Wat moet je doen als je verdwaald bent, en hoe gevaarlijk is verdwalen op reis in het buitenland?

Wanneer ben je verdwaald op reis of in het buitenland?

• Verdwaald ben je wanneer je niet meer weet waar je bent en niet meer weet hoe je bij je bestemming moet komen of hoe je tot je vertrekpunt kunt terugkeren.
• Meestal ben je al een tijdje verdwaald voordat je beseft dat je verdwaald bent.
• Wanneer er mensen in de buurt zijn, is een verdwaling vrij eenvoudig op te lossen. In meer afgelegen gebieden ben je echter op jezelf aangewezen en kan het voor een gevaarlijke situatie zorgen.
• Verdwalen in de stad kan gevaarlijk zijn in steden waar bepaalde wijken gevaarlijk zijn voor buitenstaanders. Met name in de avond kan een verdwaling hier risicovol uitpakken.
• In een natuurrijke omgeving is verdwalen met name gevaarlijk als water schaars is (woestijn, savanne, outback Australië) of als het erg koud is of kan worden (hoge bergen, toendra, woestijn).

Hoe voorkom je dat je verdwaald in het buitenland?

1. Wanneer je in een nieuwe omgeving komt, bereid je je route goed voor. Hoeveel kilometer ga je afleggen? Welke tussenbestemmingen kom je tegen? Wat zijn herkenningspunten? Kijk bijvoorbeeld of er ergens nood-hutten of schuilplaatsen zijn voor als het weer omslaat.
2. De meeste mensen navigeren tegenwoordig via elektronische apparaten met digitale kaarten. Zorg voor goed gevulde batterijen, een back-up batterij of powerbank.
3. Zorg naast digitale navigatie ten minste voor basale oriëntatie via een fysieke kaart. Je zult niet de eerste zijn die zijn gps of smartphone in de rivier laat vallen.  
4. Probeer herkenningspunten te verzamelen. Met deze herkenningspunten keer je makkelijker terug wanneer je de route vooruit niet meer weet. Hoge herkenningspunten in de richting van je bestemming kunnen ook helpen bij je voorwaartse routebepaling.
5. Kijk regelmatig achterom, als je achter je de route niet kunt zien, is de kans dat je de weg terug kunt vinden al behoorlijk klein.
6. Hou de tijd in de gaten. Wanneer je bijvoorbeeld verwacht een uur te moeten wandelen tot een herkenningspunt en je loopt al 90 minuten, is het tijd om je zorgen te gaan maken. Hoe sneller je je realiseert dat je verdwaald bent, hoe minder verdwaald je bent.
7. Wanneer je voldoende water, eten en survival spullen (zoals ehbo-set, lucifers, zakmes, hoofdlamp en een warmtedeken) hebt ingepakt, zal je minder snel in paniek raken en ook langer verdwaald zijn zonder ernstige gevolgen.
8. Leer de basis skills die je nodig hebt voor navigatie. Met name het gebruik van een kompas vergt wel wat oefening.
9. Laat mensen weten wat je plan is en schrijf je naam en route in schuilhutten en berghutten. Als je dan verdwaalt, is de kans groter dat mensen naar je op zoek gaan en ook nog eens op de juiste plek starten met zoeken.

Wat moet je doen als je merkt dat je verdwaald bent in het buitenland, en hoe zorg je dat je gevonden kunt worden?

1. STOP: Stop, Think, Observe, Plan.
2. Geen paniek: probeer kalm te blijven en rustig na te denken over je volgende actie. Blijf waar je bent, tot je even rustig hebt nagedacht over je opties en je situatie.
3. Pas op met valse herkenningspunten: je hoofd heeft de neiging om zaken te herkennen, zelfs als je ergens nooit eerder bent geweest. Dit fenomeen kan je zowel valselijk het gevoel geven dat je de goede kant op loopt, maar ook onterecht doen denken dat je in cirkels loopt.
4. De weg terug is bijna altijd de best weg. Als je het pad terug kunt zien, volg dat tot waar je niet meer verdwaald bent.
5. Wees je bewust van het principe dat je, bij het ontbreken van herkenningspunten, van nature in cirkels zult lopen, terwijl je gevoel aangeeft dat je rechtdoor loopt.
6. Check de tijd en de stand van de zon. Zorg dat je voor het donker is een zo goed mogelijke schuilplaats voor de nacht hebt. Dit is sterk afhankelijk van het landschap waarin je verdwaald bent.
7. Hopeloos verdwaald in de natuur? Volg water stroomafwaarts. Hoe groter een rivier wordt, hoe groter de kans dat je bij mensen uitkomt. Ook reddingswerkers zullen eerder langs rivieren dan midden in het bos naar je op zoek gaan.
8. Laat sporen achter om de mensen die je zoeken te laten weten dat je ergens voorbij bent gekomen.
9. Maak een kampvuur wanneer de nacht op komst is. Het houdt wilde dieren op afstand en maakt je vindbaar voor zoekteams.

• Tip: In een omgeving met andere mensen, maar waar je liever niets aan vraagt: volg de algemene richting van het publiek, je komt op die manier vaak uit bij centrale plaatsen, trein- of busstations en van daar pik je jouw route weer op.