JoHo

• Bolivia wordt door haar ligging in het midden van het continent, ook wel het hart van Zuid-Amerika genoemd. Het is een land waar veel ruige natuur te vinden is: besneeuwde bergtoppen, ruige landschappen, uitgestrekte savanne en een ondoordringbaar regenwoud. Bolivia kenmerkt zich ook door de inheemse bevolking, die het straatbeeld met hun kleding letterlijk veel kleur geven. Ondanks haar bewogen geschiedenis is het één van de meest vredige landen in dit continent.

JoHighlights Bolivia

• La Paz is de hoofdstad van Bolivia en heeft meer dan 1 miljoen inwoners. Het is desondanks een sfeervolle stad met vele bezienswaardigheden. De Indianenwijken en de kleurrijke markten in deze stad vormen een geweldig schouwspel tegen de achtergrond van de besneeuwde Andestoppen.
• Vanuit La Paz kun je trips boeken naar onder andere het hoogste skigebied ter wereld (de gletsjer op de Chacaltaya), Lake Titicaca (het hoogst bevaarbare meer ter wereld), Potosi (van oudsher een rijke, welvarende stad in Bolivia) en Salar de Uyuni (de grootste zoutvlakte ter wereld).
• Maak een fietstocht over "de gevaarlijkste weg ter wereld" bij La Paz: een smalle weg langs diepe ravijnen, maar met prachtige natuur; van ijskoude, witte bergtoppen tot subtropische wouden, waarbij je onderweg regelmatig apen en papegaaien tegenkomt.
• Maak een tocht door het zuidoosten van Bolivia waar mooie, uitgestrekte Amazonelaagland-gebieden liggen met veel wild-life (The Chaco). Meer naar het noorden beginnen de tropische regenwouden van het Amazonegebied bij het startpunt van Rurrenabaque.

JoHotspots Bolivia

• Copacabana is een heilige plaats voor de oude Inca’s, aan de rand van het Titicaca-meer. Het is een uitstekend startpunt voor boottochten en wandelingen door de schitterende omgeving. Het Titicaca-meer staat bekend als het hoogstgelegen bevaarbare meer (3.830 meter boven de zeespiegel) ter wereld.
• Het dorp Uyuni wordt door de Bolivianen vaak het koude dorp genoemd vanwege het koude klimaat. Een klein en rustig Boliviaans dorp met zo’n 12.000 inwoners vanaf waar de tochten naar de zoutmeren, Colorado Verde en Laguna Colorado beginnen. Een prachtige ervaring!
• Sucre is volgens velen de mooiste stad van Bolivia; de musea en markten maken het tot een stad waar je je niet zult vervelen.
• Coroico is een stad gelegen op 5 uur rijden ten noorden van La Paz, midden in de jungle en heeft een aangenaam klimaat. De spannende busrit over niet geasfalteerde wegen en langs diepe afgronden. Het wisselende landschap van besneeuwde bergtoppen, dichtbegroeide jungle en mooie watervallen biedt veel afleiding.
• Rurrenabaque is een lange zware tocht per bus vanuit La Paz. In de Boliviaanse jungle is het goed vertoeven. Als je evenveel biertjes drinkt als je krokodillen ziet, kom je elke avond dronken in je hangmat terecht. Het vormt tevens het perfecte startpunt voor een ontdekkingstocht in de Amazone. Maar velen hebben moeite hier weg te komen. Letterlijk ook, als de regentijd begint en de wegen (nog) slechter worden.

JoHorribles Bolivia

• Als gevolg van politieke instabiliteit in Bolivia moet je rekening houden met protestdemonstraties en wegblokkades in diverse regio’s van het land, die het openbare leven kunnen ontwrichten. Dit geldt met name voor de Centrale Hoogvlakte, waar ook La Paz ligt, maar ook voor de Chapare, het Titicacameer, Cochabamba, de Yungas en in mindere mate Santa Cruz. Wegblokkades en demonstraties dienen zoveel mogelijk te worden gemeden.
• De route naar de Yungas is weliswaar een van de mooiste, maar ook de gevaarlijkste! Omdat deze weg zeer steil en smal is, en dat er bij zware regenval aardverschuivingen kunnen voorkomen, wordt geadviseerd gebruik te maken van betrouwbare busbedrijven.
• Door wegblokkades kunnen de routes naar belangrijke bestemmingen voor veel vertraging zorgen.
• La Paz ligt op grote hoogte en dat kan hoofdpijn en moeite met slapen tot gevolg hebben. Zorg dus voor voldoende afwisseling en ga indien nodig een aantal dagen naar een lager gelegen gebied.

Geldzaken Bolivia

• De Boliviaanse munteenheid is de Boliviaanse Boliviano, afgekort als BOB.

Vertrektijd voor Bolivia

• In het noordelijk gelegen Amazonegebied is het klimaat tropisch en vochtig, in het zuidoosten is het droog en heet, in de valleien is het vrij koel en in het hoogland is het koud.
• Het regenseizoen valt in de zomer, van december tot april. De winter, die van mei tot augustus duurt, is het droge seizoen.
• Door de constante temperatuur (9° C) van het Titicaca-meer heerst er rond dit meer een mild klimaat.
• In het zuiden en de zuidwesthoek van het land wordt het steeds kouder en kan het ’s winters streng vriezen.
• In het hoge Andesgebergte is de winter zonnig en droog. Op 4.000 meter hoogte is het 10-15° Celsius maar voelt het door de felle zon warmer aan. ’s Nachts daalt de temperatuur tot onder het vriespunt. De gemiddelde zomertemperatuur ligt soms maar enkele graden hoger dan in de winter, doordat het zomers regelmatig regent en bewolkt is.

Beste reistijd

• De winter (van mei tot september) is de beste tijd om Bolivia te bezoeken, maar het is ook meteen de meest toeristische tijd. Let erop dat het in het hoogland nogal eens koud kan worden.

Slechtste reistijd

• De zomer (vooral november tot en met februari) betekent in Bolivia het regenseizoen, zeker in het laagland. Dit bemoeilijkt het reizen in sommige gebieden, vanwege onbegaanbare wegen.

Zonuren

• Bolivia heeft ongeveer 2.300 uren zon per jaar.

Vervoer Bolivia

• Vanuit Amsterdam vlieg je op La Paz (LPB) of op Santa Cruz (VVI). Het is ongeveer 10.345 kilometer vliegen naar El Alto in La Paz. Een vlucht duurt ongeveer 12 uur en 15 minuten. De exacte duur van de vlucht hangt af van het type vliegtuig en de weersomstandigheden. 

Bus

• Het meest voor de handliggende vervoermiddel om door Bolivia te reizen is de bus. In Bolivia wordt de bus aangeduid met 'flota'. In alle steden vind je stations waar verschillende busmaatschappijen busreizen in alle denkbare richtingen aanbieden. Er rijden dagelijks meerdere bussen tussen alle grote steden. Kleinere plaatsen en afgelegen departementen (Beni, Pando, Tarija) zijn vaak slechts één keer per dag of enkele keren per week te bereiken. De busreizen duren vaak een hele dag of een hele nacht. Overdag reizen is over het algemeen een stuk veiliger maar een nachtrit scheelt je wel weer een overnachting (neem wel een trui mee, want het kan fris worden). Lokale bussen zijn vol, het ruikt er vaak niet al te fris, stoelen zijn half kapot, kunnen niet versteld en je hebt nauwelijks beenruimte. Het reizen met de bus is niet erg comfortabel dus, maar wel heel goedkoop en het is ook wel weer een avontuur.

Trein

• De trein is geen snel vervoermiddel, want het grootste gedeelte van de spoorlijnen in Bolivia ligt in het hooggebergte. Er zijn verschillende treinen: de expresso, rápido en mixto, waarvan de expresso de snelste is. Naast treinen rijden er op het spoor ook ferrobussen, dat zijn gemotoriseerde wagons die iets weg hebben van een bus.

Auto

• Je kunt een auto huren in Bolivia, alleen zijn er weinig verharde wegen. En vooral in de regentijd is het geen aanrader om zelf met de auto op pad te gaan. Voor goede coureurs en avonturiers is dit buiten de regentijd mogelijk, maar pas goed op voor de andere weggebruikers en slechte wegen.

Taxi

• In Boliviaanse steden zijn taxi's relatief goedkoop. Je moet, zoals eigenlijk overal, duidelijk van tevoren de prijs afspreken en voor hoeveel personen die prijs geldt. Collectieve taxi's in Bolivia heten trufis en volgen vaste routes. Ze zijn goedkoper dan een normale taxi.

Budget Bolivia

• Budget: Reken op €20,- tot €35,- per dag voor de low-budget reiziger.
• De prijs voor een biertje is ongeveer €0,80 en voor een kop koffie ongeveer €1,-.

Slapen, eten & drinken in Bolivia

• Bolivia wordt wat minder bereisd dan Peru en Ecuador en beschikt daarom over iets minder hostels die speciaal gericht zijn op backpackers, maar over het algemeen kun je overal goed terecht voor onderdak.
• Het aantal hotels in de middenklasse is groot en voor niet al te veel geld kun je al een kamer huren. Er zijn verschillende categorieën: residenciales, hoteles, hostales, alojamientos en hospedájes. Meestal zijn de laatste twee genoemde hotels het goedkoopst en soberst ingericht.
• In dorpjes en kleine stadjes moet je soms genoegen nemen met zeer minimale accommodaties.
• Echte campings met allerlei voorzieningen zijn er in Bolivia niet. De natuur is één grote camping, je kunt er vrij kamperen, in de buurt van dorpen moet je toestemming vragen. Let wel op de veiligheid!

Eten

• Het eten in Bolivia is net zo gevarieerd als de regio's. Het menu op de Altiplano bevat veel zetmeel en koolhydraten, terwijl in het laagland meer vis, groente en fruit op het menu staan. Vlees, vooral kip, speelt in elke maaltijd een belangrijke rol met daarnaast rijst, aardappelen en een salade. Daaroverheen wordt vaak llajhua , een scherpe saus met tomaten en pepers, gedaan. In het Amazonegebied eet men in plaats van aardappelen gebakken banaan of maniok (broodwortel).
• Het kauwen van cocabladeren is in Bolivia een ontspannende en sociale aangelegenheid zoals bij ons het drinken van koffie of thee. Bij de mijnwerkers is er sprake van een 'cocapauze'. Het wordt op prijs gesteld als je cocabladeren aan behulpzame inwoners of mijnwerkers cadeau geeft.

Specialiteiten

• Sopa de Quinoa: Quinoa is het lokale graan dat geoogst wordt op grote hoogten. In een soep ziet het graan er uit als  kronkelige, witte halve cirkels. De quinoa zelf heeft weinig smaak, maar is lekker in soep. Meestal wordt het graan in een soep van kip, uien, varkensvlees of andere ingrediënten gekookt.
• Saltena is een pastei of een broodje dat gevuld wordt met vlees of kip, ei, groenten, olijven en aardappelen. De saus in de 'Saltena' is licht kruidig of zeer pikant. Het broodje wordt opgediend met erwten, aardappelen en andere ingrediënten. 'Saltena' kan ook vegetarisch bereid worden. In elk dorp in Bolivia is saltena terug te vinden, maar met subtiele verschillen.
• Ceviche is te vergelijken met een garnalencoctail. Het gerecht kan worden klaargemaakt met  verse witte vis, ajuin, avocado, mango, vers limoensap, hete pepers, peper en zout. De vis, ajuin en avocado worden in stukjes versnipperd en de pepers worden ontpit. Alle ingrediënten komen in één kom terecht en worden vermengd met peper en zout. Ceviche wordt koel opgediend, met plataan of tortilla chips
• Empanada is afkomstig van de Spaanse en Portugese keuken. 'Empanada' is een gevuld broodje of gebak. Het deeg wordt rond de vulling gevouwen en gebakken. In Spanje is de empanada eerder groot en heeft een ronde vorm, het brood wordt in kleinere porties versneden. In Portugal en Zuid-Amerika is de empanada doorgaans klein.
• Picanha wordt gemaakt op basis van rund- of varkensvlees dat bereid wordt met wijn en kruiden. Het vlees wordt geserveerd met gestoomde aardappelen.

Drinken

• De meest populaire drank is Chicha, een gegiste maïsdrank waarvan het alcoholpercentage kan verschillen. Deze wordt vooral rond Cochabamba geproduceerd.
• Een andere geliefde drank is Singani, een soort jenever die uit druiven gedestilleerd wordt. Bolivianen mengen de drank vaak met seven-up en citroensap en noemen het dan chuflay.
• Thee is een redelijk populaire drank, ondermeer 'Mate de Coca', een thee van cocabladeren en 'Api' zijn erg in trek. De 'Mate de Coca'  komt oorspronkelijk van het Andesgebergte te Peru. 'Api' is Boliviaanse thee die bij het ontbijt geschonken wordt en wordt gemaakt van maïs, kruidnagel, citroen en kaneel.

Feestdagen & festivals in Bolivia

• 24 januari wordt Alasitas gevierd, een feest uit het Inca tijdperk dat in la Paz gevierd wordt.
• 2 februari wordt La Virgen de la Candelaria gevierd, een kleurrijk festival met name in Copacabana.
• In februari en maart wordt er overal in Bolivia Carnaval gevierd, met name in Oruro.
• Op 6 augustus is de onafhankelijkheidsdag, het belangrijkste feest van Bolivia dat door het hele land gevierd wordt.
• In de laatste week van augustus wordt er een groot muziekfestival in Potosi gehouden.

Communiceren in Bolivia

• De officiële taal is Spaans, maar het Zuid-Amerikaanse Spaans dat in Bolivia gesproken wordt, is qua zinsconstructie en uitspraak afwijkend van het Spaans in Spanje.
• Bijna de helft van de bevolking spreekt naast Spaans nog een van de twee grote officiële indianentalen: het Quechua of het Aymará.

Handige woorden

• Hallo/Hoi: Hola
• Goedemorgen: Buenos días
• Goedenavond: Buenas noches
• Doei: Adios
• Ja: Sí
• Nee: No
• Alstublieft: Por favor
• Dank u wel: Gracias
• Graag gedaan: De nada
• Sorry: Siento

Voorbereidingen voor Bolivia

• Laat je goed informeren over de laatste stand van zaken rondom de gezondheidsmaatregelen en vaccinaties.

Veiligheidszaken in Bolivia

• De meeste reizigers geven aan zich veilig te voelen in Bolivia, veiliger dan in sommige andere Zuid-Amerikaanse landen. Maar het is wel goed opletten geblazen. Demonstraties, die dagelijks voorkomen, kunnen soms tot geweld leiden.

Criminaliteit

• Er komen af en toe gewelddadige berovingen voor, waarbij mensen voor een paar uur worden vast gehouden. Het is daarom aan te raden om alleen officiële taxi's (radio-taxi's die hun rit aan moeten melden bij de centrale) te nemen en 's nachts niet alleen over straat te gaan. Vooral La Paz en Santa Cruz zijn gevaarlijk voor deze soort van criminaliteit.

Natuurgeweld

• Tijdens het regenseizoen (december tot april) komt er zware regenval voor, met als gevolg overstromingen en aardverschuivingen.

Verkeer

• Autochauffeurs rijden nogal roekeloos en er gebeuren ook vrij veel ongelukken in het verkeer. Vermijd taxi's tussen La Paz en Copacabana.

Wetgeving

• Bezit en verkoop van cocabladeren en afgeleide producten (geen verdovende middelen) is legaal, let wel op dat je het niet meeneemt buiten Bolivia. Let ook op voor dieven die zich voordoen als een controleur tegen drugsbezit, zij zullen waarschijnlijk proberen je in een auto te krijgen en je te beroven. 

Gevaarlijke gebieden

• Er zijn regelmatig protesten en wegblokkades vooral in La Paz, het is handig om deze te vermijden.

Studie, stage, vrijwilligerswerk en betaald werk in Bolivia

• Lees verder over werken in Bolivia.
• Lees verder over studeren, stagelopen en vrijwilligerswerk doen in Bolivia.

Emigratie naar Bolivia of lang in Bolivia verblijven

• Lees verder over Bolivia.
• Lees verder over emigreren en wat daar bij komt kijken.