Bestemming: Bolivia

 

Naar Bolivia reizen om te backpacken, te studeren, stage te lopen, vrijwilligerswerk te doen, te werken, te leven als digital nomad of je te vestigen als emigrant

Backpacken of reizen in Bolivia?

Studeren in Bolivia?

Stagelopen in Bolivia?

Vrijwilligerswerk doen in Bolivia?

Werken in Bolivia?

Werken als digital nomad in Bolivia?

Wonen in Bolivia?

Reizen in en emigreren naar Bolivia

Reizen in en emigreren naar Bolivia

  • Bolivia wordt door haar ligging in het midden van het continent, ook wel het hart van Zuid-Amerika genoemd. Het is een land waar veel ruige natuur te vinden is: besneeuwde bergtoppen, ruige landschappen, uitgestrekte savanne en een ondoordringbaar regenwoud. Bolivia kenmerkt zich ook door de inheemse bevolking, die het straatbeeld met hun kleding letterlijk veel kleur geven. Ondanks haar bewogen geschiedenis is het één van de meest vredige landen in dit continent.

Bestemming Bolivia 

JoHighlights Bolivia

  • La Paz is de hoofdstad van Bolivia en heeft meer dan 1 miljoen inwoners. Het is desondanks een sfeervolle stad met vele bezienswaardigheden. De Indianenwijken en de kleurrijke markten in deze stad vormen een geweldig schouwspel tegen de achtergrond van de besneeuwde Andestoppen.
  • Vanuit La Paz kun je trips boeken naar onder andere het hoogste skigebied ter wereld (de gletsjer op de Chacaltaya), Lake Titicaca (het hoogst bevaarbare meer ter wereld), Potosi (van oudsher een rijke, welvarende stad in Bolivia) en Salar de Uyuni (de grootste zoutvlakte ter wereld).
  • Maak een fietstocht over "de gevaarlijkste weg ter wereld" bij La Paz: een smalle weg langs diepe ravijnen, maar met prachtige natuur; van ijskoude, witte bergtoppen tot subtropische wouden, waarbij je onderweg regelmatig apen en papegaaien tegenkomt.
  • Maak een tocht door het zuidoosten van Bolivia waar mooie, uitgestrekte Amazonelaagland-gebieden liggen met veel wild-life (The Chaco). Meer naar het noorden beginnen de tropische regenwouden van het Amazonegebied bij het startpunt van Rurrenabaque.

JoHotspots Bolivia

  • Copacabana is een heilige plaats voor de oude Inca’s, aan de rand van het Titicaca-meer. Het is een uitstekend startpunt voor boottochten en wandelingen door de schitterende omgeving. Het Titicaca-meer staat bekend als het hoogstgelegen bevaarbare meer (3.830 meter boven de zeespiegel) ter wereld.
  • Het dorp Uyuni wordt door de Bolivianen vaak het koude dorp genoemd vanwege het koude klimaat. Een klein en rustig Boliviaans dorp met zo’n 12.000 inwoners vanaf waar de tochten naar de zoutmeren, Colorado Verde en Laguna Colorado beginnen. Een prachtige ervaring!
  • Sucre is volgens velen de mooiste stad van Bolivia; de musea en markten maken het tot een stad waar je je niet zult vervelen.
  • Coroico is een stad gelegen op 5 uur rijden ten noorden van La Paz, midden in de jungle en heeft een aangenaam klimaat. De spannende busrit over niet geasfalteerde wegen en langs diepe afgronden. Het wisselende landschap van besneeuwde bergtoppen, dichtbegroeide jungle en mooie watervallen biedt veel afleiding.
  • Rurrenabaque is een lange zware tocht per bus vanuit La Paz. In de Boliviaanse jungle is het goed vertoeven. Als je evenveel biertjes drinkt als je krokodillen ziet, kom je elke avond dronken in je hangmat terecht. Het vormt tevens het perfecte startpunt voor een ontdekkingstocht in de Amazone. Maar velen hebben moeite hier weg te komen. Letterlijk ook, als de regentijd begint en de wegen (nog) slechter worden.

JoHorribles Bolivia

  • Als gevolg van politieke instabiliteit in Bolivia moet je rekening houden met protestdemonstraties en wegblokkades in diverse regio’s van het land, die het openbare leven kunnen ontwrichten. Dit geldt met name voor de Centrale Hoogvlakte, waar ook La Paz ligt, maar ook voor de Chapare, het Titicacameer, Cochabamba, de Yungas en in mindere mate Santa Cruz. Wegblokkades en demonstraties dienen zoveel mogelijk te worden gemeden.
  • De route naar de Yungas is weliswaar een van de mooiste, maar ook de gevaarlijkste! Omdat deze weg zeer steil en smal is, en dat er bij zware regenval aardverschuivingen kunnen voorkomen, wordt geadviseerd gebruik te maken van betrouwbare busbedrijven.
  • Door wegblokkades kunnen de routes naar belangrijke bestemmingen voor veel vertraging zorgen.
  • La Paz ligt op grote hoogte en dat kan hoofdpijn en moeite met slapen tot gevolg hebben. Zorg dus voor voldoende afwisseling en ga indien nodig een aantal dagen naar een lager gelegen gebied.

Geldzaken Bolivia?

  • De Boliviaanse munteenheid is de Boliviaanse Boliviano, afgekort als BOB.

Vertrektijd voor Bolivia?

  • In het noordelijk gelegen Amazonegebied is het klimaat tropisch en vochtig, in het zuidoosten is het droog en heet, in de valleien is het vrij koel en in het hoogland is het koud.
  • Het regenseizoen valt in de zomer, van december tot april. De winter, die van mei tot augustus duurt, is het droge seizoen.
  • Door de constante temperatuur (9° C) van het Titicaca-meer heerst er rond dit meer een mild klimaat.
  • In het zuiden en de zuidwesthoek van het land wordt het steeds kouder en kan het ’s winters streng vriezen.
  • In het hoge Andesgebergte is de winter zonnig en droog. Op 4.000 meter hoogte is het 10-15° Celsius maar voelt het door de felle zon warmer aan. ’s Nachts daalt de temperatuur tot onder het vriespunt. De gemiddelde zomertemperatuur ligt soms maar enkele graden hoger dan in de winter, doordat het zomers regelmatig regent en bewolkt is.
Beste reistijd in Bolivia
  • De winter (van mei tot september) is de beste tijd om Bolivia te bezoeken, maar het is ook meteen de meest toeristische tijd. Let erop dat het in het hoogland nogal eens koud kan worden.
Slechtste reistijd in Bolivia
  • De zomer (vooral november tot en met februari) betekent in Bolivia het regenseizoen, zeker in het laagland. Dit bemoeilijkt het reizen in sommige gebieden, vanwege onbegaanbare wegen.
Zonuren in Bolivia
  • Bolivia heeft ongeveer 2.300 uren zon per jaar.

Vervoer Bolivia?

  • Vanuit Amsterdam vlieg je op La Paz (LPB) of op Santa Cruz (VVI). Het is ongeveer 10.345 kilometer vliegen naar El Alto in La Paz. Een vlucht duurt ongeveer 12 uur en 15 minuten. De exacte duur van de vlucht hangt af van het type vliegtuig en de weersomstandigheden. 
Bus in Bolivia
  • Het meest voor de handliggende vervoermiddel om door Bolivia te reizen is de bus. In Bolivia wordt de bus aangeduid met 'flota'. In alle steden vind je stations waar verschillende busmaatschappijen busreizen in alle denkbare richtingen aanbieden. Er rijden dagelijks meerdere bussen tussen alle grote steden. Kleinere plaatsen en afgelegen departementen (Beni, Pando, Tarija) zijn vaak slechts één keer per dag of enkele keren per week te bereiken. De busreizen duren vaak een hele dag of een hele nacht. Overdag reizen is over het algemeen een stuk veiliger maar een nachtrit scheelt je wel weer een overnachting (neem wel een trui mee, want het kan fris worden). Lokale bussen zijn vol, het ruikt er vaak niet al te fris, stoelen zijn half kapot, kunnen niet versteld en je hebt nauwelijks beenruimte. Het reizen met de bus is niet erg comfortabel dus, maar wel heel goedkoop en het is ook wel weer een avontuur.
Trein in Bolivia
  • De trein is geen snel vervoermiddel, want het grootste gedeelte van de spoorlijnen in Bolivia ligt in het hooggebergte. Er zijn verschillende treinen: de expresso, rápido en mixto, waarvan de expresso de snelste is. Naast treinen rijden er op het spoor ook ferrobussen, dat zijn gemotoriseerde wagons die iets weg hebben van een bus.
Auto in Bolivia
  • Je kunt een auto huren in Bolivia, alleen zijn er weinig verharde wegen. En vooral in de regentijd is het geen aanrader om zelf met de auto op pad te gaan. Voor goede coureurs en avonturiers is dit buiten de regentijd mogelijk, maar pas goed op voor de andere weggebruikers en slechte wegen.
Taxi in Bolivia
  • In Boliviaanse steden zijn taxi's relatief goedkoop. Je moet, zoals eigenlijk overal, duidelijk van tevoren de prijs afspreken en voor hoeveel personen die prijs geldt. Collectieve taxi's in Bolivia heten trufis en volgen vaste routes. Ze zijn goedkoper dan een normale taxi.

Budget Bolivia?

  • Budget: Reken op €20,- tot €35,- per dag voor de low-budget reiziger.
  • De prijs voor een biertje is ongeveer €0,80 en voor een kop koffie ongeveer €1,-.

Slapen, eten en drinken in Bolivia?

  • Bolivia wordt wat minder bereisd dan Peru en Ecuador en beschikt daarom over iets minder hostels die speciaal gericht zijn op backpackers, maar over het algemeen kun je overal goed terecht voor onderdak.
  • Het aantal hotels in de middenklasse is groot en voor niet al te veel geld kun je al een kamer huren. Er zijn verschillende categorieën: residenciales, hoteles, hostales, alojamientos en hospedájes. Meestal zijn de laatste twee genoemde hotels het goedkoopst en soberst ingericht.
  • In dorpjes en kleine stadjes moet je soms genoegen nemen met zeer minimale accommodaties.
  • Echte campings met allerlei voorzieningen zijn er in Bolivia niet. De natuur is één grote camping, je kunt er vrij kamperen, in de buurt van dorpen moet je toestemming vragen. Let wel op de veiligheid!
Eten in Bolivia
  • Het eten in Bolivia is net zo gevarieerd als de regio's. Het menu op de Altiplano bevat veel zetmeel en koolhydraten, terwijl in het laagland meer vis, groente en fruit op het menu staan. Vlees, vooral kip, speelt in elke maaltijd een belangrijke rol met daarnaast rijst, aardappelen en een salade. Daaroverheen wordt vaak llajhua , een scherpe saus met tomaten en pepers, gedaan. In het Amazonegebied eet men in plaats van aardappelen gebakken banaan of maniok (broodwortel).
  • Het kauwen van cocabladeren is in Bolivia een ontspannende en sociale aangelegenheid zoals bij ons het drinken van koffie of thee. Bij de mijnwerkers is er sprake van een 'cocapauze'. Het wordt op prijs gesteld als je cocabladeren aan behulpzame inwoners of mijnwerkers cadeau geeft.

Specialiteiten

  • Sopa de Quinoa: Quinoa is het lokale graan dat geoogst wordt op grote hoogten. In een soep ziet het graan er uit als  kronkelige, witte halve cirkels. De quinoa zelf heeft weinig smaak, maar is lekker in soep. Meestal wordt het graan in een soep van kip, uien, varkensvlees of andere ingrediënten gekookt.
  • Saltena is een pastei of een broodje dat gevuld wordt met vlees of kip, ei, groenten, olijven en aardappelen. De saus in de 'Saltena' is licht kruidig of zeer pikant. Het broodje wordt opgediend met erwten, aardappelen en andere ingrediënten. 'Saltena' kan ook vegetarisch bereid worden. In elk dorp in Bolivia is saltena terug te vinden, maar met subtiele verschillen.
  • Ceviche is te vergelijken met een garnalencocktail. Het gerecht kan worden klaargemaakt met  verse witte vis, ajuin, avocado, mango, vers limoensap, hete pepers, peper en zout. De vis, ajuin en avocado worden in stukjes versnipperd en de pepers worden ontpit. Alle ingrediënten komen in één kom terecht en worden vermengd met peper en zout. Ceviche wordt koel opgediend, met plataan of tortilla chips
  • Empanada is afkomstig van de Spaanse en Portugese keuken. 'Empanada' is een gevuld broodje of gebak. Het deeg wordt rond de vulling gevouwen en gebakken. In Spanje is de empanada eerder groot en heeft een ronde vorm, het brood wordt in kleinere porties versneden. In Portugal en Zuid-Amerika is de empanada doorgaans klein.
  • Picanha wordt gemaakt op basis van rund- of varkensvlees dat bereid wordt met wijn en kruiden. Het vlees wordt geserveerd met gestoomde aardappelen.
Drinken in Bolivia
  • De meest populaire drank is Chicha, een gegiste maïsdrank waarvan het alcoholpercentage kan verschillen. Deze wordt vooral rond Cochabamba geproduceerd.
  • Een andere geliefde drank is Singani, een soort jenever die uit druiven gedestilleerd wordt. Bolivianen mengen de drank vaak met seven-up en citroensap en noemen het dan chuflay.
  • Thee is een redelijk populaire drank, ondermeer 'Mate de Coca', een thee van cocabladeren en 'Api' zijn erg in trek. De 'Mate de Coca'  komt oorspronkelijk van het Andesgebergte te Peru. 'Api' is Boliviaanse thee die bij het ontbijt geschonken wordt en wordt gemaakt van maïs, kruidnagel, citroen en kaneel.

    Feestdagen en festivals in Bolivia?

    • 24 januari wordt Alasitas gevierd, een feest uit het Inca tijdperk dat in la Paz gevierd wordt.
    • 2 februari wordt La Virgen de la Candelaria gevierd, een kleurrijk festival met name in Copacabana.
    • In februari en maart wordt er overal in Bolivia Carnaval gevierd, met name in Oruro.
    • Op 6 augustus is de onafhankelijkheidsdag, het belangrijkste feest van Bolivia dat door het hele land gevierd wordt.
    • In de laatste week van augustus wordt er een groot muziekfestival in Potosi gehouden.

    Communiceren in Bolivia?

    • De officiële taal is Spaans, maar het Zuid-Amerikaanse Spaans dat in Bolivia gesproken wordt, is qua zinsconstructie en uitspraak afwijkend van het Spaans in Spanje.
    • Bijna de helft van de bevolking spreekt naast Spaans nog een van de twee grote officiële indianentalen: het Quechua of het Aymará.

    Handige woorden

    • Hallo/Hoi: Hola
    • Goedemorgen: Buenos días
    • Goedenavond: Buenas noches
    • Doei: Adios
    • Ja: Sí
    • Nee: No
    • Alstublieft: Por favor
    • Dank u wel: Gracias
    • Graag gedaan: De nada
    • Sorry: Siento

    Voorbereidingen voor Bolivia?

    • Laat je goed informeren over de laatste stand van zaken rondom de gezondheidsmaatregelen en vaccinaties.

    Veiligheidszaken in Bolivia

    • De meeste reizigers geven aan zich veilig te voelen in Bolivia, veiliger dan in sommige andere Zuid-Amerikaanse landen. Maar het is wel goed opletten geblazen. Demonstraties, die dagelijks voorkomen, kunnen soms tot geweld leiden.
    Criminaliteit in Bolivia
    • Er komen af en toe gewelddadige berovingen voor, waarbij mensen voor een paar uur worden vast gehouden. Het is daarom aan te raden om alleen officiële taxi's (radio-taxi's die hun rit aan moeten melden bij de centrale) te nemen en 's nachts niet alleen over straat te gaan. Vooral La Paz en Santa Cruz zijn gevaarlijk voor deze soort van criminaliteit.
    Natuurgeweld in Bolivia
    • Tijdens het regenseizoen (december tot april) komt er zware regenval voor, met als gevolg overstromingen en aardverschuivingen.
    Verkeer in Bolivia
    • Autochauffeurs rijden nogal roekeloos en er gebeuren ook vrij veel ongelukken in het verkeer. Vermijd taxi's tussen La Paz en Copacabana.
    Wetgeving in Bolivia
    • Bezit en verkoop van cocabladeren en afgeleide producten (geen verdovende middelen) is legaal, let wel op dat je het niet meeneemt buiten Bolivia. Let ook op voor dieven die zich voordoen als een controleur tegen drugsbezit, zij zullen waarschijnlijk proberen je in een auto te krijgen en je te beroven. 
    Gevaarlijke gebieden in Bolivia
    • Er zijn regelmatig protesten en wegblokkades vooral in La Paz, het is handig om deze te vermijden.

    Verzekeringen voor Bolivia?

    Studie, stage, vrijwilligerswerk en betaald werk in Bolivia

    Wonen in Bolivia, lang in Bolivia verblijven of emigreren?

    Bolivia: Vestigen en ondernemen
    Checklist voor vertrek naar Bolivia om te wonen, werken of emigreren

    Oriëntatie op vertrek naar Bolivia

    1. aandacht besteden aan motieven en verwachtingen van iedereen die gaat meeverhuizen
    2. verdiepen in onder andere taal & cultuur, gezondheidszorg, veiligheid en criminaliteit voor een gedegen afweging "wel/niet/nog niet vertrekken"; kijk naar push- en pullfactoren
    3. bij vertrek met kinderen: verdiepen in voor- en nadelen; betrek ze tijdig bij de plannen en geef ze subtaken die te overzien zijn
    4. taakplanning maken; alle mee-emigrerende gezinsleden daarbij betrekken
    5. contact leggen met expats via (online) communities en/of met emigranten die al op je woonlocatie wonen en werken; checken of ze openstaan voor het beantwoorden van vragen
    6. gebruiken van verschillende media, guidebooks, beurzen, communities voor je basisorëntatie op mogelijke bestemmingen
    7. oriëntatietrip overwegen (geen vakantie!) en bereid je daar goed op voor
    8. regelen van een sparringpartner die je betrekt bij de voorbereidingen en die het proces bewaakt: op voldoende afstand, opbouwend kritisch genoeg
    9. plan-van-aanpak maken voor plotselinge of verwachte terugkeer
    10. bijhouden van een emigratiedagboek / persoonlijk magazine bij voor het vastleggen van hetgeen je meemaakt in alle fasen van emigratie

      Woonlocatie, woonruimte en verhuizen naar Bolivia

      1. maak een shortlist van eisen en wensen omtrent je nieuwe woonomgeving
      2. laat je via een gespecialiseerd bureau of juridisch adviseur voorlichten over alle wettelijke regelingen rondom het aankopen van een woning als (buitenlands) particulier
      3. laat de staat van je koopwoning grondig onderzoeken voordat je tot koop overgaat
      4. overweeg gebruik te maken van een intermediair als je je woning in Nederland gaat (onder)verhuren en check eventuele gevolgen voor je huisverzekeringen
      5. bij het stopzetten van je huurwoning in Nederland: zoek tijdig uit in welke (originele) staat je de woning moet opleveren
      6. start tijdig met het opvragen van offertes bij verhuizers (het combineren van ladingen kan soms een kostenvoordeel opleveren)
      7. bij het opvragen van verhuisoffertes: maak één basislijst die je aan verschillende verhuizers voor kan leggen (bevordert vergelijkbaarheid)
      8. controleer het tijdig beëindigen van de nutsvoorzieningen in je oude woning en het opstarten van nutsvoorzieningen in je nieuwe woning
      9. benut eventuele relocation services als je door je werkgever wordt uitgezonden; die ondersteunen jou en je gezin bij het settelen
      10. regel tijdig verzekeringen en veiligheidsmaatregelen voor je nieuwe woonlocatie; huizen van expats of buitenlanders zijn soms gewild

      Geldzaken, fiscale zaken en belastingdienst

      1. start op tijd met het maken van een verhuisbegroting: een overzicht van te verwachten uitgaven (en evt. besparingen) rondom de verhuizing zelf
      2. start op tijd met het maken van een woon- en leefbegroting: een overzicht van te verwachten inkomsten en (dagelijkse) uitgaven na verhuizing
      3. maak een lijst van alle lopende verplichtingen, abonnementen, contracten en let op opzegtermijnen of calculeer boetes in bij voortijdig opzeggen
      4. vraag bij je huidige bank(en) naar de gevolgen van emigratie voor lopende rekeningen, creditcards, spaartegoeden
      5. regel je doorlopende bankzaken in je oude woonland en verdiep je in valuta en het banksysteem van je nieuwe woonland
      6. verdiep je in de diverse beschikbare (internationale) betaalmiddelen & procedures rond het overmaken van geld van en naar je nieuwe woonland
      7. check of je nieuwe woonland een belastingverdrag heeft met Nederland en wat de gevolgen van de uitkomst zijn
      8. reken tijdig af met de belastingdienst
      9. overweeg gebruik te maken van een financieel adviseur voor het vaststellen van een emigratiebegroting, het doorspreken van je huidige financiën en advies bij belastingzaken
      10. wees extra alert op het instellen van wachtwoorden bij alle apparaten die je gebruikt voor internationaal bankieren; als lang-in-het-buitenland-verblijver ben je soms een extra interessant target

      Regelgeving, sociale voorzieningen, toeslagen en uitkeringen bij vertrek naar Bolivia

      1. verdiep je tijdig in de regels rondom het uitschrijven uit de Basisregistratie Personen
      2. check of je nieuwe woonland een socialezekerheidsverdrag heeft met Nederland en wat de gevolgen van de uitkomst zijn
      3. bouw voldoende basiskennis op over de in je nieuwe woonland geldende wetten & regels
      4. denk aan juridische geldigheid van contracten en akten die je in Nederland had
      5. maak op tijd een start met het opstellen van een lijst met te informeren instanties
      6. regel DigiD (als je dat nog niet hebt), zodat je vanuit het buitenland administratieve zaken kan blijven regelen
      7. verdiep je in de sociale voorzieningen ("social security") in je nieuwe woonland
      8. zoek tijdig uit hoe het werkt met het stopzetten of meenemen van uitkeringen naar het buitenland
      9. verdiep je in regelgeving rondom het wel of niet stopzetten van kinderopvangtoeslag, huurtoeslag, zorgtoeslag
      10. check welke gevolgen je buitenland verblijf hebben op AOW en pensioen; regel particuliere (bij)verzekering

      Werk, onderneming en vrijwilligerswerk in Bolivia

      1. verdiep je tijdig in mogelijke werkzaamheden voor jezelf en eventuele partner in je nieuwe woonland: werk, vrijwilligerswerk
      2. verdiep je in visumkansen bij het werk dat je voor ogen hebt & check beroepenlijsten die je visumkansen kunnen verhogen
      3. zoek uit wat de waarde is van je Nederlandse diploma's & opleidingscertificaten in je nieuwe woonland; laat documenten tijdig legaliseren
      4. word je uitgezonden, informeer dan bij je werkgever naar het huidige expatbeleid en de manier waarop je bedrijf jou en je gezin kan ondersteunen
      5. wil je een eigen onderneming starten in het buitenland, start dan tijdig met een onderzoek naar marktkansen en maak een of meerdere markt- en concurrentie verkenningstrips + check adviezen van (lokale) chambers of commerce
      6. ga je zelf ondernemen in het buitenland, overweeg dan gebruik te maken van een ervaren tussenpersoon die je een deel van de juridische en administratieve opstartwerkzaamheden uit handen kan nemen
      7. ga je ontslag nemen, communiceer de beslissing om naar het buitenland te gaan dan tijdig met je huidige werkgever & respecteer opzeg- en overdrachtstermijnen
      8. verdiep je tijdig in lokale werkculturen en manieren van communicatie & samenwerking
      9. oriënteer je op zakelijke (expat) netwerkclubs, zoek uit waar ze zitten en wat ze voor jou plus je eventuele partner en kinderen kunnen betekenen
      10. maak heldere werkafspraken met businesspartners of zaakwaarnemers als je een eigen onderneming in Nederland aanhoudt

      Verzekering, veiligheid en gezondheid in Bolivia

      1. verdiep je in de regels rondom het stopzetten van je Nederlandse zorgverzekering
      2. besteed tijdig aandacht aan bij jouw situatie passende internationale ziektekostenverzekeringen; hou rekening met een (soms lang) traject voor medische acceptatie
      3. laat je informeren over voor- en nadelen van lokale verzekeringen / verzekeringen via eventuele werkgever
      4. denk onder andere ook aan je (internationale) reisverzekering, verzekering voor als je tijdelijk op bezoek/terug in Nederland bent, een transportverzekering (verhuizing) en regelingen voor nabestaanden, arbeidsongeschiktheid, huis & inboedel, pensioen, aansprakelijkheid, auto
      5. check tijdig benodigde inentingen en medische verklaringen (het regelen daarvan kost soms weken tot enkele maanden)
      6. verdiep je in lokale gezondheidszorg: ziekenhuizen, (huis)artsen, tandartsen, kraamzorg
      7. regel een laatste medische checkup door je vertrouwde arts in Nederland; laat een internationaal bruikbaar medisch dossier opstellen
      8. hou jezelf regelmatig op de hoogte van formele en informele veiligheidsadviezen en stel je in op een gewenningsperiode na aankomst
      9. werk regelmatig je contact checklist & lijst met noodnummers bij
      10. maak voor vertrek heldere afspraken met achterblijvers hoe te handelen bij ziekte, overlijden

      Visa en documenten voor Bolivia

      1. onderzoek welke visumregelingen en/of migrantenprogramma's er zijn op je nieuwe woonlocatie voor jouw nationaliteit
      2. begin op tijd; visa zijn soms eenvoudig en snel geregeld, maar visumprocedures nemen meestal behoorlijk wat tijd in beslag, van maanden tot enkele jaren.
      3. verhuis je met meerdere gezinsleden, maak dan per persoon een visum & (werk)vergunning inventarisatie
      4. overweeg gebruik te maken van een visumbemiddelingsbureau en verdiep je in wat zij wel, en wat niet, voor je kunnen regelen
      5. check ook aanvullende visumvereisten zoals Verklaring Omtrent Gedrag, gezondheidsverklaringen, medische keuringen
      6. zoek tijdig uit welke documenten je moet vertalen en legaliseren
      7. overweeg gebruik te maken van een juridisch adviseur voor het checken van je juridische status en de mogelijke risico's
      8. verdiep je in regelgeving omtrent verlenging van paspoort of identiteitskaart, verdiep je in regels rondom dubbele nationaliteit
      9. breng de contacten en contactpersonenen bij ambassades en consulaten in kaart en zoek uit wat de dichtstbijzijnde post wel en niet voor je kan betekenen
      10. verdiep je in de geldigheid van Nederlandse documenten in je nieuwe woonland, zoals rijbewijs, codicils, testament

      Onderwijs en cursussen in Bolivia

      1. verdiep je in taal & cultuur; in welke mate is een redelijke tot vloeiende beheersing van bijvoorbeeld de taal op bestemming noodzakelijk (en haalbaar?) om er te leven en werken. Regel aanvullende taalcursussen ruim voor vertrek.
      2. zoek manieren op je nieuwe woonbestemming om 'spelenderwijs' te werken aan je taalvaardigheden; via vrienden, verenigingen, bijeenkomsten, radio, tv etc.
      3. besteed op tijd aandacht aan onderwijs voor je kinderen in het buitenland, aangevuld met (of vervangen door) onderwijs-op-afstand
      4. verdiep je in de regels omtrent de Nederlandse leerplichtwet
      5. start tijdig met het opvragen van (internationaal bruikbare) onderwijsdossiers bij de school waar je kinderen in Nederland les volg(d)en; denk ook aan een wat meer sociaal ingestoken overdrachtsdossier
      6. verdiep je in afwegingen om Nederlandse les bij je kinderen te blijven stimuleren en welke mogelijkheden er op jouw bestemming of online zijn
      7. wees zorgvuldig bij het kiezen van een nieuwe school voor je kinderen; inventariseer de verschillende opties en vraag om ervaringen
      8. onderzoek de aansluiting van onderwijsmethodieken op je nieuwe woonbestemming met onderwijs in Nederland; voorkom tijdig dat je kind achterstanden op gaat lopen of zorg voor extra lessen op specifieke vakken
      9. geef, zeker in de begintijd, op tijd en regelmatig aandacht aan huiswerkbegeleiding; inventariseer verwachtingen vanuit school
      10. besteed aandacht aan mogelijkheden op je nieuwe woonbestemming voor het volgen van cursussen, zakelijk en/of ter ontspanning (& ook goed voor je taalbegrip)

      Praktische voorbereiding, cultuur, culture shock, relaties in Bolivia

      1. wacht niet te lang met het delen van je vertrekbeslissing met dierbaren, als de knoop eenmaal is doorgehakt
      2. kies een goed doordacht vertrekmoment: seizoen/klimaat, werk, onderwijs, huisvesting, reiskosten, visa
      3. overweeg een centraal afscheidsmoment voor globale vrienden, collega's en kennissen
      4. verdiep je vooraf in de fasen van culture shock en neem de tijd om te wennen na aankomst
      5. stop energie in het opbouwen van vriendschappelijke relaties met locals, naast je aanmelden bij Nederlandse verenigingen en/of internationale expat clubs
      6. reflecteer en relativeer periodiek én op tijd; houd zeker in de beginfase na vertrek je (niet-werkende) partner en kinderen extra in de gaten (geef ook hen de tijd)
      7. ben je met kinderen verhuisd? verdiep je eens in de aspecten rondom Third Culture Kids
      8. organiseer verwachtingen omtrent bezoek op je nieuwe woonlocatie of tijdens jouw tijdelijke bezoek aan Nederland
      9. maak afspraken over het invullen van feestdagen en belangrijke gebeurtenissen bij jezelf of aan het thuisfront in Nederland
      10. verdiep je in aspecten rondom heimwee, zowel bij jezelf, je partner als bij je kinderen; herken signalen en handel tijdig

      Terugkeer naar Nederland

      1. terugkeren naar Nederland is minstens zo'n grote stap als vertrekken uit Nederland en verdient dus tijdige planning en voorbereiding: maak een remigratieplan incl. verwachtingen, persoonlijke doelen en taakverdelingen
      2. heb je stevig last van bijvoorbeeld heimwee of eenzaamheid, dan is remigreren niet direct de beste oplossing op langere termijn; maak dan tijdig gebruik van bijvoorbeeld persoonlijke coaching
      3. keer je "definitief" terug naar Nederland, besteed dan (net als bij vertrek uit Nederland) zorgvuldig aandacht aan afscheid nemen; let hier extra op als je met kinderen terugkeert
      4. start al geruime tijd voor vertrek met heroriëntatie op je nieuwe woonomgeving in Nederland; overweeg een tijdelijke woonplek bv. in een meer internationale omgeving om de overgang te vergemakkelijken
      5. leg vanuit het buitenland contact met verhuur- of verkoopmakelaars; voorkom waar mogelijk dat je voor langere tijd onderdak moet vinden bij familie of bekenden
      6. keer je terug met kinderen, start dan tijdig met de overgang naar regulier onderwijs in Nederland, extra taallessen en/of bijles in specifieke vakken
      7. keer je terug met een niet-Nederlandse partner en/of kinderen, stel je dan in op extra en regelmatig veranderende wet- en regelgeving
      8. leg op tijd contact met potentiële nieuwe werkgevers of heroriënteer je op mogelijkheden bij je voormalige of huidige werkgever in Nederland; hou rekening met veranderingen in sollicitatieprocessen of bij je (voormalige) werkgever
      9. de terugkeer in de (veranderde) Nederlandse maatschappij kan soms behoorlijke problemen, frustraties of zelfs tegenwerking opleveren; stel je in op deze reverse culture-shock. Ook kinderen hebben een periode nodig om hun nieuwe leven in Nederland te accepteren; gevoelens als boosheid of frustratie zijn niet ongewoon.
      10. besteed tijdig aandacht aan het opnieuw goed verzekerd raken in Nederland en regelingen rondom uitkeringen, toeslagen en sociale voorzieningen

      Uitgebreide  of specifieke checklists

      Uitgebreide en specifieke checklists voor vertrek naar buitenland

      Hierboven zie je de samenvatting van de checklists voor je voorbereiding op wonen in het buitenland of emigratie. Voor deze samenvatting + de uitgebreide checklists per onderdeel kan je terecht op:

      Ga je minder lang op reis maak dan gebruik van:

      Thema's: voor emigranten, expats en working nomads
      Bolivia: in beeld

      verzekeringenvaccinatieticketsgearreizenrond de wereld

      Voorbereiden, meenemen en problemen oplossen

      Verzekeringen voor Bolivia

      Thema's: activiteiten en avontuur in het buitenland

       

       
       
      Partners en organisaties voor Bolivia: uitgelicht
      StudyTravel

      StudyTravel bestaat uit een vast team enthousiaste medewerkers, allen met buitenlandervaring. Je kunt er terecht om verschillende talen te leren zoals Italiaans, Duits, Chinees, Portugees, Russisch, Frans, Engels, Japans en natuurlijk Spaans! Daarnaast zijn er mogelijkheden voor een tussenjaar of een stage. Heb je bij StudyTravel geboekt dan kan je via JoHo een deel van je lesgelden terugkrijgen.

      Tura-Travel

      Voor Peru, Bolivia en Ecuador biedt Tura-Travel verschillende rondreizen aan. Ook is het mogelijk een rondreis te maken in een combinatie van deze landen. Speciale aandacht gaat uit naar het Arbolivia project in centraal Bolivia, waar de lokale boeren de hoofdrol spelen. De boerenfamilies planten met steun van de opbrengsten van de CO2-credits bospercelen aan op hun eigen grond.

      Juntucha

      Taalschool Juntucha gelooft dat je een taal alleen goed leert door het veel te spreken. Naast het leren van Spaanse grammatica en woorden oefen je bij Juntucha daarom vanaf het begin Spaans in de praktijk: door te spreken. Bovendien staat Spaans leren bij Juntucha garant voor veel plezier, want een taal leren moet vooral leuk zijn! Juntucha is  samen met Beyond South America  een van de steunpilaren van het project Casa de Alegria

      Partners en organisaties
      Beyond South America: van stage en taalcursus tot vrijwilligerswerk

      Beyond South America is een kleinschalig bureau, opgericht door de Nederlandse Marye, dat bemiddelt in stages, vrijwilligerswerk, cursussen en activiteiten in Bolivia, Brazilië, Ecuador en Guatemala. Vanuit eigen ervaringen en lokale contacten, worden deelnemers geholpen met een goede voorbereiding en begeleiding ter plaatse.

      WereldOuders
      • WereldOuders investeert in kinderen en geeft ze een thuis én een toekomst in Latijns-Amerika door de vijf basisrechten te verzorgen, waarmee ze zichzelf en hun samenleving versterken: verzorging, onderdak; onderwijs, aandacht en medische zorg.
      • WereldOuders biedt ook vrijwilligerswerk aan in familiehuizen in Latijns-Amerika met kost en inwoning.
      JoHo: samenwerken met JoHo

       

      Verder reizen

       

      Bestemming: landenlijst
      JoHo: begrijpen

      JoHo Missie, Visie & Concept

      Missie & Visie

      • JoHo wil mensen en organisaties in staat stellen zich te ontwikkelen en beter samen te werken, en daardoor bij te dragen aan een tolerante, verdraagzame en duurzame wereld.
      • Via online platforms en fysieke support centers wordt steun verleend aan persoonlijke ontwikkeling, en wordt internationale samenwerking gestimuleerd.

      Concept

      • Als JoHo donateur, abonnee of verzekerde verleen jij steun aan de doelstellingen van JoHo
      • JoHo steunt vervolgens jou met tools, coaching en voordelen op het gebied van persoonlijke ontwikkeling en internationale activiteiten  
      • JoHo heeft als kernservices: studiehulp, competentie-ontwikkeling, coaching en verzekeringsbemiddeling bij vertrek naar buitenland
      JoHo: paginawijzer

       

       JoHo 'bestemmingen en landen' pagina

       

      Hoe het werkt op een JoHo bestemmingen- en landenpagina (destinations)

      • Op een bestemmingspagina vind je informatie over een land of een regio.
      • Je vindt daar ook de JoHo services en producten die betrekking hebben op dat specifieke land. Zoals de vacatureservices voor betaald of vrijwilligerswerk, de stagemogelijkheden, de partners en de verzekeringsopties
      • Je vindt de informatie opgedeeld in een aantal delen

      Verkenning & Orientatie  

      • Verkenning & Afweging
      • Valuta & Kosten
      • Visum & Documenten
      • Vertrektijd & Klimaat
      • Vervoer & Transport
      • Verblijf & Voeding
      • Verbinding & Integratie
      • Vermaak & Activiteiten

      Voorbereiding en veiligheid

      • Vertreklijsten & Meeneemtips
      • Verzekeringen & Voorzorgsmaatregelen
      • Vaccinaties & Gezondheid

      Vacatures en activiteiten

      • Betaald werk
      • Vrijwilligerswerk
      • Stages

       Verder reizen en ontdekken

      • Aangrenzende landen en regio's
      JoHo: footprint achterlaten