aan je taalvaardigheden; via vrienden, verenigingen, bijeenkomsten, radio, tv etc.
    3. besteed op tijd aandacht aan onderwijs voor je kinderen in het buitenland, aangevuld met (of vervangen door) onderwijs-op-afstand
    4. verdiep je in de regels omtrent de Nederlandse leerplichtwet
    5. start tijdig met het opvragen van (internationaal bruikbare) onderwijsdossiers bij de school waar je kinderen in Nederland les volg(d)en; denk ook aan een wat meer sociaal ingestoken overdrachtsdossier
    6. verdiep je in afwegingen om Nederlandse les bij je kinderen te blijven stimuleren en welke mogelijkheden er op jouw bestemming of online zijn
    7. wees zorgvuldig bij het kiezen van een nieuwe school voor je kinderen; inventariseer de verschillende opties en vraag om ervaringen
    8. onderzoek de aansluiting van onderwijsmethodieken op je nieuwe woonbestemming met onderwijs in Nederland; voorkom tijdig dat je kind achterstanden op gaat lopen of zorg voor extra lessen op specifieke vakken
    9. geef, zeker in de begintijd, op tijd en regelmatig aandacht aan huiswerkbegeleiding; inventariseer verwachtingen vanuit school
    10. besteed aandacht aan mogelijkheden op je nieuwe woonbestemming voor het volgen van cursussen, zakelijk en/of ter ontspanning (& ook goed voor je taalbegrip)

    Praktische voorbereiding, cultuur, culture shock, relaties in Panama

    1. wacht niet te lang met het delen van je vertrekbeslissing met dierbaren, als de knoop eenmaal is doorgehakt
    2. kies een goed doordacht vertrekmoment: seizoen/klimaat, werk, onderwijs, huisvesting, reiskosten, visa
    3. overweeg een centraal afscheidsmoment voor globale vrienden, collega's en kennissen
    4. verdiep je vooraf in de fasen van culture shock en neem de tijd om te wennen na aankomst
    5. stop energie in het opbouwen van vriendschappelijke relaties met locals, naast je aanmelden bij Nederlandse verenigingen en/of internationale expat clubs
    6. reflecteer en relativeer periodiek én op tijd; houd zeker in de beginfase na vertrek je (niet-werkende) partner en kinderen extra in de gaten (geef ook hen de tijd)
    7. ben je met kinderen verhuisd? verdiep je eens in de aspecten rondom Third Culture Kids
    8. organiseer verwachtingen omtrent bezoek op je nieuwe woonlocatie of tijdens jouw tijdelijke bezoek aan Nederland
    9. maak afspraken over het invullen van feestdagen en belangrijke gebeurtenissen bij jezelf of aan het thuisfront in Nederland
    10. verdiep je in aspecten rondom heimwee, zowel bij jezelf, je partner als bij je kinderen; herken signalen en handel tijdig

    Terugkeer naar Nederland

    1. terugkeren naar Nederland is minstens zo'n grote stap als vertrekken uit Nederland en verdient dus tijdige planning en voorbereiding: maak een remigratieplan incl. verwachtingen, persoonlijke doelen en taakverdelingen
    2. heb je stevig last van bijvoorbeeld heimwee of eenzaamheid, dan is remigreren niet direct de beste oplossing op langere termijn; maak dan tijdig gebruik van bijvoorbeeld persoonlijke coaching
    3. keer je "definitief" terug naar Nederland, besteed dan (net als bij vertrek uit Nederland) zorgvuldig aandacht aan afscheid nemen; let hier extra op als je met kinderen terugkeert
    4. start al geruime tijd voor vertrek met heroriëntatie op je nieuwe woonomgeving in Nederland; overweeg een tijdelijke woonplek bv. in een meer internationale omgeving om de overgang te vergemakkelijken
    5. leg vanuit het buitenland contact met verhuur- of verkoopmakelaars; voorkom waar mogelijk dat je voor langere tijd onderdak moet vinden bij familie of bekenden
    6. keer je terug met kinderen, start dan tijdig met de overgang naar regulier onderwijs in Nederland, extra taallessen en/of bijles in specifieke vakken
    7. keer je terug met een niet-Nederlandse partner en/of kinderen, stel je dan in op extra en regelmatig veranderende wet- en regelgeving
    8. leg op tijd contact met potentiële nieuwe werkgevers of heroriënteer je op mogelijkheden bij je voormalige of huidige werkgever in Nederland; hou rekening met veranderingen in sollicitatieprocessen of bij je (voormalige) werkgever
    9. de terugkeer in de (veranderde) Nederlandse maatschappij kan soms behoorlijke problemen, frustraties of zelfs tegenwerking opleveren; stel je in op deze reverse culture-shock. Ook kinderen hebben een periode nodig om hun nieuwe leven in Nederland te accepteren; gevoelens als boosheid of frustratie zijn niet ongewoon.
    10. besteed tijdig aandacht aan het opnieuw goed verzekerd raken in Nederland en regelingen rondom uitkeringen, toeslagen en sociale voorzieningen

    Uitgebreide  of specifieke checklists

    Uitgebreide en specifieke checklists voor vertrek naar buitenland

    Hierboven zie je de samenvatting van de checklists voor je voorbereiding op wonen in het buitenland of emigratie. Voor deze samenvatting + de uitgebreide checklists per onderdeel kan je terecht op:

    Ga je minder lang op reis maak dan gebruik van:

    Thema's: voor emigranten, expats en working nomads
    Emigreren en wonen in het buitenland

    Emigreren en wonen in het buitenland

    Vertrekken naar het buitenland om te emigreren of daar voor langere tijd te gaan wonen voor werk, bedrijf of ander leven? Belastingen - Bestemmingen - Checklists - Netwerk - Emigratiedrang Eigen bedrijf - Eigen huis - Kinderen - Remigratie - Verhuizing - Zorgverzekering... lees verder op de pagina
    Belastingen en fiscale zaken in het buitenland bij emigratie of lang verblijf

    Belastingen en fiscale zaken in het buitenland bij emigratie of lang verblijf

    Belastingen en fiscale zaken bij emigratie en vertrek naar het buitenland voor een langere periode Belastbaar inkomen - Belastingaangifte - Belastingplicht - Dubbele internationale belasting Lopende verplichtingen en schulden - Pensioenen en uitkeringen Uitschrijving uit de Basisregistratie Personen (BRP) Inhoud: o.a. Wat zijn gevolgen voor je belastingplicht als je voor langere tijd naar het buitenland vertrekt? Welke fiscale gevolgen heeft...... lees verder op de pagina
    Budget en geldzaken in het buitenland bij emigratie of lang verblijf
    Checklist en voorbereiding op wonen in het buitenland of emigratie

    Checklist en voorbereiding op wonen in het buitenland of emigratie

    Checklist voorbereiden op emigratie, lang verblijf en wonen in het buitenland: shortlist Oriëntatie & bestemming Woonlocatie, woonruimte & verhuizing Geldzaken, fiscale zaken & belastingdienst Regelgeving, sociale voorzieningen, toeslagen & uitkeringen Werk, onderneming & vrijwilligerswerk Verzekering, veiligheid & gezondheid Visa & documenten Onderwijs & cursus Praktische voorbereiding, cultuur & culture shock, relaties Terugkeer Actielijsten per onderwerp: belastingen, bestemmingen, cultuur, documenten, geldzaken,...... lees verder op de pagina
    Contacten en netwerken onderhouden in het buitenland bij emigratie of lang verblijf
    Culture Shock & Heimwee voorkomen bij reizen en wonen in het buitenland
    Online werken vanuit het buitenland als digital nomad of working nomad
    Detachering als expat en uitzenden naar het buitenland

    Detachering als expat en uitzenden naar het buitenland

    Detachering als expat en uitzending naar het buitenland Inhoud Welk type expat of emigrant ben jij? Wat zijn populaire landen voor expats en working nomads, en waarom gaan ze daarheen? Wat zijn de beste landen om in te wonen en te werken? Welke meerwaarde heb je als expat of emigrant voor je thuisland? Hoe kan je jezelf als expat instellen...... lees verder op de pagina
    Documenten en juridische zaken bij wonen in het buitenland of emigratie

    Documenten en juridische zaken bij wonen in het buitenland of emigratie

    Documenten, juridische zaken en regelgeving bij emigratie en wonen in het buitenland Basis Registratie Personen - Diplomawaardering - Identiteitsbewijs - Internationaal rijbewijs - Nederlandse Nationaliteit - Verklaring bezit van het Nederlanderschap - Woonplaatsverklaring Inhoud: o.a. Wanneer verkrijg je als EU inwoner het permanent verblijfsrecht in een ander EU-land? Wat zijn de gevolgen rondom lang verblijf buitenland of emigratie als je...... lees verder op de pagina
    Droombestemmingen en beste landen om te wonen, werken en emigreren

    Droombestemmingen en beste landen om te wonen, werken en emigreren

    Droombestemmingen en land zoeken voor lang verblijf in het buitenland of eventueel emigratie Digital Nomad Spot - Droombestemming - Expatparadijs - Emigratieland Inhoud: o.a. Wat zijn de beste landen om in te wonen en te werken? Wat zijn populaire landen voor expats en working nomads, en waarom gaan ze daarheen? Wat zijn populaire bestemmingen voor digital of working nomads? Naar...... lees verder op de pagina
    Eigen huis en woning verhuren bij lang verblijf in buitenland of emigratie
    Gezondheidszorg en lokale zorgstelsels in het buitenland checken

    Gezondheidszorg en lokale zorgstelsels in het buitenland checken

    Gezondheidszorg en zorgstelsels in het buitenland Gebruik maken van de lokale gezondheidszorg? Ben je verzekerd voor alle kosten? Wat zijn je alternatieven? Wat zoek je uit als je grip wilt krijgen op de lokale gezondheidszorg in het buitenland? Wat zoek je uit over het g ezondheidssysteem? Is er een lokaal systeem van ziektekostenverzekering, kom je daar als expat of emigrant...... lees verder op de pagina
    Huis en woonruimte in het buitenland bij lang verblijf of emigratie
    Wonen in het buitenland met kinderen en met jongeren lang op reis

    Wonen in het buitenland met kinderen en met jongeren lang op reis

    Met kinderen en jongeren op reis of wonen in het buitenland Emigreren met kinderen, lange reis maken met kinderen, onderwijs op reis, goede bestemmingen kiezen, gezondheidszaken regelen, leerplichtzaken onderzoeken, meeneemlijsten checken en vrijwilligerswerk doen met kinderen Inhoud : o.a Wat zijn aandachtspunten als je met kinderen een lange reis of wereldreis gaat maken? Wat zijn leuke, verre of bijzondere bestemmingen...... lees verder op de pagina
    Leerplicht en thuisonderwijs bij lang verblijf in buitenland of emigratie
    Nederlandse Nationaliteit & Nederlanders in het buitenland
    Ondernemer & ZZP'er in het buitenland
    Projectstart & Initiatief in het buitenland
    Sociale voorzieningen & Uitkeringen bij lang verblijf in buitenland of emigratie
    Terugkeer naar Nederland en remigratie na lang verblijf in buitenland of emigratie

    Terugkeer naar Nederland en remigratie na lang verblijf in buitenland of emigratie

    Terugkeer naar Nederland na een lang verblijf in het buitenland, wereldreis of emigratie Alleen, met familie of kinderen terugkeren naar Nederland: van aanpassing, cultuurschok en heroriëntatie tot onderwijs, regelwerk en remigratie Inhoud: o.a. Wat zijn eerste aandachtspunten als je na lang verblijf in het buitenland of emigratie overweegt terug te keren naar Nederland? Waar op te letten als je na...... lees verder op de pagina
    Visum en vergunningen regelen bij lang verblijf in buitenland of emigratie
    Verhuizing naar het buitenland en transport in het buitenland bij emigratie of lang verblijf

    Verhuizing naar het buitenland en transport in het buitenland bij emigratie of lang verblijf

    Verhuizen naar het buitenland en transport laten verzorgen bij lang verblijf in het buitenland en emigratie Auto meenemen checklists afvinken - huisdieren vervoeren - inboedel opslaan - offertes laten maken - verhuiskosten begroten - verhuizers checken Inhoud: o.a. Wat zijn aandachtspunten bij verhuizen binnen Europa? Wat zijn aandachtspunten bij verhuizen buiten Europa? Welke inboedel neem je wel en welke niet...... lees verder op de pagina
    Weg willen uit Nederland of reiskriebel voelen om weer op pad te gaan
    Zorgverzekering & Vertrek naar het buitenland
    Panama: in beeld

    verzekeringenvaccinatieticketsgearreizenrond de wereld

    Voorbereiden, meenemen en problemen oplossen

    Verzekeringen voor Panama

    Hoe werkt de gezondheidszorg in Panama, en welke reisverzekering, zorgverzekering of expatverzekering heb je nodig?

    Hoe werkt de gezondheidszorg in Panama, en welke reisverzekering, zorgverzekering of expatverzekering heb je nodig?

    Bocas del Toro, Panama

    Hoe werkt het gezondheidszorgsysteem in Panama?

    Welke verzekeringen heb je in Panama nodig als je gaat stage lopen, studeren, vrijwilligerswerk doen, werken of wonen?

    Hoe werkt het ziektekosten- en gezondheidszorgsysteem in Panama?

    Kwaliteit van de gezondheidszorg in Panama

    • Het gezondheidszorgsysteem in Panama wordt gefinancierd vanuit belastingen en beheerd door
      • Caja de Seguro Social (CSS), het Sociaal Veiligheidsfonds (dat naast zorg ook bv. de pensioenen regelt) en
      • Ministerio de Salud (MINSA), het ministerie van Volksgezondheid (dat het zorgbeleid vaststelt, administratie coördineert én zorg biedt)
    • MINSA beheert openbare klinieken ('polyclinica') en voordelige regionale ziekenhuizen.
    • CSS beheert een aantal openbare ziekenhuizen, gericht op mensen die via hun loonlijst (werkgevers- en werknemersbijdragen) in het sociale zekerheidsfonds van de overheid vallen. Dat is in Panama zo'n 80% van de bevolking.
    • Veel artsen in Panama hebben in de USA, Mexico, Cuba of Europa gestudeerd en spreken vaak redelijk tot goed Engels.
    • Artsen die bij de particuliere ziekenhuizen en klinieken werken, zijn in Panama volgens de wet verplicht om ook een minimum aantal uren bij openbare ziekenhuizen te werken.
    • Zoals overal in Midden-Amerika, vind je de betere ziekenhuizen en klinieken in of nabij steden als Panama City, San Miguelito, Arraiján, Chitré, Colón, David, Changuinola. Kleinere health centers vind je ook buiten de grotere steden. In o.a. Boquete, Coronado en Chiriqui wordt ook goede zorg geboden, maar ondanks een grote expat-bevolking is er vaak beperkte capaciteit.
    • Met name Panama City en David zijn goede bestemmingen voor medisch toerisme, met name voor cosmetische en orthopedische zorg.
    • Ook al betaal je in Panama net zo makkelijk met Amerikaanse dollars, toch is de gezondheidszorg -openbaar of particulier- vaak relatief (veel) voordeliger ten opzichte van USA of Europa.

    Openbare gezondheidszorg in Panama

    • Zelfstandig ondernemers, maar ook expats, die van de openbare gezondheidszorg gebruik willen maken kunnen terecht bij MINSA klinieken en ziekenhuizen.
    • Hou wel rekening met echt minimale faciliteiten in de meeste door MINSA beheerde zorginstellingen, met weinig privacy en comfort. Deze zorg leunt vaak nog sterk op ondersteuning door familieleden, wordt vanuit oudere gebouwen geboden. Er is een beperkt aantal bedden en de apparatuur is vaak verouderd. Expats geven aan dat de wachttijden lang zijn en dat er bijvoorbeeld lang niet altijd voldoende of schoon beddengoed aanwezig is.
    • Alleen inwoners met een permanente verblijfsvergunning kunnen bij CSS instellingen terecht, mits men belasting betaalt in Panama.
    • Onder de MINSA en CSS zorg valt over het algemeen niet: oogzorg, tandarts, geestelijke gezondheidszorg, fysiotherapie, aanvullende zorg en veel medicijnen. Daarvoor is dus sowieso een aanvullende particuliere verzekering c.q. internationale ziektekostenverzekering nodig.
    • Het vooraf inplannen van een afspraak in een MINSA of CSS ziekenhuis is veelal niet mogelijk; ga er gewoon heen en stel je in op een lange wachtijd: veel patiënten, weinig artsen.

    Private gezondheidszorg in Panama

    • Redenen om voor private gezondheidszorg te kiezen in Panama zijn, net als in veel andere landen wereldwijd, o.a. de kortere wachtlijsten en de betere faciliteiten in de particuliere klinieken.
    • Zeker de particuliere ziekenhuizen met een Joint Commission International (JCI) -accreditatie zijn kwalitatief goed. Vaak onderhouden zij nauwe banden met Amerikaanse instellingen.
    • Privézorg is veel duurder dan de openbare voorzieningen, maar het is nog steeds aanzienlijk goedkoper dan in de VS en Europa. Hou er wel rekening mee dat je vooraf betaalt (geschatte zorgkosten), wat vaak niet het geval is wanneer je gedekt bent via een internationale ziektekostenverzekeraar.
    • Heb je een internationale ziektekostenverzekering, vraag dan om een pré-autorisatie als je zorg in een particulier ziekenhuis wilt afnemen.
    • Om af te spreken in een particulier ziekenhuis of kliniek, kun je in de meeste gevallen zelf een afspraak inplannen via de website van de instelling, of vooraf bellen. Soms moet je vooraf een formulier invullen.

    Huisarts/specialist in Panama

    • De gezondheidszorg vindt in Panama plaats in ziekenhuizen, klinieken en -buiten de grotere steden- health care centers.
    • Ben je op zoek naar zorg, plan dan -al dan niet in overleg met je internationale ziektekostenverzekeraar- een bezoek bij een ziekenhuis of kliniek in.
    • Bij de meeste particuliere klinieken en healthcare centers kun je gewoon binnenlopen, of online of per telefoon een afspraak inplannen. Soms is het ook mogelijk om vooraf wat informatie in te winnen via whatsapp, of kun je bv. al een foto toesturen. Vaak zal de arts je vragen langs te komen.
    • Sommige (expat) klinieken bieden ook home services aan, waarbij het mogelijk is dat de arts je thuis bezoekt. Uiteraard betaal je daar extra voor. De arts kan basistesten doen en medicatie voorschrijven.
    • Check altijd vooraf met je expatverzekering (noodhulp daargelaten) met welke private ziekenhuizen afspraken zijn gemaakt, zodat je zeker weet dat de door een specialist/ziekenhuis verleende zorg ook vergoed wordt.

    Tandarts in Panama

    • In Panama valt de basis-tandzorg buiten de 'openbare gezondheidszorg' (MINSA/CSS).
    • Zorg dus voor een internationale ziektekostenverzekering incl. tandzorg, of (bij kleinere ingrepen) neem de kosten voor eigen rekening.
    • Over het algemeen zijn de betere tandartsen ('dentistas') in de grotere en middelgrote steden in Panama verbonden aan de grotere ziekenhuizen. Zij volgen de internationale standaarden, voor een zeer redelijke prijs. 
    • Doe, in afstemming met je internationale tandartsverzekering, goed onderzoek naar welke praktijk je kiest. De Panama Dental Association houdt databases bij waar je kunt zoeken op naam, specialiteit, locatie en gesproken taal. Als je niet zeker bent van een bepaalde procedure, vraag dan om een second opinion of een prijsindicatie bij een andere aanbieder.
    • Omdat Panama veel "medisch toerisme" kent, zeker rondom de tandzorg, vind je op behoorlijk wat locaties tandartsen die redelijk tot goed Engels spreken en werken met internationale materialen en standaarden.
    • Vergeleken met de USA en Europa zijn behandelingen bij een tandarts in Panama echt véél voordeliger.

    Verloskunde & kraamzorg in Panama

    • De geboorte van een baby in Panama vindt normaliter plaats in het openbare of private ziekenhuis. Thuisbevallen kan, maar is niet gebruikelijk.
    • De reguliere checks in de beginmaanden van je zwangerschap vinden plaats in een reguliere kliniek dichtbij je woonlocatie.
    • Om te bevallen, kies je -al dan niet in overleg- met je internationale ziektekostenverzekeraar, een ziekenhuis/kliniek en kinderarts die je tijdens de bevalling zal ondersteunen. Je kunt ook gebruik maken van een verloskundige ('partera').
    • Het is niet ongebruikelijk om vooraf meerdere klinieken te bezoeken en vragen te stellen over de geboortezorg die wordt geboden, zodat je een bewuste keuze kunt maken. Vraag bv. ook wat het beleid is rondom keizersnedes of borstvoeding; in sommige klinieken wil men nog wel eens (teveel) sturen op de commercieel meer aantrekkelijke procedures.
    • Zwangerschapscursussen zijn in de grote steden en expat locaties aanwezig, maar daarbuiten minder of niet. In de meer afgelegen gebieden leunt men nog sterker op traditionele methoden van zwangerschap en geboorte, met hulp van een vroedvrouw.
    • Wil je na de geboorte kraamhulp, dan huur je zelf een verpleegster in.
    • Na de geboorte word je in jouw kliniek of ziekenhuis ingepland voor maandelijkse controles; vanaf het eerste jaar wordt dat driemaandelijks.
    • Iedereen die in Panama wordt geboren, is automatisch Panamees burger.
    • De geboorte moet worden geregistreerd bij de burgerlijke stand in Panama. Het ziekenhuis zal dit veelal automatisch doen, mits ze de ID's (paspoort, verblijfskaart) hebben van beide ouders nodig. Ook zijn er twee getuigen nodig, zijnde niet de ouders. Je krijgt de geboorteakte al in het ziekenhuis.
    • Is er sprake van een thuisbevalling, dan moet je de geboorte zelf registreren. Dat doe je zelf, of een grootouder/advocaat.

    Apotheek in Panama

    • Mocht je je reisapotheek onderweg aan willen vullen, bij apotheken (farmacias) in Panama zijn redelijk veel soorten medicijnen verkrijgbaar.
    • Een aantal geneesmiddelen is in Panama zonder recept verkrijgbaar.

    Hoe veilig en onveilig is een reis of verblijf in Panama?

    Veiligheid in Panama

    • Panama is in beginsel een relatief veilig, politiek stabiel land in Midden-Amerika. Zeker vergeleken met enkele buurlanden in de regio.
    • Maar ook in Panama zijn drugsbendes actief en vinden overvallen en berovingen plaats.
    • Criminaliteit in Panama gaat van relatief onschuldig (zoals zakkenrollers), tot gewelddadige overvallen en soms zelfs verkrachting en moord.
    • Met name in sommige wijken van Panama City en Colón vindt (drugsgerelateerde) bendecriminaliteit plaats. De Panama-ruïnes van Panama Viejo zijn veilig om te bezoeken, maar de wijken om de ruïnes heen niet.
    • Bezoek je de populaire San Blas-eilanden per boot, let dan op de staat van de boot en de aanwezigheid van reddingsvesten.
    • Woon je voor langere tijd in Panama en reis je met eigen auto, wees dan alert bij een lekke band. Criminelen vermommen zich als 'behulpzame voorbijganger', om je vervolgens te beroven.
    • Bezoek je bijvoorbeeld een restaurant of supermarkt, laat dan geen spullen achter in je auto. Een inbraak is zo gebeurd.
    • Er zijn in Panama grotere veiligheidsrisico’s in het oosten en zuiden van de provincie Darién, vooral in het grensgebied met Colombia. In het moeilijk begaanbare (grens)oerwoudgebied zijn criminele organisaties en gewapende drugsbendes uit Colombia actief.
    • Het is, zoals overal, ook in Panama niet verstandig om met grote geldbedragen of behangen met sieraden jezelf te begeven op drukke toeristische plekken. Oók niet aan het strand en/of op de eilanden. Op druk bezochte plaatsen zijn zakkenrollers actief.
    • In Casco Viejo (Panama City) en op het eiland Bocas del Toro wordt drugs aangeboden. De straffen op het bezit van en de handel in hard- én softdrugs zijn zwaar.
    • In Panama is de kans dat je te maken krijgt met tropische stormen relatief klein. Het land ligt net buiten het orkaangebied. Wel valt er vanaf april tot december veel, soms héél veel, regen.
    • Af en toe komen in Panama aardbevingen voor. Wees voorbereid en informeer bij welke instanties je moet zijn voor Engelstalige up-to-date informatie als iets dergelijks plaatsvindt.
    • Woon je voor langere tijd in Panama, dan krijg je vroeg of laat te maken met demonstraties, als gevolg van politieke of economische kwesties. Een staking kan gevolgen hebben voor het transport, de brandstofvoorziening en andere overheidsdiensten. En let op: óók vreedzame demonstraties kunnen uitlopen op geweld.
    • Aan de Stille Oceaan en in de provincie Bocas del Toro kunnen gevaarlijke zeestromingen voorkomen. Check altijd de mensen die terplaatse wonen waar je wel en waar je beter niet kunt zwemmen.
    • Woon of reis je in Panama met kinderen jongeren dan 17, check dan de regels rondom de avondklok. In een aantal gevallen mogen jongeren op bepaalde tijden niet zonder begeleiding van een volwassene op straat komen (wat in een land als Panama uiteraard sowieso verstandig is). Een maatregel om criminaliteit en vandalisme tegen te gaan.
    • Lhbtiq+'ers worden over het algemeen nog niet geaccepteerd in Panama; al hangt dat wel wat af van wáár je bent.

    Ziekte in Panama

    • Over het algemeen ervaren expats Panama als een land met een hoge kwaliteit van leven: klimaat, stranden, natuur, vriendelijke mensen, relatief lage kosten voor levensonderhoud.
    • Maar: er zijn wel degelijk tropische ziekten aanwezig in delen van het land. Vaccinaties checken voordat je vertrekt is zeer aan te raden.
    • Drink in Panama altijd flessenwater, dat goedkoop is en overal verkrijgbaar.
    • Vanuit bijna overal in het land is Panama City goed bereikbaar, als je op zoek bent naar kwalitatief goede zorg. Maar, gezien de soms onverwacht langere reistijden is het verstandig om uit te zoeken waar de dichtstbijzijnde privé- en/of regionale ziekenhuizen zich bevinden, vóórdat een eventuele noodsituatie zich voordoet.
    • Hou er rekening mee dat de mensen die noodhulpdiensten bemensen, vaak alleen Spaans spreken. Het is verstandig om je woonadres in het Spaans te kunnen zeggen, net als enkele andere 'nood'woorden en zinnen. Het kan je leven redden als je snel een ambulance nodig hebt.
    • Ziekenhuizen en artsen willen vaak dat je vooraf contant betaalt voor een consult of behandeling. Ook particuliere ziekenhuizen vragen meestal een voorschot, of een bewijs dat je goed verzekerd bent. Stem dit altijd af met je (internationale) ziektekostenverzekeraar.
    • Check ruim voor vertrek voor welke medicijnen je een verklaring nodig hebt om een eerste dosis mee te mogen nemen naar Panama. Neem altijd de originele verpakking mee en denk op tijd aan het regelen van een medicijnverklaring. Schrijf voor ieder medicijn dat je gebruikt de internationale benaming van de werkzame stof op en probeer voor vertrek al te achterhalen of je medicijn ook in Panama verkrijgbaar is: waar, hoe en tegen welke kosten.

    Waar op te letten in het verkeer in Panama?

    • Verkeersregels zijn in Panama op z'n hoogst een 'leidraad' voor hoe je je in het verkeer beweegt. Veel mensen houden zich er niet aan en gedragen zich soms behoorlijk chaotisch. Rij daarom 'defensief' en meng je niet in discussies. Hou rekening met gaten in de weg.
    • Hou er in Panama rekening mee, zeker als je buiten de grote steden woont, dat een ritje naar een dichtstbijzijnde kliniek soms zo 30-45 minuten kan duren.
    • Weersomstandigheden, drukte van het verkeer en frequent voorkomende ongevallen kunnen de geschatte rijtijd in Panama flink verhogen.
    • Reis na zonsondergang niet over de weg, vooral niet in afgelegen gebieden. Vermijd auto- en busritten 's avonds en 's nachts.
    • Wees ook overdag op je hoede: juist dan vinden overvallen plaats.
    • Blijf zoveel mogelijk op de hoofdwegen.
    • In het regenseizoen moet je rekening houden met wegblokkades door landverschuivingen en modderlawines.

    Welke werk- en reisverzekeringen zijn geschikt voor kort en lang verblijf in Panama?

    • Is de reis naar Panama en je terugkomst voldoende gedekt? Ben je voor, tijdens en na je activiteiten voldoende gedekt? Welke verzekering past het beste bij jouw reis en jouw activiteit?

    Activiteiten- en reisverzekeringen

    Annuleringsverzekeringen

    Welke emigratie- en expatverzekering kan je afsluiten voor Panama als je daar een tijd gaat wonen?

    Ziektekostenverzekeringen

    • Als alternatief voor de Nederlandse basiszorgverzekering is een internationale emigratie of expatverzekering een veel gebruikte vervanging. Een dergelijke verzekering biedt een aantal voordelen tov de lokale dekking: internationale dekking, vergoedingen en voorwaarden veelal volgens Nederlandse maatstaven, gericht op dekkingen die een "buitenlander" nodig heeft, en flexibiliteit bij verhuizing naar Panama.
    • In sommige omstandigheden kom je in aanmerking voor het lokale 'CSS/MINSA' zorgsysteem. Dan nóg is het raadzaam om je bij te verzekeren via een internationale ziektekostenverzekering, omdat veel zaken niet of maar beperkt in de lokale zorgverzekering zijn gedekt.
    • Ziektekostenverzekeringen voor Panama
    • Overlijdensrisicoverzekering voor Panama

    Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen & Levensverzekeringen

    Aansprakelijkheidsverzekeringen & Rechtsbijstandverzekeringen

    Inboedel- en opstalverzekeringen

    • Wanneer je je eigen inboedel meeneemt naar Panama, of daar lokaal nieuwe huisraad aanschaft, dan kan een internationale geldende inboedelverzekering ervoor zorgen dat je tegen schade verzekerd bent die het gevolg is van onder meer brand, storm en diefstal.
    • Sommige huizen in de buitenwijken hebben beveiligers in dienst die in de gaten houden wie er het complex inkomt en wie het complex verlaat. Afhankelijk waar je woont en wat voor soort huis je hebt, is het handig om een verzekering te vinden die bij jouw persoonlijke behoeften past. 
    • In Panama is het niet makkelijk om lokale verzekeringsmaatschappijen te vinden die inboedel- en opstalverzekeringen kunnen regelen. Door het relatief grote aantal mogelijke calamiteiten (inbraak, orkaan, aardbeving e.a.) kun je tegen problemen aanlopen als je een claim wilt indienen of wanneer je verzekering moet vernieuwen. Zorg er dus liever voor dat je je huis en inboedel meeverzekert bij je internationale verzekering.
    • Inboedelverzekering voor Panama
    • Huis- en inboedelverzekering ondertussen in Nederland

    Collectieve verzekeringen (voor bedrijven, stichtingen/NGO's)

    • Voor organisaties die twee of meer werknemers naar Panama hebben uitgezonden, zijn collectieve verzekeringen regelmatig een uitkomst.
    • Op deze wijze wordt er niet alleen administratieve rompslomp voorkomen, er zijn ook meer mogelijkheden op het gebied van de dekking.
    • Collectieve verzekeringen voor Panama

    Verder lezen of emigreren naar Panama of een reis naar Panama voorbereiden

    Thema's: activiteiten en avontuur in het buitenland

    Backpacken in Australië en werken in Australië

    Backpacken in Australië en werken in Australië

    Backpacken, reizen en werken in Australië van working holiday tot werkvisum, en werken op een boerderij tot reizen in de outback Backpacken en werken in Australië Waar moet je aan denken als je gaat werken en backpacken in Australië? Wat voor werk kan je doen in Australië? Werken in Australië en hoe kom je aan een baan? Kun je werken...... lees verder op de pagina
    Reizen en backpacken in het buitenland

    Reizen en backpacken in het buitenland

    Van backpacken in Azië, helpen in Afrika, werken in Australië, trekken door Europa tot feesten in Zuid-Amerika Inhoud: Reisdoel en reiservaring kiezen Waarheen en wanneer kan je het beste op reis, op vakantie of activiteiten in het buitenland doen? Hoe kan je het beste een reisbestemming kiezen? Reisbestemming kiezen in het buitenland Beste reistijd en vertrekperiode voor activiteiten in het...... lees verder op de pagina
    Emigreren en wonen in het buitenland

    Emigreren en wonen in het buitenland

    Vertrekken naar het buitenland om te emigreren of daar voor langere tijd te gaan wonen voor werk, bedrijf of ander leven? Belastingen - Bestemmingen - Checklists - Netwerk - Emigratiedrang Eigen bedrijf - Eigen huis - Kinderen - Remigratie - Verhuizing - Zorgverzekering... lees verder op de pagina
    High School & Schooljaar: van college tot diploma in het buitenland
    Muziek en festivals in het buitenland en op reis

    Muziek en festivals in het buitenland en op reis

    Samen muziek maken of festivals bezoeken in het buitenland Muziekinstrument meenemen op reis - Verzekeren van muziekinstrumenten Inhoud: o.a. Waarom vinden mensen muziek leuk en wat doet muziek met mensen?] Waarom vinden mensen muziek leuk? Welke effecten heeft het luisteren naar muziek? Wat zijn de biologische effecten van muziek Wat zijn de psychologische effecten van muziek Wat zij de sociale...... lees verder op de pagina
    Natuurgebieden & Wildreservaten: dieren ontmoeten in het buitenland
    Outdoorspullen en buitensportartikelen checken, meenemen en verzekeren op reis

    Outdoorspullen en buitensportartikelen checken, meenemen en verzekeren op reis

    Reisoutdoor, buitensport en buitensportartikelen voor je reis of backpacktrip Inhoud: Hoeveel water heb je nodig tijdens een wandel- of fietstocht op reis? Wat zijn waterfilters en hoe krijg je veilig drinkwater op reis? Wel of niet op reis een waterzuiveraar of filter gebruiken? Wat zijn waterfilters en hoe krijg je veilig drinkwater op reis? Voorbereiden en verzekeren van je activiteiten,...... lees verder op de pagina
    Sabbatical & Lang verlof in het buitenland

    Sabbatical & Lang verlof in het buitenland

    Een sabbatical nemen of met lang verlof naar het buitenland Voor je burn out, na je bore out, om bij te tanken, los te laten of na te denken Inhoud: o.a. Wat is een sabbatical? Wat is lang verlof? Stabiliteit versus stress Wat is burnout? Wat is stabiliteit en wat betekent je mentaal stabiel en in balans voelen? Wat is...... lees verder op de pagina
    Stage in het buitenland en vacatures voor stagelopen in het buitenland
    Studeren in het buitenland en onderzoek in het buitenland

    Studeren in het buitenland en onderzoek in het buitenland

    Studeren of onderzoek doen aan een hogeschool of universiteit in het buitenland College - Minor - Master - PHD - Promotie - Studiepunten - University Vertrek - Verzekering - Voorbereiding Inhoud o.a. Welk land kies je als op zoek ben naar een universiteit of hogeschool in het buitenland? Welke competenties en vaardigheden kun je opdoen als je in het buitenland...... lees verder op de pagina
    Taalcursus in het buitenland volgen: van Chinees tot Spaans leren

    Taalcursus in het buitenland volgen: van Chinees tot Spaans leren

    Talen leren, spreken, schrijven en begrijpen Taalcursus in het buitenland - Taalcursus Chinees, Duits, Engels, Frans of Spaans Taaltrainingen in lokale talen - Talenreis - Taaljaar Inhoud: o.a Waar en waarom Engels, Spaans, Italiaans of Frans leren in het buitenland? Hoe kies je taalcursus of een taalschool in het buitenland: landen, steden, activiteiten? Hoe kies je de beste reistijd voor...... lees verder op de pagina
    Tussenjaar in het buitenland doen en reizen tijdens een Gap Year

    Tussenjaar in het buitenland doen en reizen tijdens een Gap Year

    Tussenjaar of Gap Year in het buitenland Trips maken - Vrijwilligerswerk doen - Werkervaring opdoen - Zelfinzicht versterken Toekomstbeeld toetsen - Tijdelijk werken - Trainingen doen Backpacken - Rond de wereld reizen - Talen leren in het buitenland Inhoud: o.a. Wat is een tussenjaar of Gap Year in het buitenland? Wat is een werkvakantie in het buitenland of een Working...... lees verder op de pagina
    Vrijwilligerswerk in het buitenland doen en vacatures voor vrijwilligerswerk

    Vrijwilligerswerk in het buitenland doen en vacatures voor vrijwilligerswerk

    Vrijwilligerswerk in het buitenland doen, projecten in het buitenland steunen en vacatures voor vrijwilligerswerk in het buitenland zoeken Inhoud: o.a Wat zijn de vragen die je jezelf moet stellen als je vrijwilligerswerk in het buitenland wilt gaan doen? Waarom vrijwilligerswerk doen in het buitenland en waarom een ander helpen? Wat kunnen redenen zijn om géén vrijwilligerswerk in het buitenland te...... lees verder op de pagina
    Wereldreis maken en lang op reis als backpacker, globetrotter of nomad
    Werken in het buitenland en vacatures in het buitenland

    Werken in het buitenland en vacatures in het buitenland

    Betaald werken in het buitenland en jezelf ontwikkelen in een internationale omgeving Met advies, coaching, keuzehulp en inspiratie rond banen, bemiddelende organisaties, bestemmingen, branches, competenties, functies, sectoren, vacatures, verzekeringen en werkgevers Inhoud: o.a Wat zijn de 7 vragen die je kunt stellen als je wilt gaan werken in het buitenland? Hoe ziet de voorbereiding van werken en werk zoeken in...... lees verder op de pagina
    Activiteiten doen in het buitenland en avontuurlijke reizen maken

    Activiteiten doen in het buitenland en avontuurlijke reizen maken

    Activiteiten in het buitenland, actief op reis en avontuur tijdens het backpacken Avontuurlijke expedities - Culturele cursussen - Ecotours - Educatieve trainingen Outdooractiviteiten - Sportieve activiteiten - Wildlifetrips Inhoud: Wat zijn inspirerende activiteiten in het buitenland? Wat is het en waar kan je beste heen?: onder andere bergsport, beschermen en verzorgen van dieren, betaald werken, duiken, kanoën, kajakken en raften,...... lees verder op de pagina

     

     
     
    Partners en organisaties voor Panama: uitgelicht
    Spanish at Locations

    Bij Spanish at Locations kun je Spaanse les volgen in Costa Rica en Panama. Spanish at Locations is in 1998 opgericht door de Nederlandse Ingrid Lommers en heeft inmiddels taalscholen op meerdere locaties in beide landen. Spanish at Locations biedt zowel taalcursussen als taalcursuscombinaties aan, waarbij je een taalcursus Spaans kunt combineren met activiteiten of vrijwilligerswerk.

    StudyTravel

    StudyTravel bestaat uit een vast team enthousiaste medewerkers, allen met buitenlandervaring. Je kunt er terecht om verschillende talen te leren zoals Italiaans, Duits, Chinees, Portugees, Russisch, Frans, Engels, Japans en natuurlijk Spaans! Daarnaast zijn er mogelijkheden voor een tussenjaar of een stage. Heb je bij StudyTravel geboekt dan kan je via JoHo een deel van je lesgelden terugkrijgen.

    Partners en organisaties
    Spanish Travel Classes

    Leer Spaans in Latijns Amerika met Spanish Travel Classes. De Nederlandse Martijn is expert op het gebied van Spaanse taalreizen. Er worden naast taalcursussen ook trips aangeboden, om je te helpen je in de cultuur onder te dompelen: yoga, surfen of schildpadden spotten  Er is ook een aanbod van groepsreizen in combinatie met spaanse lessen.

    JoHo: samenwerken met JoHo

     

    Verder reizen

     

    Bestemming: landenlijst
    JoHo: begrijpen

    JoHo Missie, Visie & Concept

    Missie & Visie

    • JoHo wil mensen en organisaties in staat stellen zich te ontwikkelen en beter samen te werken, en daardoor bij te dragen aan een tolerante, verdraagzame en duurzame wereld.
    • Via online platforms en fysieke support centers wordt steun verleend aan persoonlijke ontwikkeling, en wordt internationale samenwerking gestimuleerd.

    Concept

    • Als JoHo donateur, abonnee of verzekerde verleen jij steun aan de doelstellingen van JoHo
    • JoHo steunt vervolgens jou met tools, coaching en voordelen op het gebied van persoonlijke ontwikkeling en internationale activiteiten  
    • JoHo heeft als kernservices: studiehulp, competentie-ontwikkeling, coaching en verzekeringsbemiddeling bij vertrek naar buitenland
    JoHo: paginawijzer

     

     JoHo 'bestemmingen en landen' pagina

     

    Hoe het werkt op een JoHo bestemmingen- en landenpagina (destinations)

    • Op een bestemmingspagina vind je informatie over een land of een regio.
    • Je vindt daar ook de JoHo services en producten die betrekking hebben op dat specifieke land. Zoals de vacatureservices voor betaald of vrijwilligerswerk, de stagemogelijkheden, de partners en de verzekeringsopties
    • Je vindt de informatie opgedeeld in een aantal delen

    Verkenning & Orientatie  

    • Verkenning & Afweging
    • Valuta & Kosten
    • Visum & Documenten
    • Vertrektijd & Klimaat
    • Vervoer & Transport
    • Verblijf & Voeding
    • Verbinding & Integratie
    • Vermaak & Activiteiten

    Voorbereiding en veiligheid

    • Vertreklijsten & Meeneemtips
    • Verzekeringen & Voorzorgsmaatregelen
    • Vaccinaties & Gezondheid

    Vacatures en activiteiten

    • Betaald werk
    • Vrijwilligerswerk
    • Stages

     Verder reizen en ontdekken

    • Aangrenzende landen en regio's
    JoHo: footprint achterlaten

    The world of JoHo footer met landenkaart

    JoHo: Bereikbaarheid - Concept – FAQ - Gegevens - Winkelwagen - Zoeken