Vrijwilligersorganisatie en reisgenoten kiezen

• Houd in de gaten dat elke vrijwilligersplek anders is en dat wat voor de één geweldig is, dat niet hoeft te zijn voor een ander. De één wil veel verantwoordelijkheid, de ander wil verteld worden wat te doen; de één wil rust, de ander wil 's avond feesten. Denk hier van te voren over na! Zo vind je een project dat bij je past.
• Als je er voor kiest om alleen te gaan, ben je uiteraard meer op jezelf aangewezen. Je maakt vaak sneller contact met de lokale bevolking en de lokale begeleiders dan wanneer je met meerdere vrijwilligers bent.
• Soms zijn er mogelijkheden om samen met een vriend of vriendin in een project geplaatst te worden. In de meeste gevallen gaat dat prima, maar het kan nooit kwaad vooraf te bespreken wat je doet wanneer één van de twee het niet naar de zin heeft of wanneer het onderling minder lekker loopt dan normaal. In andere omstandigheden kunnen bekenden soms totaal anders reageren dan gewoonlijk of zaken anders interpreteren dan jijzelf.
• Vooral als je op pad gaat met een bemiddelende organisatie, dan krijg je meestal de optie om samen met nog een aantal andere vrijwilligers naar je plaats van bestemming te reizen zodat je niet alleen in "the middle of unknown" terecht komt. Vaak ontmoet je hen al vooraf of krijg je contactgegevens. Met sommige zul je ook in hetzelfde project aan de slag kunnen. Ook wordt er dan vaak van alles georganiseerd en komen vrijwilligers uit meerdere projecten ’s avonds en in de weekenden weer samen. De sfeer buiten het werk is hoe dan ook vaak ontspannen en gezellig.
• De begeleiding verschilt van project tot project. Doorgaans kun je ervan uitgaan dat bij projecten met hogere kosten betere begeleiding aanwezig is en er meer aandacht wordt besteedt aan het goed voorbereiden van de vrijwilliger.
• Wees er wel goed van doordrongen dat je je vrije tijd bij bepaalde projecten zelf moet besteden. Ook de projectmedewerkers hebben behoefte aan privacy en zij gaan niet altijd buiten het werk om ook nog eens allerlei zaken (uitstapjes, excursies, avondactiviteiten) regelen.

Visum en andere reisdocumenten regelen

• In een aantal landen moet je een speciaal visum hebben om vrijwilligerswerk te mogen doen. Soms alleen als je voor langere tijd gaat (in het algemeen > 90 dagen) maar de regelingen verschillen per land.
• Sommige projecten of projectorganisaties zullen je het advies geven op basis van een toeristenvisum binnen te komen en met hun begeleiding ter plekke een visum te veranderen of verlengen. Op een aantal bestemmingen kan het bij binnenkomst melden dat je komt ‘werken’ voor de nodige consternatie zorgen (of zelfs terugsturing). Zeker als je een eigen bijdragen betaald of werk doet dat anders niet zou gebeuren is er geenszins sprake van betaald werk of bezetten van een lokale arbeidsplek, maar dat wordt soms anders gezien.
• De wat professioneler opgezette organisaties of projecten met doorlopend meer vrijwilligers ter plekke, kunnen verklaringen afgeven die je kunt voorleggen aan de ambassade of hebben zelfs speciale regelingen met de lokale autoriteiten.
• Steeds meer projecten verlangen bijvoorbeeld een verklaring van goed gedrag (VOG, op te vragen bij je gemeente) en/of werken met vrijwilligerscontracten waarin afspraken worden gemaakt en aansprakelijkheid wordt uitgesloten.

Verzorgen van voldoende geld en en lokale betaalmogelijkheden

• Geldzaken zijn niet altijd even leuk om bij stil te staan, maar wel belangrijk om goed voor elkaar te hebben. Op populaire vrijwilligerslocaties zal je weinig problemen ondervinden met het verkrijgen van de juiste betalingsmiddelen.
• Zit je in wat meer afgelegen gebieden dan is het meenemen van de juiste hoeveelheden geld en meerdere betaalmogelijkheden heel belangrijk.
• Neem in ieder geval voldoende cash euro’s/dollars mee en als reserve travellercheques. Indien mogelijk neem je ook een creditcard mee. Je pinpas zal soms niet te gebruiken zijn.

Voorkomen van problemen en zorgen dat je veilig blijft

• Een goede voorbereiding is essentieel voor het slagen van je project!
• Bedenk ook goed wat je motivatie is om te gaan. Je eigen motivatie heeft invloed op het project!
• Er kunnen allerlei problemen ontstaan als je naar het buitenland gaat. De meeste problemen kun je voorkomen als er desondanks problemen ontstaan kun je die vaak toch oplossen.
• Als je naar een risico vol land gaat kan het ook handig zijn te vragen naar de ervaringen van reizigers die net terug komen uit dat land. Soms is ook alleen een bepaald gebied onveilig en kan in andere gebieden veilig gereisd worden.

Problemen op reis en in het buitenland voorkomen en oplossen

Check de Topics over reisproblemen oplossen voor wat je kan doen in het geval:

• van tegenvallers
• van slechte begeleiding
• dat je geld op de verkeerde plek terechtkomt
• je het gevoel hebt dat je je niet nuttig kunt maken?
• er geen match is met je bemiddelende organisatie
• er communicatie problemen ontstaan
• je gezondheid op het spel staat

De taal leren

• Bij veel vrijwilligerswerk projecten buiten Zuid- of Midden-Amerika zal de voertaal Engels zijn of Frans in de Franstalige gebieden. In Zuid- of Midden-Amerika zal overal Spaans en/of een lokale taal worden gesproken.
• Bij de organisaties die zich richten op het meer kwalitatieve vrijwilligerswerk, zal vaak een talencursus bij de prijs zijn inbegrepen. Je volgt dan eerst een paar weken Spaanse les alvorens je naar je project vertrekt.
• Spreek je al Spaans dan kan die tijd worden verkort of is een cursus niet nodig. Bedenk bij jezelf hoe goed (en recent) je huidige kennis van de lokale taal is. Als je inhoudelijk gaat werken in een vrijwilligersproject worden er andere eisen gesteld aan je kennis dan wanneer je aan het reizen bent.
• Uiteraard is het ook erg handig om de lokale taal te kunnen spreken en verstaan. Er zijn diverse mogelijkheden voor cursussen in lokale talen. Voorbeelden: Swahili (Kenia/Tanzania) en Quechua (Peru/Ecuador).
• Als je Engelse les wilt gaan geven in het buitenland is de TEFL cursus (Teaching English as a Foreign Language) bijvoorbeeld een aanrader

Op het project

• De meeste mensen krijgen na aankomst een cultuurschok. Dat is slechts een manier om te zeggen dat de dingen niet precies gaan zoals je thuis gewend bent. Het moeten wennen direct na aankomst in het buitenland is heel normaal. Probeer goed te communiceren met de andere medewerkers om een idee te krijgen van hoe het er aantoe gaat op een project en eventuele problemen te bespreken.
• Steeds meer vrijwilligers nemen dan ook de tijd om aan de nieuwe omgeving te wennen maar ook met open vizier te starten in een project zonder te snelle conclusies over wat anders, beter of efficiënter kan. Een flexibele houding, geduld en creativiteit kunnen helpen bij het aanpassen aan de cultuur en het project.
• Als er ruimte is in een project om zelf iets op te zetten denk dan aan de duurzaamheid. Probeer dus een bijdragen te leveren waar de lokale bevolking of het project echt iets aan heeft en wat ook kan worden voortgezet als jij weer weggaat. Maar ook een kleine of tijdelijke bijdrage kan waardevol zijn.
• Wanneer het toch misgaat kun je het beste in gesprek gaan en een tussenpersoon inschakelen. Het doorgeven van een slechte ervaring is voor toekomstige vrijwilligers van belang, maar let wel: niet iedereen is op zoek naar hetzelfde. Voor een ander kan het project wel een goede match zijn. Geef de feedback die je hebt over de organisatie in elk geval door aan JoHo zij zorgen ervoor dat de feedback wordt verwerkt en beschikbaar gemaakt voor anderen.

Voorbereiden op je werkzaamheden

Zie de topics over scholen en lesgeven of over kinderopvang

• Introductiespellen en lesactiviteiten in het Engels
• Lesgeven in de praktijk
• Praktische tips voor en tijdens de les
• Activiteiten voor sociale projecten met kinderen

Betrokken en actief blijven

• Het begrip "culture shock" na aankomst in het buitenland is inmiddels redelijk doorgedrongen. Veel vrijwilligers lopen echter bij terugkeer in Nederland opnieuw aan tegen een (omgekeerde) cultuurschok aan. Zeker als men langer in een project heeft meegewerkt en er inhoudelijk meer bij betrokken is geraakt. Een van de beste remedies is betrokken blijven en als wereldsupporter door het leven gaan.
• Als alle zaken geregeld zijn en het leven in Nederland weer op orde is, hebben veel ex-vrijwilligers de behoefte om bezig te blijven met hun project. Familie, kennissen en vrienden zijn na verloop van tijd niet meer zo geïnteresseerd in jouw onuitputtelijke bron aan verhalen en ervaringen, terwijl jij nog steeds laaiend enthousiast bent over je project. Als je na thuiskomst in Nederland toch betrokken wilt blijven, zijn er meerdere manieren om dat te doen.
• Je kunt donateur worden en geld storten of je kunt aan fondswerving doen voor je project en het op die manier blijven steunen. Daarnaast is er vaak een nieuwsbrief of e-mail zodat je op de hoogte kan blijven van het reilen en zeilen binnen de organisatie. Een andere mogelijkheid om de organisatie na terugkomst te helpen is door aan anderen te vertellen over de organisatie.
• Je kunt ook de opgedane ervaringen met anderen delen middels lezingen en presentaties. Mensen die nog vrijwilligerswerk willen gaan doen, vinden het vaak ontzettend leuk om jouw ervaringen te horen. Zij kunnen zich daarmee namelijk nog beter voorbereiden en wie weet maak je ze zo enthousiast dat ze naar jouw oude project gaan en heb je voor nieuwe vrijwilligers gezorgd die het werk kunnen voortzetten. Je bent dan ook vaak van harte welkom om jouw verhaal te komen vertellen aan aanstaande vrijwilligers!