Inleiding recht

Grondslagen van het Recht 1: Hoofdlijnen - Boek & JoHo's

• Dit boek legt de belangrijkste basisbegrippen en principes van het recht uit.
• Dit eerste deel van de driedelige reeks legt de basis waar in het tweede deel van de reeks op verder wordt gebouwd.
• Behandeld worden onder andere de functies van het recht, de verschillende deelgebieden van het recht en verschillende rechterlijke machten en bevoegdheden, en de definities van kernbegrippen zoals onrechtmatige daad, delict en schuld.

Grondslagen van het Recht 2: Achtergronden - Boek & JoHo's

• In dit boek wordt ingegaan op de filosofische onderbouwing van het recht.
• De focus ligt op de definitie van en discussie rondom filosofische ideeën zoals rechtvaardigheid, moraliteit, soevereiniteit, vrijheid, gelijkheid en solidariteit.

Inleiding in het Nederlandse Recht van Verheugt - Boek & JoHo's

• Stevig handboek met een focus op Nederlands recht.

Inleiding recht van Cliteur & Ellian - Boek & JoHo's

• Toegankelijke inleiding tot het recht. De auteurs van dit boek willen het verhaal van het recht vertellen. Dit doen ze door enkele belangrijke vraagstukken uit de rechtsgeleerdheid uitgebreid uit te werken en te verduidelijken met voorbeelden. Hierdoor ontstaat er een levendig beeld van het recht.

Invloedrijke arresten

Arresten die duidelijk hoe belangrijk de criteria van een onrechtmatige daad zijn:

• HR 31 januari 1919, NJ 1919, 161 Lindenbaum - Cohen - Arrest
• Baby Kelly (wrongful life) - arrest
• Veearts - Arrest

Arresten die duidelijk maken hoe belangrijk de bedoelingen van beide partijen zijn bij de interpretatie van een overeenkomst:

• Ermes c.s./ Haviltex - Arrest
• Haviltexcriterium - Arrest

Arresten die duidelijk maken dat het lastig is om te bepalen welk recht prevaleert (vrijheid van godsdienst / discriminatie):

• Maimonides - Lyceum – Arrest
• JFS -  arrest

Arresten die de relatie tussen Europees/internationaal recht en Nederlands staats- en bestuursrecht duidelijk maken:

• Van Gend en Loos
• Costa/ENEL

TentamenTickets

• Inleidende vakken in het recht aan universiteiten worden doorgaans getoetst door zowel Multiple Choice vragen als open essayvragen. Daarmee wordt je kennis van het vakgebied getoetst, maar wordt ook je structuur van redeneren getoetst.
• Per universiteit verschilt het bij welk soort vak de verschillende filosofen en hun ideeën aan bod komen. Vaak worden in een eerste inleidend vak de paar belangrijkste filosofen genoemd, vervolgens worden hun theorieën in een vak over rechtsgeschiedenis uitgebreider behandeld, en tot worden studenten in een of meerdere ouderejaars vakken rechtsfilosofie gestimuleerd om zelf over de filosofieën na te denken.

• Belangrijk om door te krijgen als je begint met rechtsgeleerdheid is de enorme invloed die het romeinse recht heeft gehad op de geschiedenis, en deels nog steeds heeft op het recht.

• Jaartallen zijn niet belangrijk om te weten, maar wel welke stromingen er grofweg zijn geweest en in welke tijdsperiode ze in grote lijnen hebben plaatsgevonden.

• De grondleggers van het recht zijn o.a. Plato, Hugo de Groot, Thomas van Aquino, John Locke, John Stuart Mill, David Hume, Karl Popper, en John Rawls.

• Ken de filosofen per stroming en in grote lijnen hun kernpunten/houding, zodat je deze kan vergelijken met citaten op tentamens. Het kan dan handig zijn om een schema te maken met punten waar de filosofen overlappen en waar de filosofen het totaal met elkaar oneens zijn zodat je ze makkelijker kan onthouden.

• Kennis van de achterliggende principes van het recht stelt je in staat om je kennis later verder uit te bouwen. Veel terugkerende principes zijn bijvoorbeeld het gelijkheidsbeginsel, legaliteitsbeginsel, rechtszekerheidbeginsel en evenredigheidsbeginsel.

• De doorwerking van Europees recht en gevolgen daarvan voor staats- en bestuursrecht zijn in het verleden meermaals teruggekomen in het tentamen. Zorg dat je begrippen als rechtstreekse werking en voorrang inclusief bijbehorende arresten goed begrijpt.

• Zonder gelijk alle details te hoeven weten, is het essentieel om te begrijpen dat het Europees recht grote invloed heeft op het Nederlandse staats- en bestuursrecht, en dat het Europees recht nog in ontwikkeling is.

• Sommige arresten maken de relatie tussen Europees/internationaal recht en Nederlands staats- en bestuursrecht duidelijk, en komen vaak bij meerdere vakken terug, zoals Van Gend en Loos en Costa/ENEL.

• Zorg dat je weet welke rechtsgebieden bij publiekrecht horen, en welke rechtsgebieden bij privaatrecht.

• Op veel tentamens bij inleidende vakken worden vragen gesteld over het onderscheid tussen subjectief recht en objectief recht.

• De arresten Veearts, Lindenbaum/Cohen en Baby Kelly maken duidelijk hoe belangrijk de criteria van een onrechtmatige daad zijn, deze arresten worden vaak zowel bij inleidende als gevorderde vakken behandeld.

• Bij een eerste kennismaking met wat staatsrecht inhoudt, helpt het om voor jezelf de functies van de verschillende organen op een rijtje te zetten: regering, parlement, Staten-Generaal, Raad van State etc.

• Belangrijke begrippen waar je mee in aanraking kunt komen binnen dit studiegied zijn:

  • de aard van het recht,

  • de relatie tussen recht en moraal,

  • het hoe en het waarom van rechtsvorming,

  • noties van rechtvaardigheid,

  • de betekenis van en de relatie tussen vrijheid, gelijkheid en solidariteit in de Nederlandse rechtsorde

  • theorieën van schrijvers,

  • begrippen,

  • redeneertypen (modus ponens en modus tollens),

  • modaliteit (gebod, verbod en verlof),

  • interpretatiemogelijkheden (extensief, restrictief),

  • cumulatieve en alternatieve voorwaarden,

  • kenmerken van de rechtsstaat,

  • trias politica,

  • rechtvaardigingsgronden en schulduitsluitingsgronden,

  • negatief wettelijk bewijsstelsel,

  • eigendom onroerende zaken,

  • wet in formele zin en toetsingsverbod,

  • consumentenkoop,

  • bronnen internationaal recht,

  • rechtsvinding en rechtsvergelijking,

  • rechtsgeleerdheid en rechtswetenschap

• Inleidende vakken in het recht aan universiteiten worden doorgaans getoetst door zowel Multiple Choice vragen als open essayvragen. Daarmee wordt je kennis van het vakgebied getoetst, maar wordt ook je structuur van redeneren getoetst.

• Een beginnend student moet bij tentamens over dit studiegebied letten op de volgende dingen:

  • Het is belangrijk dat je antwoord bestaat uit verschillende onderdelen: leg de begrippen uit, maak een verband tussen deze begrippen en sluit af met een conclusie – zie ook het vijfstappenplan Inleiding Recht.

  • Een beginnend student kan overrompeld worden door de hoeveelheid aan stof. Het belangrijkste is vooral dat je alle werkgroepen bijwoont en je niet teveel verzeilt raakt in de details.

  • Doordat de tentaminering over het algemeen met multiple choice vragen wordt gedaan is het voornamelijk zaak om te zorgen dat je de stof goed hebt gelezen en goed hebt gestampt.

  • Voor de essayvraag is het goed om veel te oefenen en je te laten testen door anderen.